Geotermia niskotemperaturowa zdobywa coraz większą popularność w Polsce. Korzystają z niej zarówno przemysł, jak i gospodarstwa domowe. Polscy badacze wypracowują nowe metody wykorzystania geotermalnego potencjału Ziemi. Korzystają także z doświadczeń zagranicznych ośrodków. Nieustannie pogłębiają swoją wiedzę i szkolą się, by projektowane instalacje były jak najbardziej wydajne. W ramach zdobywania wiedzy i wymiany doświadczeń polsko-norweski zespół geologów pod koniec sierpnia 2017 r. uczestniczył w warsztatach prowadzonych przez eksperta z Wielkiej Brytanii.
Ich celem było podniesienie poziomu wiedzy specjalistycznej zespołu projektowego Geothermal4PL w zakresie geotermii niskotemperaturowej.
Warsztaty z termogeologii zorganizowane zostały w ramach projektu Geothermal4PL.
Ważnym elementem kursu były projekty systemów zamkniętych – gruntowych wymienników ciepła, które są najpopularniejszym rozwiązaniem w naszym kraju. Zajęcia praktyczne - prowadzone w programie Earth Energy Designer - oraz rozwiązywanie ćwiczeń obliczeniowych pozwoliły uczestnikom zapoznać się z optymalizacją gruntowych wymienników ciepła dla projektowanych inwestycji. Przeprowadzono również symulację spadku temperatury masywu gruntowo-skalnego w trakcie 30 letniej eksploatacji systemu. Zaprojektowanie i dobranie optymalnej liczby odwiertów jest kluczowe dla poprawnej pracy systemów gruntowych pomp ciepła. Wykonanie odwiertów stanowi znaczną część kosztów systemów geotermii niskotemperaturowej.
W trakcie warsztatów odbywały się zajęcia praktyczne - m.in. obliczenia z użyciem programu Earth Energy Designer oraz arkuszy kalkulacyjnych Excel
Zakres warsztatów obejmował 9 bloków tematycznych:
- Wprowadzenie do pomp ciepła
- Grunt jako podziemny zbiornik ciepła
- Opcje i zastosowania geotermalnych pomp ciepła
- Fizyka podpowierzchniowego przepływu ciepła – wprowadzenie
- Systemy otwarte: Wprowadzenie do aspektów projektowych
- Systemy zamknięte: Wprowadzenie do aspektów projektowych
- Badania efektywnej przewodności cieplnej otworowych wymienników ciepła (Test Reakcji Termicznej - TRT)
- Wody kopalniane jako dolne źródło do ogrzewania i chłodzenia
- Projektowanie zamkniętych systemów geotermalnych wraz z ćwiczeniami z wykorzystaniem oprogramowania Earth Energy Designer.
Warsztaty odbyły się w ramach projektu Geothermal4PL „Wsparcie zrównoważonego rozwoju i wykorzystania płytkiej energii geotermalnej na terenie obszarów objętych programem Mieszkanie Plus w Polsce”, realizowanego pod kierownictwe dr. Macieja Kłonowskiego. Obejmowały treści kursów „An Introduction to Ground Source Heating and Cooling” i „Intermediate Thermogeology”.
Warsztaty poprowadził hydrogeolog David Banks z firmy konsultingowej Holymoor Consultancy Ltd. z Wielkiej Brytanii, autor m.in. monografii „An Introduction to Thermogeology: Grond Source Heating and Cooling” (2012), trener i współautor materiałów szkoleniowych adresowanych do projektantów i instalatorów instalacji gruntowych pomp ciepła GEOTRAINET (geotrainet.eu). David Banks posiada ponad 25 letnie doświadczenie w doradztwie w sektorze ogrzewania i chłodzenia z wykorzystaniem systemów gruntowych pomp ciepła, a od wielu lat prowadzi wykłady na uniwersytetach w Sheffield, Leeds i Newcastle-upon-Tyne. Przez ponad 10 lat był pracownikiem Norweskiej Służby Geologicznej - co ma istotne znaczenie dla projektu, gdyż podczas warsztatów uczestnicy poznali norweskie warunki i praktyki w geotermii płytkiej.
Warsztaty poprowadził David Banks z firmy konsultingowej Holymoor Consultancy Ltd. z Wielkiej Brytanii
Wiedza zdobyta w trakcie warsztatów będzie przekazana dalej. Posłuży m.in. do opracowania programu szkolenia dla interesariuszy projektu Geothermal4PL, które jest zaplanowane na październik 2017 roku.
Prowadzący warsztaty David Banks oraz uczestnik - Grzegorz Ryżyński z PIG-PIB
Projekt Geothermal4PL "Wsparcie zrównoważonego rozwoju i wykorzystania płytkiej energii geotermalnej na terenie obszarów objętych programem Mieszkanie Plus w Polsce" jest polsko-norweskim przedsięwzięciem kierowanym przez dr. Macieja Kłonowskiego i realizowanym ze środków z Program Operacyjnego PL04 "Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii" Mechanizmu Finansowego EOG 2009 – 2014 w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej (FWD).
W ramach projektu Geothermal4PL opracowane zostaną m.in. studium wykonalności zastosowania płytkiej geotermii i wytyczne dla reklasyfikacji danych geologicznych niezbędnych dla opracowania map geotermicznych. Przeprowadzone zostanie też szkolenie dla administracji geologicznej oraz projektantów i wykonawców instalacji pomp ciepła.
Więcej informacji o projekcie Geothermal4PL: http://www.pgi.gov.pl/geothermal4pl.html
Tekst: Grzegorz Ryżyński, Magdalena Sidorczuk, wsp. Andrzej Rudnicki
Zdjęcia: Magdalena Sidorczuk, Maciej Kłonowski