Prace PIG - Tom 199 (2013)

ZAGROŻENIE I RYZYKO OSUWISKOWE W REJONIE SZYMBARKU (BESKID NISKI)

Teresa MROZEK

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki,
ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków: e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Abstrakt. W pracy przedstawiono ilościową ocenę zagrożenia osuwiskowego i związanego z nim ryzyka w testowym rejonie Karpat fliszowych (okolice Szymbarku w Beskidzie Niskim). Wykorzystano równanie Varnesa i schemat metodyczny, pokazujący etapy takiej oceny: od inwentaryzacji osuwisk, przez wyznaczenie podatności na osuwanie i zagrożenia, aż po oszacowanie ryzyka na badanym obszarze. W ten sposób po raz pierwszy w polskiej literaturze dokonano oceny ryzyka osuwiskowego w sposób kompleksowy. Do wyznaczenia podatności na osuwanie i zagrożenia wykorzystano techniki GIS i metodę ELR (Empirical Likelihood Ratio) należącą do klasy funkcji sprzyjania (Favouribility Function). Przeprowadzone modelowanie wykazało przydatność zastosowanych metod do przewidywania zagrożeń w skali obszaru badań (modelowanie w dużej skali – 1:10 0000). Wrażliwość (vulnerability) oszacowano na podstawie wskaźnika odnoszącego koszt napraw do kosztów odtworzenia obiektu. Z kompilacji map zagrożenia i potencjalnych strat powstała mapa ryzyka osuwiskowego dla obszaru badań. Przeprowadzona analiza strat i korzyści w przypadku zagrożenia osuwiskowego wykazała duży (nawet 20%) udział strat pośrednich w stosunku do strat bezpośrednich. Wynika z tego, że straty pośrednie nie mogą być pomijane przy oszacowaniu ryzyka osuwiskowego i powinny by uwzględniane w planowaniu przestrzennym.

Słowa kluczowe: podatność na osuwanie i zagrożenie, modelowanie prognostyczne, ELR – funkcja empirycznego ilorazu wiarygodności, stopień strat i oszacowanie ryzyka, okolice Szymbarku w Beskidzie Niskim.

pdf Pełny tekst (21.46 MB)