Bardzo dobry wynik dopływu metanu podczas testów w otworze w Gilowicach

Rewelacyjny wynik 10 tys. m sześc. na dobę – taki dopływ metanu uzyskano w otworach badawczych Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIG-PIB) na Górnym Śląsku.

Próby wydobywcze prowadzone są od ponad roku wspólnie z Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem S.A. (PGNiG). Obie instytucje zaprezentowały wyniki testów produkcyjnych.

Prace w ramach projektu badawczego: „Stymulacja produktywności metanu z pokładów węgla w otworach wiertniczych Gilowice 1 i Gilowice 2H wraz z testami dopływu metanu” rozpoczęto w styczniu 2017 roku. Prowadzone są w pokładzie węgla 510 w zestawie otworów połączonych Gilowice-1 i Gilowice-2H (otwór kierunkowy). Przepływ gazu uzyskano poprzez szczelinowanie hydrauliczne odcinka horyzontalnego otworu Gilowice-2H.

Przebieg i rezultaty testów są bardzo optymistyczne. Wynika z nich jednoznacznie, że dopływy metanu po szczelinowaniu są kilkadziesiąt razy większe niż przed szczelinowaniem. Maksymalnie dobowy przypływ metanu sięgnął 10 tys. metrów sześciennych na dobę, a łącznie, od początku pompowania z otworu Gilowice-1 odebrano ponad 810 tys. m³ gazu. W Polsce nigdy wcześniej nie uzyskano takiego wyniku. Dla porównania w czasie 7 miesięcy testów (2 serie) prowadzonych przez firmę Dart Energy otrzymano 2,77 tys. m³ wysokometanowego gazu, uzyskując produkcję na poziomie 0,1 m³/min, maksymalnie 170 m³/dzień. Gaz uzyskany z węgla jest pełnowartościowym surowcem, o znakomitych parametrach i zawartości CH4 sięgającej 98-99%. Może być on wykorzystany tak samo jak gaz ziemny z odwiertów na Podkarpaciu i na Niżu Polskim.

gilowice 1

Tzw. flara na wiertni w Gilowicach

Wyniki projektu posłużą do oceny opłacalności produkcji metanu z węgla otworami wierconymi z powierzchni, a nie jak do tej pory w krajowych kopalniach – metodami podziemnymi. Drugim równie ważnym celem przedsięwzięcia jest ocena wzrostu tempa robót górniczych na skutek odmetanowania pokładów węgla otworami powierzchniowymi przed rozpoczęciem eksploatacji podziemnej.

 

PIG-PIB szacuje, że w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym pozostaje w pokładach węgla 170 mld m sześc. metanu. Można więc liczyć na to, że opisywana technologia, po osiągnięciu parametrów przemysłowych, pozwoli w Polsce odzyskiwać z pokładów węglowych 1-1,5 mld m sześc. gazu rocznie. Co roku wydobywa się z krajowych złóż gazu około 4,5 mld m sześc. gazu ziemnego. Wdrożenie testowanej technologii pozwoli zatem zwiększyć je o jedną trzecią.

Uzyskane w Gilowicach doświadczenia mogą być wstępem do przemysłowej eksploatacji metanu na obszarach nieobjętych eksploatacją górniczą, jak i przedeksploatacyjnego odmetanowania kopalń. To natomiast może zwiększyć bezpieczeństwo pracy górników, którzy w przyszłości rozpoczną eksploatację i pozytywnie wpłynąć na rentowność zakładów górniczych. Przemysłowe wdrożenie wyników projektu może ponadto przyczynić się do obniżenia emisji metanu z szybów kopalń do atmosfery, co ma istotne znaczenie dla redukcji skutków efektu cieplarnianego.

Projekt badawczy w Gilowicach jest realizowany przez Konsorcjum PGNiG oraz PIG-PIB od kwietnia 2016 r. Jest on kontynuacją wcześniejszych pionierskich prac Instytutu w kopalni „Mysłowice-Wesoła”, polegających na rozpoznaniu możliwości zastosowania przedeksploatacyjnego ujęcia metanu kierunkowymi otworami wiertniczymi. Projekt Gilowice stanowi poligon doświadczalny, którego bezpośrednim zadaniem jest określenie wpływu hydraulicznego szczelinowania otworów horyzontalnych w pokładach węgla, z wykorzystaniem nowoczesnych technik i metod stymulacji, na wzrost produktywności metanu. Prace w otworach Gilowice są wstępnym etapem Programu badawczego "Geo-Metan”, który przewiduje doświadczalne określenie kryteriów brzegowych ujęcia metanu z planowanych do eksploatacji pokładów węgla w warunkach geologiczno-górniczych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, a także dostosowanie technologii wierceń horyzontalnych oraz metod intensyfikacji produktywności metanu do panujących tam warunków.

Otwory Gilowice-1 i Gilowice-2H zostały odwiercone w latach 2011-2012 w pobliżu silnie metanowej kopalni „Brzeszcze” przez firmę Dart Energy (Poland). W lipcu 2013 r. firma Dart Energy, kończąc działalność w Polsce, przekazała oba otwory PIG-PIB do prowadzenia dalszych prac badawczych. We wrześniu 2016 r. została wykonana rekonstrukcja obydwu otworów, po czym ruszyły pierwsze prace projektowe.

Tekst i zdjęcia: Janusz Jureczka, Katarzyna Strzemińska