pdf Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.11.2020 do 30.11.2020

Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
1. położenia zwierciadła wód podziemnych,
2. stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
3. stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym

Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 30 listopada 2020 r.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:

* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),
* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),
* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),
* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 30 listopada 2020 r.

 

Zmiany położenia zwierciadła wody podziemnej w pierwszym poziomie wodonośnym o zwierciadle swobodnym

W listopadzie 2020 r. niższe położenie zwierciadła wód podziemnych, w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca, odnotowano w przypadku około 30% analizowanych punktów obserwacyjnych. Miesiąc wcześniej punkty takie stanowiły około 23% wszystkich analizowanych punktów ujmujących pierwszy poziom wodonośny. W listopadzie br. obniżenia zwierciadła wód podziemnych rejestrowane były najliczniej w północnej i południowo-wschodniej części kraju, głównie na obszarach województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego oraz lubelskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego.

Wzrost średniego poziomu wód podziemnych stwierdzono w listopadzie w ponad 67% punktów obserwacyjnych (w październiku punkty takie stanowiły około 75% analizowanych punktów obserwacyjnych). W przypadku ponad 3% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w po-równaniu ze stanem odnotowanym w październiku bieżącego roku.

 

Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w listopadzie 2020 r.

Zmiany zasobów wód podziemnych

W listopadzie br. w większości analizowanych punktów obserwacyjnych tj. w niemal 92% (miesiąc wcześniej było to ponad 88%) stan rezerw zasobów zmiennych przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W ponad 8% punktów objętych analizą poziom rezerw był niższy niż 20% w odniesieniu do NNG, z czego w około 2% punktów zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG* (w październiku br. punkty takie stanowiły około 6% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych). Sytuacja taka została odnotowana w punktach obserwacyjnych zlokalizowanych w miejscowościach: Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Rogóźno (woj. kujawsko-pomorskie) i Chachalnia (woj. wielkopolskie).

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

 

Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w listopadzie 2020 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.

Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W listopadzie br. na części obszaru kraju nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO), jednak zjawisko niżówki hydrogeologicznej w wielu miejscach uległo zredukowaniu. Zasięg niżówki ograniczył się przede wszystkim na obszarach województw:
-zachodniopomorskiego,
-lubuskiego
- wielkopolskiego
W województwach: podlaskim, pomorskim i lubelskim niżówka występowała już tylko lokalnie.

W omawianym miesiącu zjawiskiem niżówki hydrogeologicznej w największym stopniu dotknięte były obszary województw:
- warmińsko-mazurskiego (w przypadku tego województwa obszar objęty niżówką powiększył się nieco w porównaniu do stanu z października br.)
- wielkopolskiego.

W mniejszym stopniu niżówka występowała także w województwach zachodniopomorskim, mazowieckim, śląskim i świętokrzyskim.
Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w październiku br. również w innych regionach Polski, lecz zjawisko to miało charakter lokalny.

W 28 punktach obserwacyjnych (ponad 16%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w listopadzie utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO** i SNG***, co oznacza, że w rejonach tych punktów w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna. W przypadku 117 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 68% wszystkich analizowanych punktów (w październiku br. punkty takie stanowiły ponad 62%), swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia, co oznacza, że w rejonach tych punktów nie wystąpiła niżówka hydrogeologiczna.

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody (NG) charakteryzujących się wartościami niższymi od wielkości opisanej jako poziom średni niski z wielolecia (SNG);
*** SNG [m] – średnia z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej (NG) dla okresu wielolecia.

 

Mapa przedstawiająca zagrożenie niżówką hydrogeologiczną w listopadzie 2020 r.