pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.02.2021 do 30.04.2021

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
1. położenia zwierciadła wód podziemnych,
2. stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych,
3. stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym.

Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 lutego do 30 kwietnia 2021 r.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:
* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),
* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),
* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),
* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1.02 do 30.04.2021 r.

W okresie od 1 lutego do 30 kwietnia 2021 r., w zakresie położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych oraz stanu zagrożenia hydrogeologicznego odnotowano:

• wzrost średnich miesięcznych stanów wód podziemnych i wydajności źródeł w stosunku do wartości z poprzedniego miesiąca (82% punktów obserwacyjnych, w których odnotowano wzrost); obniżenia średniego poziomu wód podziemnych i wydajności źródeł najliczniej notowane były w północnej i południowo-zachodniej części kraju.
• wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę (94-96% punktów obserwacyjnych, w których stan rezerw zasobów przekraczał 20%)
• nie stwierdzono zagrożenia hydrogeologicznego, związanego z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego, występującego w skali regionalnej; obniżenie zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) występowało jedynie lokalnie i stwierdzone zostało w 12 punktach obserwacyjnych na obszarach województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, podlaskiego, pomorskiego, śląskiego i wielkopolskiego.

Zmiany położenia zwierciadła wody podziemnej w pierwszym poziomie wodonośnym o zwierciadle swobodnym

Analiza zmian położenia swobodnego zwierciadła wód podziemnych w 206 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny w rozpatrywanym okresie wskazała, że w około 85% punktach odnotowano wyższe położenie średniego poziomu wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego w stosunku do stanu z poprzedniego kwartału. Na zaistnienie takiej sytuacji wpływ miały przede wszystkim dwa pierwsze miesiące omawianego kwartału, podczas których na obszarze kraju obserwowano podnoszenie się poziomu wód podziemnych.  W około 13% analizowanych punktów obserwacyjnych zaobserwowano obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Obniżenia te występowały najliczniej w północnej oraz południowej części kraju, na obszarach województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, opolskiego i śląskiego. Liczba punktów obserwacyjnych, w których odnotowywano obniżenia poziomu wód podziemnych zwiększała się w kolejnych miesiącach kwartału i w kwietniu punkty takie stanowiły ponad 52% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych z tej grupy. W przypadku ponad 2% punktów obserwacyjnych zarejestrowany w nich średni poziom wód podziemnych nie uległ zmianie w stosunku do stanu z poprzednio analizowanego okresu.

Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w trzecim kwartale roku hydrologicznego 2021 r.

Zmiany zasobów wód podziemnych

Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w omawianym okresie utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych stan rezerw zasobów przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG*) i stopniowo zwiększał się w kolejnych miesiącach kwartału. W lutym br. punkty takie stanowiły niemal 94% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych, w marcu – ponad 95%, a w kwietniu – ponad 96%. Brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG* w dwóch pierwszych miesiącach drugiego kwartału hydrologicznego wystąpił w około 1,6% punktów obserwacyjnych, natomiast w kwietniu nie odnotowano takiego stanu w żadnym z obserwowanych punktów pomiarowych.

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w kwietniu 2021 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych

Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

Wykonane pomiary głębokości położenia swobodnego zwierciadła wody i wydajności źródeł wykazały, że w kolejnych miesiącach omawianego kwartału stopniowo zwiększała się liczba punktów obserwacyjnych, w których poziom wód podziemnych lub wydajności źródeł były powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG***), co oznacza, że w rejonie tych punktów nie występowała niżówka hydrogeologiczna . W lutym punkty obserwacyjne, w których stwierdzono takie warunki stanowiły niespełna 73%, w marcu – ponad 75%, a w kwietniu - ponad 76% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych. Od około 16% do ponad 17% stanowiły w tym czasie punkty obserwacyjne, w których stan wód podziemnych lub wydajności źródeł utrzymywały się w strefie między granicami stanów SNO** i SNG***, co oznacza, że w rejonach tych punktów, w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, może pojawić się niżówka hydrogeologiczna..

Stan wód podziemnych niższy od stanu niskiego ostrzegawczego, oznaczający występowanie niżówki hydrogeologicznej w minionym kwartale występowało tylko lokalnie, a liczba punktów obserwacyjnych, w których zostało stwierdzone zmniejszała się w kolejnych miesiącach. W lutym br. punkty takie stanowiły ponad 11%, w marcu - ponad 9%, a w kwietniu - około 7% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych. W ostatnim miesiącu omawianego kwartału lokalne wystąpienia niżówki hydrogeologicznej stwierdzone zostały na obszarach województw pomorskiego (1 pkt. obs.), kujawsko-pomorskiego (1 pkt. obs.), podlaskiego (2 pkt. obs.), lubuskiego (1 pkt. obs.), wielkopolskiego (2 pkt. obs.), śląskiego (3 pkt. obs.) i lubelskiego (2 pkt. obs.).

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody (NG) charakteryzujących się wartościami niższymi od wielkości opisanej jako poziom średni niski z wielolecia (SNG);
*** SNG [m] – średnia z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej (NG) dla okresu wielolecia.

Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w kwietniu 2021 r.