Ponad 320 specjalistów z kilkudziesięciu placówek akademickich, przedsiębiorstw branżowych oraz administracji rządowej i samorządowej debatowało w Ustce na temat najistotniejszych zagadnień dotyczących wód podziemnych w kraju i na świecie. Wnioski z dyskusji zostaną przekazane Ministrowi Środowiska.
Już po raz siedemnasty hydrogeolodzy spotkali się, aby podjąć dyskusję na temat najistotniejszych zagadnień dotyczących wód podziemnych w kraju i na świecie. Tym razem ponad 320 uczestników (przedstawicieli ośrodków resortowych i akademickich, przedsiębiorstw branżowych oraz administracji rządowej i samorządowej) debatowało w Ustce. Po dwunastu latach ta cyklicznie odbywająca się konferencja powróciła na Pomorze (w 2003 r. Sympozjum odbywało się w Jastrzębiej Górze). Ciężar organizacji przedsięwzięcia wzięły w tym roku na siebie trzy instytucje: Politechnika Gdańska, Uniwersytet Gdański oraz Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy.
Uczestnicy XVII Sympozjum WPH przed hotelem Grand Lubicz, w którym odbywały się obrady. Dzięki panoramicznemu zdjęciu wszyscy uczestnicy zmieścili się w kadrze
Obrady Sympozjum WPH poprzedziły warsztaty na temat praktycznych zastosowań technologii GIS, wizualizacji i analiz danych oraz modelowania przepływów i procesów hydrogeochemicznych, stosowanych w pracach hydrogeologicznych. Warsztaty zostały zorganizowane przez firmy: Esri Polska Sp. z o.o. , Intergraph Polska Sp. z o.o. oraz DHI Polska Sp. z o.o. Łącznie w warsztatach wzięło udział ponad 80 osób.
Uczestnicy warsztatów GIS - podstawy edycji map cyfrowych
Dużym zainteresowaniem cieszyły się także warsztaty pt. Nowe możliwości wizualizacji analiz danych hydrogeologicznych w technologii Hexagon Geospatial
XVII Sympozjum WPH otworzyli przedstawiciele organizatorów (od lewej): dr Lesław Skrzypczyk, zastępca dyrektora PIG-PIB, dyrektor ds. Państwowej Służby Hydrogeologicznej; dr hab. Małgorzata Pruszkowska-Caceres z Politechniki Gdańskiej oraz dr hab. Leszek Łęczyński, prof. Uniwersytetu Gdańskiego
Podczas oficjalnego otwarcia Sympozjum, które nastąpiło w dniu 21 października 2015 r., głos zabrali zaproszeni goście - przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Politechniki Gdańskiej oraz Uniwersytetu Gdańskiego. Sesja plenarna, obejmująca pięć przekrojowych referatów poświęconych aktualnej problematyce hydrogeologicznej, została wzbogacona prezentacją Rainera Helmiga ze Stuttgart University, który przedstawił hydrogeologiczne aspekty wytwarzania i gromadzenia energii. Geologia polskiego wybrzeża została przedstawiona przez prof. Andrzeja Sadurskiego w prezentacji na temat badań hydrogeologicznych wybrzeża Bałtyku oraz dr Reginę Kramarską w prezentacji na temat warunków występowania i eksploatacji złóż bursztynu, która spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem uczestników konferencji.
Adres okolicznościowy do uczestników Sympozjum skierował podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, główny geolog kraju Sławomir Brodziński, który objął honorowy patronat nad Sympozjum. List odczytała pani Mariola Jakoniak, zastępca dyrektora Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych w MŚ
Wyjątkowym wydarzeniem Sympozjum była sesja okolicznościowa pt. Z kart historii polskiej hydrogeologii, poświęcona 60. rocznicy pracy zawodowej Profesora Bohdana Kozerskiego. W swobodnej rozmowie, którą prowadzili z Jubilatem prof. UW Ewa Krogulec i prof. Andrzej Sadurski, niezwykle interesująco, i jak zwykle z urokiem i dowcipem, Profesor Kozerski przedstawił początki polskiej hydrogeologii. Wielokrotnie wspominał wielu wybitnych hydrogeologów, w tym postać Profesora Zdzisława Pazdro, który jest uznawany za Ojca polskiej hydrogeologii. W dowód uznania dorobku zawodowego Profesor Kozerski został odznaczony przez Ministra Środowiska Honorową Odznaką Zasłużony dla Polskiej Geologii, którą odebrał z rąk pani Marioli Jakoniak, zastępcy dyrektora Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych
Profesor Ewa Krogulec i profesor Sadurski nie musieli długo przedstawiać znanego wszystkim uczestnikom Jubilata – Profesora Bohdana Kozerskiego
Po zakończeniu obrad plenarnych uczestnicy Sympozjum mieli okazję zapoznać się z wynikami badań prezentowanymi na sesji posterowej. Wystawiono na niej prawie 40 plansz, przygotowanych przez przedstawicieli wszystkich ośrodków naukowych w kraju.
Poster Zanieczyszczenie wód podziemnych związkami chloroorganicznymi w rejonie składowiska odpadów przemysłowych „Zielona” w Bydgoszczy (autorzy: D. Pietrucin & M. Czop, AGH) zdobył najwięcej głosów w konkursie na „Najlepszy poster WPH 2015” – jeszcze raz gratulujemy autorom!
Pracownicy PIG-PIB – Andrzej Pacholewski i Martyna Guzik prezentują poster pt. Przeobrażenia środowiska wodnego w obszarze aktywnej działalności górniczej rejonu Jaworzno-Chrzanów
Drugi dzień Sympozjum, od godzin porannych aż do wieczora, wypełniły odbywające się równolegle w trzech salach sesje tematyczne.
W bloku porannym przedstawiono zagadnienia dotyczące hydrogeologii regionalnej, monitoringu, ochrony i zagrożeń wód podziemnych, a także wód zaliczanych do kopalin (wody lecznicze i termalne oraz solanki). W drugim bloku tematycznym prezentowano wyniki prac w dziedzinie zastosowania nowoczesnych metod badań hydrogeologicznych oraz dokumentowania zasobów wód podziemnych. Odrębną sesję poświęcono dyskusji o hydrogeologicznych aspektach instalacji systemów gruntowych pomp ciepła. Tematyka ta, pozornie luźno związana z hydrogeologią, wywołała szeroką dyskusję na temat bezpieczeństwa tego typu instalacji.
Popołudniowy blok tematyczny w połowie objęli we władanie młodzi naukowcy, którzy w ramach sesji konkursowej prezentowali swoje osiągnięcia naukowe. W konkursie na najlepszy referat w sesji młodych naukowców WPH 2015 największą liczbę głosów otrzymał pan Daniel Zaszewski z Uniwersytetu Warszawskiego za referat pt. Koncepcja metody identyfikacji wymuszeń związanych z górną powierzchnią brzegową systemów wodonośnych z wykorzystaniem teledetekcji.
Drugą część popołudnia poświęcono debacie na temat zarządzania informacją hydrogeologiczną – odbyła się ona w formie panelu dyskusyjnego z udziałem ekspertów, którzy reprezentowali różne grupy użytkowników informacji hydrogeologicznej. Zaproszenie do dyskusji przyjęli: Piotr Gałkowski, Tomasz Nałęcz, Jarosław Kaczmarski, Marek Sołowczuk, Andrzej Mierzejewski, Bartosz Szczekutek, Krzysztof Nowicki oraz Stanisław Staśko. Problematyka dostępu do danych oraz ich jakości w dobie nowoczesnych rozwiązań technologicznych jest bliska wszystkim hydrogeologom w ich codziennej pracy, z tego też względu zapewne trudno było organizatorom przerwać interesującą dyskusję.
Uczestnicy panelu dyskusyjnego dotyczącego zarządzania informacją hydrogeologiczną (od lewej): Andrzej Mierzejewski, Bartosz Szczekutek, Krzysztof Nowicki, dr Małgorzata Woźnicka (prowadząca panel) i prof. Stanisław Staśko
Bogaty program Sympozjum oraz wyniki obrad zostały podsumowane w zamykającej sesji plenarnej. Powołana Komisja Wnioskowa WPH, w składzie: prof. Bohdan Kozerski, prof. Jan Przybyłek, prof. Andrzej Sadurski oraz prof. Andrzej Szczepański, przedstawiła główne zagadnienia, które były poruszane w toku dyskusji podczas sesji tematycznych oraz wynikające z nich wnioski.
Profesor Jan Przybyłek odczytał wnioski przedstawione przez Komisję Wnioskową WPH. Podobnie jak w ubiegłych latach wnioski z WPH zostaną przekazane na ręce Ministra Środowiska
Bez wątpienia podczas obrad nie wszystkie ważne obecnie zagadnienia zostały poruszone, ale organizatorzy wyrażają nadzieję, że Sympozjum stworzyło platformę do prezentowania osiągnięć i wymiany poglądów przedstawicieli wszystkich ośrodków hydrogeologicznych w kraju. Szczegółowa relacja z przebiegu Sympozjum, udokumentowana galerią zdjęć, będzie wkrótce dostępna na stronie www.wph2015.pl. Na kolejne, XVIII Sympozjum Współczesne Problemy Hydrogeologii zaprasza za dwa lata, tj. w 2017 r., ośrodek wrocławski.
Już tradycyjnie ostatni dzień Sympozjum to dzień sesji terenowych. W tym roku organizatorzy zabrali uczestników w jedno z najbardziej urokliwych miejsc na polskim wybrzeżu – do Słowińskiego Parku Narodowego (SPN). Początkowo aura zdecydowanie nie sprzyjała, jednak w miarę upływu czasu przybywało błękitnego nieba. Podczas marszu wśród pięknych jesiennych krajobrazów zrobiło się wręcz gorąco.
Trasa sesji terenowej pt. Ekosystemy zależne od wód podziemnych na przykładzie torfowisk: Żarnowska i Krakulice prowadziła poprzez obszary leśne objęte ochroną ścisłą i czynną. Uczestnicy wycieczki zapoznali się z formami ochrony przyrody na terenie SPN, różnorodnością zbiorowisk roślinnych oraz poznali torfowisko „od wewnątrz”. Przedstawiono także reżim wodny i warunki hydrogeologiczne SPN.
Uczestnicy sesji terenowej pt. Ekosystemy zależne od wód podziemnych na przykładzie torfowisk: Żarnowska i Krakulice. Tu, nad Jeziorem Łebsko, trzecim pod względem wielkości powierzchni jeziorem w Polsce, pogoda ich nie rozpieszczała...
Ale potem było już zdecydowanie lepiej i bardzo kolorowo
Charakterystyczną cechą Wybrzeża Słowińskiego są rozległe, piaszczyste plaże, które od lądu oddziela szeroki pas wydm. Trasa kolejnej sesji terenowej, pt. Geomorfologia i walory przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego (SPN), prowadziła poprzez obszary leśne i niezalesione wydmy położone w Obwodzie Ochronnym Smołdziński Las. Problematyka sesji obejmowała głównie geobotaniczną specyfikę flory i fauny nadmorskiej, zagadnienia związane z siecią obserwacyjno-badawczą wód podziemnych oraz zjawiskami geodynamicznymi w strefie brzegowej Morza Bałtyckiego.
Uczestnicy wycieczki terenowej Geomorfologia i walory przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego (SPN) w drodze na Wydmę Czołpińską
Wyprawa przez piaski Wydmy Czołpińskiej pozwoliła uczestnikom sesji terenowej poczuć się niemal jak na pustyni. Wydma Czołpińska to jeden z dwóch, wraz z Wydmą Łącką koło Łeby, udostępnionych do zwiedzania terenów wydmowych w SPN
Szlak kolejnej sesji terenowej, pt. Badania hydrogeologiczne w procesie poszukiwania węglowodorów oraz w rozpoznawaniu zjawisk geodynamicznych w strefie brzegowej Bałtyku, zaprowadził uczestników do Dębek, gdzie od wielu lat prowadzi się eksploatację ropy naftowej i gazu ziemnego z utworów kambru (występujących tu na głębokości 3 tys. m) oraz do Lubocina, gdzie prowadzone są prace związane z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż gazu w łupkach.
Na terenie padu w Lubocinie zostały zaprezentowane wyniki badań oddziaływania procesu wiercenia i zabiegów związanych ze szczelinowaniem hydraulicznym na poszczególne elementy środowiska: atmosferę, powierzchnię terenu, grunt, wody powierzchniowe i wody podziemne
Ze specyfiką strefy brzegowej Bałtyku, wynikającą z budowy geologicznej, uwarunkowań geomorfologicznych oraz warunków hydrogeologicznych, zapoznaliśmy się na klifie w Jastrzębiej Górze. Dr Mirosław Lidzbarski z PIG-PIB przedstawił zagadnienia dotyczące roli wód podziemnych w mechanizmie powstawania osuwisk
Tekst: Małgorzata Woźnicka, Anna Bagińska i Andrzej Sadurski
Zdjęcia: Anna Mikołajczyk, Józef Mikołajków, Wojciech Paciura, Anna Bagińska, Grzegorz Barczyk i Anna Gryczko
Materiały konferencyjne WPH 2015 opublikowano w Przeglądzie Geologicznym (tom 63, z. 10-1 i 10-2).
