PIG-PIB zawarł porozumienie o współpracy ze Służbą Geologiczną Finlandii

210

Delegacja Państwowego Instytutu Geologicznego pod kierownictwem dyrektora Jerzego Nawrockiego złożyła w dniach 22-24 lutego wizytę w siedzibie Służby Geologicznej Finlandii (GTK). Pierwszoplanowym celem spotkania było podpisanie porozumienia o współpracy naukowej pomiędzy PIG-PIB i GTK.

Współpraca Instytutu ze Służbą Geologiczną Finlandii ma wieloletnia historię. Głównymi kierunkami wspólnych zainteresowań i działań były dotychczas geologia morza i wybrzeży, badania hydrogeologiczne i geologia środowiskowa. Instytut wraz z innymi europejskimi służbami geologicznymi uczestniczył w opracowaniu dwutomowego Atlasu geochemicznego Europy, wydanego w 2006 r., w którego powstanie istotny wkład wniosła strona fińska, de facto inicjując to duże przedsięwzięcie kartograficzne i badawcze, objęte następnie patronatem stowarzyszenia europejskich służb geologicznych EuroGeoSurveys. W minionych kilku latach wspólnie z GTK realizowano kilka projektów unijnych z zakresu geologii Morza Bałtyckiego, współpracowano w ramach grup eksperckich EuroGeoSurveys oraz poddano analizie możliwość zastosowania badań aerogeofizycznych do oceny jakości wód podziemnych w Polsce.

 

Spotkanie dyrekcji PIG-PIB i GTK oraz specjalistów obu stron miało na celu dyskusję na temat wspólnych działań oraz priorytetów współpracy. Instytut był reprezentowany w GTK przez dyrektora Jerzego Nawrockiego, dr. hab. Marka Jarosińskiego - kierownika programu Bezpieczeństwo Energetyczne, dr. hab. Szymona Uścinowicza z Oddziału Geologii Morza PIG-PIB oraz mgr Ilonę Śmietańską - kierownika Samodzielnej Sekcji Organizacji Współpracy Zagranicznej.

 

Gospodarzem spotkania w GTK był profesor Elias Ekdahl, dyrektor naczelny, z którego inicjatywy doszło do wizyty w siedzibie GTK w Espoo. W rozmowach uczestniczyli ponadto: dyrektor programowy Hannu Idman; dr Keijo Nenonen, kierujący południowym oddziałem regionalnym GTK; Jouko Vironmaki, reprezentujący dział geologii morza i geofizyki; Ossi Ikavalko, specjalista z zakresu geologii miejskiej oraz prof. Aarno Kotilainen z działu geologii morza i zmian globalnych. Gospodarze przedstawili przeglądowe prezentacje na temat aktualnej działalności GTK, jej zadań badawczych i strategicznych kierunków rozwoju.

 

GTK jako służba geologiczna jest agencją podporządkowaną ministerstwu gospodarki i pracy Finlandii. Jest też zarazem wiodącym instytutem i centrum badań w dziedzinie geologii w Finlandii, mającym status europejskiego centrum doskonałości, oraz krajowym centrum danych z zakresu nauk geologicznych. Protoplastą GTK była Geologiczna Komisja Finlandii, powołana w 1885 r. przez cara Aleksandra III. GTK zatrudnia obecnie około 600 osób w Espoo, Kokkola, Rovaniemi, Outokumpu i Kuopio. Podstawowymi kierunkami badawczymi GTK są surowce mineralne i energetyczne, górnictwo bezpieczne dla środowiska, geologia morza i globalne zmiany klimatu, planowanie przestrzenne i wody podziemne. GTK prowadzi również działalność promocyjną i popularyzacyjną nauk o Ziemi. Wystawę Geoexpo w GTK wyróżnia atrakcyjny i nowoczesny sposób ekspozycji okazów, informacji i danych. Jest ona celem wizyt wielu grup szkolnych.

 

 wystawa

Geoexpo – multimedialna ekspozycja w GTK

 

Prezentacji działalności, zadań i projektów badawczych PIG-PIB dokonał prof. dr hab. Jerzy Nawrocki. Obie prezentacje, PIG-PIB i GTK, stanowiły podstawę do dalszej dyskusji na temat priorytetowych kierunków współpracy i treści porozumienia. Uzgodniono, że będzie się ona koncentrowała na geologii morza i wybrzeży, badaniach zbiorników wód podziemnych, w tym metodyce kartowania hydrogeologicznego oraz modelowaniu, badaniach zasobów surowców mineralnych (a w szczególności na zagadnieniach związanych z tzw. Green Mining), geoinformacji i infrastrukturze w odniesieniu do architektury baz danych i usług internetowych, badaniach obszarów polarnych i globalnych zmian klimatu z zastosowaniem metod geofizycznych oraz problematyce geologicznego składowania CO2. Jednym z wiodących obszarów współpracy pomiędzy GTK i PIG-PIB w najbliższym okresie będzie zapewne Morze Bałtyckie i badania paleośrodowiskowe jego ewolucji w ramach programu międzynarodowego IODP i ECORD dotyczącego wierceń oceanicznych.

 

Kulminacyjnym i zarazem uroczystym punktem programu wizyty w GTK było podpisanie 5-letniego porozumienia (Memorandum of Understanding) o współpracy naukowej pomiędzy Państwowym Instytutem Geologicznym i Służbą Geologiczną Finlandii. Obie strony zadeklarowały chęć uczestnictwa w dwu- i wielostronnych projektach i zadaniach badawczych, wymianie naukowej, organizacji szkoleń związanych z transferem technologii i współpracy eksperckiej. Wzniesiono toast za pomyślny rozwój współpracy, jak również działań obu służb geologicznych, podejmowanych w ramach narodowych programów i międzynarodowych przedsięwzięć.

 

podpis

Dyrektor PIG-PIB prof. Jerzy Nawrocki (z prawej) i dyrektor naczelny GTK prof. Elias Ekdahl podpisują porozumienie o współpracy naukowej

 

toast

Dyrektorzy GTK i PIG-PIB wznoszą toast za pomyślność współpracy polsko-fińskiej w dziedzinie geologii

 

Interesującym elementem programu były wizyty zorganizowane przez gospodarzy w magazynie rdzeni wiertniczych i archiwum GTK w miejscowości Loppi, oddalonej o około 65 km od siedziby GTK w Espoo, oraz wizyta na budowie 14-kilometrowej nowej linii metra, która w 2015 r. połączy Espoo z Helsinkami. Podziemne prace budowlane prowadzone w skałach magmowych rozpoczęto w listopadzie 2009 r. Udział w badaniach i ekspertyzach związanych z tym przedsięwzięciem jest jednym z większych projektów i zdań realizowanych obecnie przez GTK. Wizyta w magazynie rdzeni w Loppi, składającym się z kilku obiektów halowych, w których są przechowywane rdzenie, budynku socjalnego i pomieszczenia, w którym dokonuje się wstępnych badań, była szczególnie interesująca ze względu na możliwość poznania nowoczesnych rozwiązań technicznych i wyposażenia, które stosuje GTK do archiwizacji i udostępniania danych z wierceń. GTK zlikwidowała regionalne magazyny i przechowuje obecnie rdzenie tylko w magazynie w Loppi.

 

magazyn rdzeni

Magazyn rdzeni wiertniczych GTK w Loppi. Pomieszczenie do rozkładania rdzeni. Objaśnień dr. hab. Markowi Jarosińskiemu (z prawej) udziela Tauno Rautio (GTK)

 

analizator

Prezentacja analizatora XRF do wstępnego oznaczania składu chemicznego próbek z rdzeni w magazynie GTK w Loppi. Od prawej dr Keijo Nenonen (GTK), prof. Jerzy Nawrocki, dr hab. Szymon Uścinowicz

 

 metro

W podziemnym tunelu budowy metra w rejonie Espoo

 

Wizyta delegacji Instytutu w Finlandii stworzyła ponadto możliwość bliższego poznania potencjału badawczego oraz warunków i zasad funkcjonowania Służby Geologicznej Finlandii, jednej z największych służb geologicznych Europy. Podkreślić też należy serdeczne i gościnne przyjęcie, jakiego doświadczyliśmy w GTK, perfekcyjną organizację wizyty i interesujący program.

 

Ilona Śmietańska