aktualna sytuacja hydrogeologiczna

Ostrzeżenie hydrogeologiczneright arrow
Aktualne informacje

Tańczące dinozaury

akrokantozaururus minNawet najbardziej krwiożercze i gruboskórne dinozaury z gracją potrafiły zabiegać o względy swoich wybranek. Pierwsze w historii dowody na ich tańce godowe znalazł międzynarodowy zespół naukowców. Wśród nich było dwóch polskich geologów.

 

 

Zespół pod kierownictwem Martina Lockley’a, emerytowanego profesora geologii z Uniwersytetu Kolorado w Denver odkrył, że dinozaury podczas godów zachowywały się bardzo podobnie do współczesnych ptaków. To Gerard Gierliński z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego oraz Dawid Surmik, paleontolog z Uniwersytetu Śląskiego walnie przyczynili się do tego odkrycia.

 

Dwa lata temu na obszarze Gunnison George i Dominguez-Escalante National Conservation Area w zachodnim Kolorado Martin Lockley i Ken Card odkryli sześćdziesiąt intrygujących śladów na powierzchni ok. 750 m2. Ślady utrwalone są na stropie pojedynczej warstwy wczesnokredowego piaskowca z dużą domieszką substancji węglistej. Ponad sto milionów lat temu stanowiło to zapewne obszar podmokłej równiny, a same ślady wyglądają jak olbrzymie, wielokrotne zadrapania wykonane półmetrowymi trójpalczastymi stopami. W jednym z tych śladów Gerard Gierliński zidentyfikował trop rodzaju Irenesauripus. Sprawca tego śladu to krewniak najbardziej krwiożerczego dinozaura – tyranozaura.

 

Tropy rodzaju Irenesauripus po raz pierwszy, w 1932 roku, opisał kanadyjski badacz Charles Sternberg w dolnej kredzie Kolumbii Brytyjskiej. Prawie siedemdziesiąt lat później podobne tropy oznaczył w Teksasie amerykański paleontolog James Farlow jako niewątpliwe ślady akrokantozaurów – olbrzymich drapieżnych dinozaurów z wczesnej kredy Ameryki Północnej.

 

Początkowo Lockley i Gierliński uważali odkryte ślady „kopiących” akrokantozaurów za ślady grzebania w poszukiwaniu pokarmu, względnie kopania w celu dotarcia do wody, bądź ślady znaczenia terytorium lub próby budowania gniazda. Wszystkie wstępne interpretacje były kolejno odrzucane z wyjątkiem ostatniej, którą zainteresował się głębiej młody paleontolog z Uniwersytetu Śląskiego – Dawid Surmik. Zwrócił kolegom uwagę, iż odkryte struktury przypominają tzw. "udawane budowanie gniazd" – znany z literatury rodzaj pokazów godowych obserwowany u maskonurów zwyczajnych i sieweczek grubodziobych podczas sezonu lęgowego.

 

Kolejne badania, porównania, dyskusje w rozszerzającym się coraz bardziej zespole badaczy (z Kanady, Chin, Korei, USA, Polski), zrodziły ostatecznie spójną interpretację tych niezwykłych śladów jako pozostałości tokowisk dinozaurów. To pierwsze w historii odkrycie dowodów na zachowania godowe prehistorycznych gadów.

 

Około 100 milionów lat temu na zachodnim brzegu Niobrary (śródlądowego basenu morskiego Północnej Ameryki) samce olbrzymich akrokantozaurów dokonywały autoprezentacji swych umiejętności, by pozyskać partnerki zwiedzające obszar rozległego pokazu - godowej areny dinozaurów.

 

Dotychczas naukowcy mogli tylko spekulować na temat zachowań godowych dinozaurów, zakładając jedynie, że mogły one być podobne do godów współczesnych ptaków. Dzisiaj mamy pewność – m.in. dzięki polskim badaczom.

 

Wyniki ich prac zostały opublikowane na łamach Scientific Reports -  http://www.nature.com/articles/srep18952

 

Natomiast same okazy są eksponowane w muzeum Moab Giants, w pierwszym na świecie muzeum paleoichnologicznym, powstałym w zeszłym roku koło Moab w Utah (USA) we współpracy z Muzeum Geologicznym PIG-PIB.

 

Andrzej Rudnicki
rzecznik prasowy PIG-PIB

ZDJĘCIA DO POBRANIA

Copyrights
Zezwalamy na publikację materiałów pod warunkiem podania źródła:
Państwowy Instytut Geologiczny

 

akrokantozaururus 490 

image Rekonstrukcja akrokantozaura (wykonana przez DinoProduct w Ostrowcu Świętokrzyskim), prezentowana w Moab Giants w Utah (USA). Fot. G. Gierliński (9.26 MB)

 

trop akrokantozaura 490

image Trop akrokantozaura widoczny wewnątrz śladu tokowania. Opracował G. Gierliński (3.48 MB)

 

tokowisko 490

image Ślady tokowania dinozaurów z Dominguez-Escalante NCA, Kolorado (USA). Fot. G. Gierliński (6.12 MB)

 

slady tokowani 490

image Ślady tokowania dinozaurów z Dominguez-Escalante NCA, Kolorado (USA). Fot. G. Gierliński (3.37 MB)