Państwowy Instytut Geologiczny dołącza do Platformy Informacyjnej Gazu z Łupków (SHIP), jaka działa w ramach Niemieckiego Centrum Badawczego Nauk Geologicznych GFZ. Stawką jest możliwość wypracowania wspólnego stanowiska w kwestiach wpływu wydobycia gazu na środowisko i nowe spojrzenie na zasoby tego surowca.
Wizyta delegacji PIG-PIB pod przewodnictwem dyrektora Jerzego Nawrockiego w centrali GFZ w Poczdamie zakończyła się podpisaniem 3 grudnia 2012 r. listu intencyjnego o współpracy w szerokim zakresie nauk o Ziemi.
Porozumienie obejmuje wymianę kadry badawczej, promocję wspólnych badań, organizowanie konferencji naukowych i warsztatów, wspólne publikacje oraz zapewnienie dostępu do infrastruktury badawczej. Uzgodniony zakres współpracy objął również udział w projekcie SHIP.
GeoForschungsZentrum należy do Stowarzyszenia Helmholtz, czyli niemieckiej sieci 18 ośrodków badawczych z rocznym budżetem około 3,4 miliarda Euro. Centrum w Poczdamie wypracowało już sobie opinię jednego z czołowych ośrodków badawczych Europy.
Projekt SHIP jest wdrażany przez GFZ dzięki finansowaniu przez Niemieckie Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych oraz fundusze własne. W skład zespołu stanowiącego główny trzon inicjatywy wchodzą Brian Horsfield, Andreas Huebner i Ingo Knapp z GFZ, a o jego sile stanowi sieć ekspertów wywodzących się z czołowych ośrodków w Wielkiej Brytanii, Francji, Stanach Zjednoczonych i Holandii. Polskę reprezentują Ewa Rutkowska-Subocz (Energy & Natural Resources Group Salans) i od grudnia 2012 r. - Hubert Kiersnowski (PIG-PIB).
SHIP stawia sobie za cel uzyskanie statusu programu międzynarodowego, który będzie odgrywać coraz większą rolę w debacie publicznej o technicznych i środowiskowych aspektach poszukiwań i wydobycia gazu z łupków. Wiąże się to z możliwością korzystania z prac naukowych prowadzonych przez GFZ i inne ośrodki. Pozwala to na przygotowywanie raportów i ekspertyz, w których szczególny nacisk położony jest na bezstronne i rzeczowe podejście do argumentów za i przeciw. Co istotne, w skład zespołu ekspertów SHIP wchodzi grupa specjalistów z zakresu prawa o ochronie środowiska, co podkreśla znaczenie, jakie zespół przykłada do aspektów legislacyjnych.
Platforma SHIP coraz szerzej włącza się do prowadzonej obecnie debaty europejskiej na temat wpływu poszukiwań i potencjalnego wydobycia gazu z łupków na środowisko. Opinie wypracowane przez zespół SHIP nabierają szczególnego znaczenia wraz ze wzrostem temperatury dyskusji, zwłaszcza gdy KE rozpoczęła badania opinii publicznej na temat eksploatacji gazu z łupków (wszyscy zainteresowani mogą przekazywać swoje opinie do 23 marca 2013 r. Formularz konsultacyjny w języku polskim dostępny jest na stronie: http://ec.europa.eu/yourvoice/ipm/forms/dispatch?form=SHALEGAS&lang=pl).
Zespół SHIP szczególnie dba o popularyzowanie uzyskanych wyników, między innymi przez stronę http://www.shale-gas-information-platform.org/pl/areas/debata.html.
Strona jest otwarta dla wszystkich i ma charakter forum dyskusyjnego. Prowadzona jest w wersjach niemieckiej, angielskiej, a ostatnio także polskiej.
Obecnie trwają przygotowania do kolejnej rundy rozmów nt. zakresu współpracy z GFZ oraz SHIP. W najbliższym czasie PIG-PIB zakończy prace nad dokumentem typu „białej księgi", precyzującym kierunki i zakres współpracy.
Obiecującym punktem wyjścia jest identyczne stanowisko zespołów PIG-PIB i SHIP, podkreślające, że nie ma dwóch identycznych złóż gazu z łupków, a tym samym doświadczenia z prac w jednym regionie nie mogą być wykorzystane w innym bez uwzględnienia warunków miejscowych. Dotyczy to zarówno kwestii oceny zasobów, jak i zagrożeń środowiska.
Zespół SHIP jest szczególnie zainteresowany polskimi wynikami monitorowania efektów środowiskowych procesów poszukiwań gazu z łupków. Szczególnie to nie dziwi, albowiem raport PIG-PIB o wpływie na środowisko szczelinowania wykonanego w otworze LE 2H jest jak dotychczas jedynym w Europie kompleksowym opracowaniem naukowym, opartym na pomiarach a nie przypuszczeniach.
Sądzimy, że warto włączyć się w wymianę poglądów na platformie SHIP – również indywidualnie, a nie tylko w formie instytucjonalnej – jak dotąd bowiem głos fachowców w dyskusji europejskiej brzmi nadzwyczaj słabo.
Tekst: Hubert Kiersnowski, Mirosław Rutkowski i Wojciech Brochwicz-Lewiński
