Dobiegły końca rozmowy na temat porozumienia o współpracy dwustronnej typu Memorandum of Understanding pomiędzy PIG-PIB i Amerykańską Służbą Geologiczną (USGS). W dniu 4 lutego br. prof. Andrzej Gąsiewicz, p.o. dyrektor PIG-PIB, zaakceptował ostateczną wersję porozumienia i tym samym przystąpiono do sfinalizowania etapu uzgodnień i podpisania MoU.
Znacznego przyspieszenia nabrały ostatnio działania zmierzające do zawarcia porozumienia o współpracy naukowo-technicznej pomiędzy PIG-PIB i Amerykańską Służbą Geologiczną USGS (U.S. Geological Survey) w dziedzinie nauk o Ziemi. Według ostatnich propozycji strony amerykańskiej uroczystość podpisania porozumienia nastąpi podczas 40. Walnego Zgromadzenia Dyrektorów Europejskich Służb Geologicznych zrzeszonych w EuroGeoSurveys, które odbędzie się w Brukseli w dniach 10–11 marca 2016 r. Amerykańska Służba Geologiczna ma być reprezentowana przez jej dyrektora dr. Suzette Kimball.
Memorandum porozumienia ma styl ramowy i jako główne kierunki współpracy wymieniane są: 1) ekosystemy, 2) zmienność klimatu i zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym, 3) energia, surowce mineralne i czynniki środowiskowe a zdrowie, 4) geozagrożenia i ocena ryzyka oraz minimalizacja ich skutków, 5) zasoby wody oraz 6) informatyka i integracja danych. Dalsze rozmowy robocze powinny pozwolić na uszczegółowienie pól potencjalnej współpracy i przygotowanie aneksów, których wzory zostały już zaproponowane przez stronę amerykańską.
Ze strony USGS działania pilotowała dr Ingrid Verstraeten, koordynatorka współpracy z Europą, Rosją, Centralną Azją i regionem wokół Arktyki w Biurze Projektów Międzynarodowych USGS, a ze strony polskiej zespół odpowiedzialny za współpracę zagraniczną PIG-PIB.
Podpisanie porozumienia będzie zwieńczeniem rozmów zainicjowanych kilka lat temu. Należy zauważyć, że pomimo długotrwałego procesu, wynikającego z konieczności rozwiązywania skomplikowanych kwestii proceduralnych, był to równocześnie okres coraz ściślejszych kontaktów i rozwoju współpracy dwustronnej.
Za przykłady może tu posłużyć wsparcie merytoryczne ekspertów USGS, gdy tematem priorytetowym stał się u nas nagły wzrost zagrożenia reaktywacją osuwisk w Karpatach (Evaluation of landslide monitoring in the Polish Carpathians - Collins B.D., Baum R.L., Mrozek Teresa, Nescieruk Piotr, Perski Zbigniew, Rączkowski Wojciech & Graniczny Marek, 2011, U.S. Geological Survey Open-File Report, 2011–1001, 30 p), czy też szerokie możliwości konsultacji otwarte dla naszych ekspertów przy próbach szacowania zasobów gazu z łupków (Potential for Technically Recoverable Unconventional Gas and Oil Resources in the Polish-Ukrainian Foredeep, Poland, 2012, U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey Fact Sheet 2012–3102, July 2012).
Najświeższy przykład to wizyta w 2015 r. przedstawiciela USGS w ramach konsultacji podjętych przez Instytut w zakresie rozwoju i utrzymania systemów informatycznych i strategii geoinformacji (Państwowy Instytut Geologiczny promuje idee otwartych danych i architektury korporacyjnej państwa).
Podpisanie MoU z pewnością otworzy możliwości szerszej i bardziej intensywnej współpracy w naukach o Ziemi z korzyścią dla obu stron. Prace nad skonkretyzowaniem i uszczegółowieniem tematów potencjalnej współpracy mogą ruszyć już wkrótce, gdyż USGS ponowiło zaproszenie dla dyrekcji PIG-PIB do złożenia wizyty w jej siedzibie i kontynuacji rozmów. Takie spotkanie byłoby zarazem świetną okazją do zapoznania się z doświadczeniami USGS dotyczącymi organizacji struktury i zarządzania oraz zakresem działalności tej wiodącej służby geologicznej, co może mieć istotne znaczenie w czasie, gdy jest prowadzona gorąca dyskusja nt. kształtu Polskiej Służby Geologicznej.
Tekst: Wojciech Brochwicz-Lewiński i Ilona Śmietańska
