Historia Oddziału Karpackiego PIG-PIB

Spis treści

 

Okres międzywojenny

Powołany w 1919 r. Państwowy Instytut Geologiczny w swej strukturze organizacyjnej posiadał siedem wydziałów oraz trzy pracownie. Wkrótce powołano dwie stacje geologiczne. Jedną z nich była stacja geologiczna w Borysławiu, będąca protoplastą Oddziału Karpackiego. Głównym zadaniem stacji była współpraca z przemysłem naftowym i nadzorowanie wierceń poszukiwawczych za węglowodorami. Prowadzono bardzo intensywne rozpoznanie budowy geologicznej Karpat Wschodnich i zapadliska przedkarpackiego, co zaowocowało licznymi mapami, których autorami byli Konstanty Tołwiński, Stanisław Weigner i Bolesław Bujalski. W zachodniej części Karpat prowadzili badania Ludwik Horwitz, Stanisław Krajewski, Marian Książkiewicz, Edward Passendorfer, Ferdynand Rabowski, Bohdan Świderski, Henryk Świdziński, Ludwik Watycha, Jan Wdowiarz i jego brat Stanisław Wdowiarz. Stacja w Borysławiu finansowana była w znacznej mierze przez przemysł naftowy i w 1921 r. została przez niego przejęta. Wówczas badania geologiczne Karpat przejęła centrala w Warszawie i prowadziła je do 1940 r. poprzez powstałą w wyniku kolejnej reorganizacji Instytutu Karpacką Grupę Terenową.

 

Okupacja

W kwietniu 1940 r. władze okupacyjne zreorganizowały Instytut i włączyły go do Amt fur Bodenforschung z polską centralą w Krakowie, a nieco później powołały placówki tej instytucji w Warszawie, Lwowie, Jaśle i Borysławiu. W okresie okupacji prowadzono przede wszystkim prace związane z wykonywaniem map geologicznych, rejestracją złóż oraz badania pod kątem poszukiwań węglowodorów. Rozpoznano również warunki geologiczno-inżynierskie obszaru związanego z budową zapory w Rożnowie. Wyniki wielu badań ukryto przed okupantem.

 

Lata powojenne

Po wyzwoleniu, ze względu na zniszczenia budynków w Warszawie, Instytut podjął działalność w Krakowie (zarz. Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 3 marca 1945 r.), gdzie znalazła się większość jego pracowników, a siedzibą był budynek liceum przy ul. Kochanowskiego 5. Tu działały cztery, a w miarę powrotu do odbudowywanej siedziby w Warszawie — dwa wydziały. Tu z inicjatywy Edwarda Riihlego, Stanisława Sokołowskiego, Stanisława Wdowiarza, Jadwigi Burtan, Ireny Drathowej i kilku innych pracowników powstała idea reaktywowania Karpackiej Stacji Terenowej. Początkowo Instytut uzyskał budynek willowy przy ul. J. Lea 15. W 1952 r. prezes Centralnego Urzędu Geologii otrzymał od Sztabu Generalnego Wojska Polskiego budynek, do którego po adaptacji dla potrzeb placówki naukowej w 1954 r. przeniosła się Stacja, przemianowana następnie w Oddział Karpacki PIG, w której to siedzibie mieści się do dzisiaj.