Kilkuset geologów z całego świata uczestniczyło w 4. Światowym Forum Osuwiskowym (4WLF) w Lublanie. Wyniki swoich badań przedstawili tam także eksperci z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIG-PIB). Przy okazji Forum Stowarzyszenie Europejskich Służb Geologicznych przystąpiło do porozumienia na rzecz ograniczenia ryzyka katastrof osuwiskowych.
Tegoroczne 4. Światowe Forum Osuwiskowe (4WLF) odbyło się w stolicy Słowenii Lublanie na przełomie maja i czerwca pod hasłem “Landslide research and risk reduction for advancing culture of living with natural hazards”. Podczas trwających cztery dni sesji referatowych zaprezentowano dokonania przedstawicieli różnych dziedzin nauki, zajmujących się badaniami nad osuwiskami oraz skutkami ich występowania. Uczestnicy Forum dyskutowali m.in. na temat natury powstawania i rozwoju osuwisk w ujęciu geologicznym oraz w odniesieniu do zmian klimatycznych, procesów ich kinematyki i dynamiki oraz kwestii związanych z analizami prognostycznymi i monitoringiem ruchów masowych. Poruszono także zagadnienia ściśle inżynierskie dotyczące sposobów zabezpieczania osuwisk i budowy zabezpieczeń oraz modelowania skutków ich występowania. Nie zabrakło wystąpień poświęconych społecznym aspektom aktywności osuwisk i ich wpływu na życie lokalnych społeczności.
Delegacja PIG-PIB na 4WLF
W pięciu blokach tematycznych zaprezentowano 207 referatów i posterów. Jeden z bloków dotyczył projektów World Centres of Excellence on Landslide Risk Reduction (WCoE), które były realizowane w różnych częściach świata z udziałem szeregu jednostek naukowych. Podczas 4WLF swoje osiągnięcia zaprezentowali także pracownicy PIG-PIB. Rafał Sikora przedstawił poster „Geologiczne warunki występowania osuwisk w rejonie Gór Bardzkich” przygotowany wspólnie z Tomaszem Wojciechowskim, Martą Tomaszczyk i Andrzejem Piotrowskim. Mirosław Kamiński natomiast wygłosił referat na temat osuwiska w Jastrzębiej Górze w ujęciu geofizycznym. Współautorem tej prezentacji był Piotr Zientara.
Przy okazji 4WLF odbyło się spotkanie grupy ekspertów EuroGeoSurveys (EGS) Earth Observation and Geohazards Expert Group z udziałem specjalistów PIG-PIB – Marii Przyłuckiej i Marcina Kułaka. Członkowie grupy przedstawili wyniki realizacji wspólnego projektu „Integration of geohazards into urban and land-use planning. Towards a landslide directive. The Eurogeosurveys questionnaire”. Ponadto Stowarzyszenie Europejskich Służb Geologicznych, którego członkiem jest Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, przystąpiło do porozumienia na rzecz ograniczenia ryzyka katastrof osuwiskowych. „Porozumienie na rzecz globalnego promowania zrozumienia i ograniczenia ryzyka katastrof osuwiskowych” zawarte w ramach ISDR-ICL (International Strategy Disaster Reduction-International Consortium on Landslides) zostało przyjęte i podpisane przez szesnaście międzyrządowych i krajowych organizacji. Ze strony EGS parafował je sekretarz generalny – Luca Demicheli (treść porozumienia: http://iplhq.org/icl/wp-content/uploads/2015/07/6.-ISDR-ICL-Sendai-Partnerships-2015-2025.pdf). Porozumienie działa pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych i oprócz ograniczenia zagrożenia ma na celu wymianę doświadczeń wśród specjalistów zajmujących się ruchami masowymi ziemi.
Uczestnicy sesji terenowej dokumentują skarpę wtórną osuwiska Stogovce
Częścią Światowego Forum była sesja terenowa zorganizowana pod przewodnictwem Mateji Jemec Auflič ze Słoweńskiej Służby Geologicznej (GeoZS). Uczestnicy sesji zapoznali się z różnymi typami osuwisk w Górach Dynarskich i w Alpach. Szczególnie skupiono się na rozwoju osuwisk na obszarach fliszowych oraz węglanowych (dolina rzeki Vipavy). Wiele uwagi poświęcono różnym typom zabezpieczeń osuwisk i ich monitoringowi (okolice Rebrnic, osuwisko Slano Blato). Zainteresowanie uczestników budziły dane dotyczące katastrof osuwiskowych z pierwszej dekady XXI w. Tragicznym przykładem było osuwisko Stože, w wyniku którego w 2000 r. zginęło siedem osób.
Dzięki współpracy włoskiej i austriackiej służby geologicznej możliwe było poznanie problemów związanych z osuwiskami w innych rejonach Alp, m.in. w dolinie Valcanale we Włoszech i w dolinie Gail u podnóża masywu Dobratch w Austrii.
Uczestnicy sesji terenowej na tle osuwiska Stoze, za którym widoczna jest Góra Mangart (2679 m n.p.m.)
Szczegółowy program sesji oraz abstrakty wystąpień i posterów można znaleźć na stronie Forum: https://www.wlf4.org/wp-content/uploads/2017/05/WLF4-Local-Proceedings-and-Programme-with-posters.pdf.
Na stronie Forum: https://www.wlf4.org/wlf4-week/ dostępna jest również galeria zdjęć z konferencji i wycieczki. Tom 1. materiałów konferencyjnych (Advancing Culture of Living with Landslides - Vol. 1: ISDR-ICL Sendai Partnership 2015-2025) dostępny jest na zasadzie „Open Access” na stronie: https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-319-59469-9.
Tekst: Rafał Sikora, Maria Przyłucka, Marcin Kułak
Zdjęcia: Kamila Pawłuszek, Tina Ramujkić/WLF4
