Powstaje słowacko-polska grupa robocza ds. hydrogeologii obszarów przygranicznych

Zadaniem tej grupy ma być wspólny monitoring wód podziemnych w rejonach przygranicznych Polski i Słowacji oraz rozwiązywanie problemów wynikających ze zwiększającego się poboru wód podziemnych.

Zadaniem tej grupy ma być wspólny monitoring wód podziemnych w rejonach przygranicznych Polski i Słowacji oraz rozwiązywanie problemów wynikających ze zwiększającego się poboru wód podziemnych.

 

W dniach 21-22 czerwca 2016 r. w Oravicy na Słowacji odbyło się spotkanie słowacko-polskiej grupy roboczej do działań ad hoc ws. hydrogeologii obszarów przygranicznych. Spotkanie zostało zorganizowane z inicjatywy i na zaproszenie strony słowackiej, w nawiązaniu do jej rozmów z głównym geologiem kraju prof. Mariuszem Orionem Jędryskiem w Ministerstwie Środowiska (16.05.2016) i uzgodnień poczynionych w Państwowym Instytucie Geologicznym podczas podpisywania w dniu 2 czerwca 2016 r. porozumienia o współpracy Służby Geologicznej Słowacji i PIG-PIB (patrz Służby geologiczne Polski i Słowacji odnowiły porozumienie o współpracy).

 

Ze względu na rangę spotkania na czele delegacji słowackiej stanęła RNDr. Vlasta Jánová, dyrektor generalna Ministerstwa Środowiska Republiki Słowackiej, a w jej składzie znaleźli się: RNDr. Erika Beňáková z Ministerstwa Środowiska RS, Ing. Anna Gaálová, kierownik Sekcji Wód, Doc. Ing. Jarmila Božiková, Ph.D,, kierownik Inspektoratu Uzdrowisk i Wód Leczniczych w Ministerstwie Zdrowia RS, RNDr. Peter Malik, CSc., szef Departamentu Hydrogeologii i Energii Geotermalnej Służby Geologicznej Słowacji (Štátny geologický ústav Dionýza Štúra - ŠGÚDŠ) i Ing. Milan Ďaďo, dyrektor generalny Orawskiej Spółki Wodnej a.s. (Oravská vodárenská spoločnosť, a.s. - OVS). Stronę polską w rozmowach reprezentowali: dr Lesław Skrzypczyk w imieniu dyrektor Państwowej Służby Hydrogeologicznej dr Małgorzaty Woźnickiej, prof. Andrzej Sadurski (PSH), prof. Józef Chowaniec i mgr inż. Tomasz Gągulski (Oddział Karpacki PIG-PIB) i dr Wojciech Brochwicz-Lewiński (Dział Współpracy i Promocji PIG-PIB).

 

wycieczka 1 

Uczestnicy spotkania przy ujęciu wód podziemnych Prameň Bobrovecká dolina. Od lewej: RNDr. Peter Malik, CSc. (Służba Geologiczna Słowacji), mgr inż. Tomasz Gągulski (OK PIG-PIB), RNDr. Vlasta Jánová, PhD., dyrektor generalna Ministerstwa Środowiska RS, Doc. Ing. Jarmila Božiková, Ph.D. (Ministerstwo Zdrowia RS), Ing. Anastazia Ballova (OVS), Ing. Katarína Mäsiarová (OVS),  Ing. Milan Ďaďo, dyrektor generalny OVS, dr Wojciech Brochwicz-Lewiński (PIG-PIB), RNDr. Erika Beňáková, Ing. Anna Gaálová (Ministerstwo Środowiska RS) i Ing. Marián Kaluža (OVS). Fot. J. Chowaniec

 

Celem spotkania było utworzenie podgrupy czy też podkomisji eksperckiej w ramach Słowacko-Polskiej Komisji ds. Wód Transgranicznych, do rozwiązywania bieżących problemów oraz zapobiegania potencjalnym kwestiom spornym wynikającym głównie ze zwiększającego się poboru wód głębinowych, włącznie z termalnymi i leczniczymi.

 

Program pierwszego dnia objął prezentacje zasobów wodnych, stopnia ich udostępnienia oraz wykorzystania do zaopatrzenia ludności w wodę oraz rekreacji w regionie orawskim (Ing. Milan Ďaďo i Ing. Anna Gaálová ) i na przyległych obszarach Polski (prof. Józef Chowaniec). Uczestników spotkania powitała dyrektor generalna RNDr. Vlasta Jánova. Miłym akcentem tego dnia było wręczenie przez prof. Józefa Chowańca dyrektor Vlascie Janowej „gorącego” jeszcze egzemplarza przewodnika Wody termalne - skarb Małopolski z mapą występowania wód termalnych na obszarze województwa małopolskiego w skali 1:40 000. Przewodnik ten został przygotowany przez prof. Józefa Chowańca wspólnie z Tomaszem Gągulskim i Tomaszem Operaczem i wydany przez Urząd Marszałkowski w Krakowie. Jego najkrótszą recenzją były słowa dyrektor Vlasty Janowej: To dobra inspiracja dla strony słowackiej.

 

z dr skrzypczykiem 

Ing. Anna Gaálová  i RNDr. Vlasta Jánová (Ministerstwo Środowiska RS) oraz dr Lesław Skrzypczyk i prof. Andrzej Sadurski (PIG-PIB) nad mapą występowania wód termalnych na obszarze województwa małopolskiego z przewodnika Wody termalne - skarb Małopolski. Fot. J. Chowaniec

 

Uzupełnieniem prezentacji była wycieczka terenowa, w trakcie której zwiedzono klasyczne, lecz nadal eksploatowane, ujęcia wód podziemnych w słowackiej części Tatrzańskiego Parku Narodowego, których operatorem jest OVS: Prameň Bobrovecká dolina, Mihulčie i Jašteriče.

 

Drugi dzień poświęcono uzgodnieniom, jak proponowana podkomisja (lub grupa) ekspercka ma być usytuowana w strukturze zarządzania gospodarką wodną i jakie mają być jej zadania. Ustalono, że zadaniem priorytetowym nowej podkomisji / grupy eksperckiej ma być wspólne organizowanie i prowadzenie badań hydrogeologicznych o charakterze ciągłym (włącznie z monitoringiem i modelowaniem przepływu wód podziemnych), niezbędnych do prowadzenia zrównoważonego gospodarowania wodami podziemnymi w rejonach przygranicznych Polski i Słowacji. Strony uznały za konieczne prowadzenie skoordynowanej, racjonalnej gospodarki wodami podziemnymi w tych rejonach. Wymagać to  będzie zastosowania najnowszych instrumentów i metod badawczych, w tym modelowania przepływu w rejonach przygranicznych.

 

Dalsze rozmowy dotyczyły kwestii utworzenia kilku zespołów tematycznych i zadaniowych, w celu podjęcia prac zmierzających do wspólnego opracowania regionalnego modelu przepływu wód podziemnych, w tym również termalnych i leczniczych. Za priorytetowe zadania uznano:

  • dwustronną wymianę niezbędnych danych hydrogeologicznych, geologicznych i środowiskowych;
  • rozpoczęcie wspólnych badań właściwości fizykochemicznych, izotopowych i innych badań wskaźnikowych, w celu identyfikacji poszczególnych ciał wodnych;
  • rozpoczęcie wspólnego prowadzenia pomiarów w obszarach granicznych polsko-słowackiego monitoringu wód podziemnych, szczególnie w regionie tatrzańskim, gdzie są użytkowane wody termalne; oraz
  • wykorzystanie zebranych w ten sposób danych do modelowania przepływu wód podziemnych w rejonach przygranicznych, w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony oraz zrównoważonego wykorzystania ich zasobów.

Biorąc pod uwagę specyfikę przepływu wód w masywie Tatr i fliszu podhalańskim planowane zadania należy uznać za trudne i wymagające dobrego rozpoznania litologii, tektoniki i parametrów hydraulicznych ośrodka skalnego.

 

Nowa podkomisja / grupa ekspercka ma działać na potrzeby i pod bezpośrednim nadzorem Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i Ministerstwa Środowiska RP i ich słowackich odpowiedników (Slovenský vodohospodársky podnik, štátny podnik - SVP, š.p. i Ministerstvo životného prostredia SR). Skład podgrupy jest obecnie ustalany i zostanie przedstawiony do akceptacji wymienionym ciałom nadzorującym z obu krajów.

 

Ostatnim punktem programu było zwiedzanie małej elektrowni wodnej prowadzonej przez OVS, o mocy 240 kW. Polscy uczestnicy gorąco podziękowali stronie słowackiej za organizację spotkania. Specjalne gratulacje otrzymał Milan Ďaďo i jego zespół OVS nie tylko za świetne prezentacje i przygotowanie wycieczek, ale i sposób, w jaki ta spółka akcyjna gospodaruje zasobami wód podziemnych rejonu orawskiego. Trzeba dodać, że znaczna część z 63 udziałowców OVS to miejscowe samorządy, sposób działania i doświadczenie tej firmy mogą być zatem bardzo dobrymi przykładami dla naszych samorządowców zainteresowanych wykorzystaniem potencjału wód podziemnych.

 

wycieczka 2 

Przed siedzibą OVS w Oravicy. Od lewej: RNDr. Erika Beňáková (Ministerstwo Środowiska RS), dr Wojciech Brochwicz-Lewiński (PIG-PIB), mgr inż. Tomasz Gągulski (OK PIG-PIB), Ing. Anna Gaálová (Ministerstwo Środowiska RS), Ing. Katarína Mäsiarová i Ing. Milan Ďaďo (OVS), RNDr. Vlasta Jánová, PhD., dyrektor generalna Ministerstwa Środowiska RS, dr Lesław Skrzypczyk (PIG-PIB), Doc. Ing. Jarmila Božiková, Ph.D. (Ministerstwo Zdrowia RS), prof. Andrzej Sadurski (PIG-PIB), Ing. Anastazia Ballová (OVS) i RNDr. Peter Malík, CSc. (Służba Geologiczna Słowacji). Fot. J. Chowaniec

 

Uzgodniono, że następne spotkanie zorganizuje pod koniec września strona polska - w Bukowinie Tatrzańskiej  lub innej miejscowości na terenie naszego kraju, więc teraz czeka nas nie lada zadanie – gdyż chcemy je przygotować tak, aby dorównało spotkaniu w Oravicy.

 

Tekst: Lesław Skrzypczyk, Andrzej Sadurski i Wojciech Brochwicz-Lewiński

Zdjęcia: Józef Chowaniec