1917 - 1974

Mgr Maria Tyska rozpoczęła pracę w Instytucie Geologicznym w 1949 r., w okresie gdy po wieloletniej przerwie ukazywać się zaczęły pierwsze mapy zasadniczego dorobku kartograficznego geologii. W planach Instytutu przewidywano wówczas wydatny rozwój prac kartograficznych, które wymagały, aby równolegle do szeroko prowadzonych prac terenowych zorganizować sprawny ośrodek wydawniczy.

tyska maria

Maria Tyska

Mgr Maria Tyska, która w pierwszych pracach redakcyjnych nad czterotomowym dziełem Surowce mineralne świata wykazała się dużą sprawnością i umiejętnościami, objęła kierownictwo jednej z pracowni kartograficznych. Była znakomitym i bardzo wnikliwym redaktorem, ogólnie szanowanym i bardzo wysoko cenionym przez wszystkich autorów. W tej dziedzinie geologii pracowała nieprzerwanie 25 lat.

Maria Tyska współpracowała z autorami w zakresie niejednokrotnie daleko wykraczającym poza normalne obowiązki. Dysponując ogromnym doświadczeniem wydawniczym, głęboką wiedzą, talentem i zdolnością do stawiania śmiałych koncepcji, podsuwała niejednokrotnie sposoby rozwiązania problemów wielu autorom, ucinała debaty, jeżeli nie widziała realnych szans na wprowadzenie proponowanych rozwiązań czy zbędnych innowacji, a jednocześnie pobudzała i podtrzymywała dyskusje, jeżeli miały one podnieść poziom naukowy opracowania, wzbogacić warsztat edytorski czy też przyczynić się do usunięcia najdrobniejszej nawet usterki.

Ogromny dorobek redakcyjny M. Tyskiej obejmuje 58, przeważnie wieloarkuszowych tytułów wydawniczych o około 750 arkuszach map. Wśród tych publikacji znajdują się prawie wszystkie arkusze 8-seryjnej przeglądowej mapy geologicznej Polski w skali 1:300 000 stanowiącej unikalne rozwiązanie kartograficzne w skali światowej oraz mapy syntetyczne Polski w skali 1:500 000, 1:1 000 000 i 1:2 000 000. Liczną grupę stanowią mapy o tematyce związanej z zagadnieniami złóż surowców mineralnych, hydrogeologii, geofizyki oraz różnego typu mapy regionalne z wieloarkuszowymi opracowaniami kartograficznymi Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na czele.

Ogromne znaczenie dla szerokiego spopularyzowania w świecie osiągnięć polskiej geologii miało opublikowanie w latach 1957 -1965 Atlasu geologicznego Polski - zagadnień stratygraficzno - facjalnych w skali 1:3 000 000 w 13 zeszytach, jak również Atlasu geologicznego Polski i Atlasu mineralogicznego Polski w skali 1:2 000 000 wydanych w latach 1968—1970 w trzech wersjach językowych.

Nie mniejszy jest również dorobek autorski Marii Tyskiej na polu kartografii geologicznej. Liczy on 22 pozycje i składa się z map geologicznych świata, Europy i Polski. Najważniejsze z nich to mapy geologiczne Polski w różnych skalach wydawane przez Instytut Geologiczny, a ilustrujące w najaktualniejszym ujęciu budowę geologiczną naszego kraju.

Również liczne, o bardzo dużych i wielokrotnych nakładach są mapy Państwowego Przedsiębiorstwa Wydawnictw Kartograficznych. Dzięki tym publikacjom nastąpiło znaczne upowszechnienie wiedzy o Ziemi nie tylko wśród młodzieży, lecz również i starszego pokolenia interesującego się naukami geologicznymi.

Pani Maria była wybitną indywidualnością, wzorem Kierownika, Kolegi i Człowieka. Odeszła w pełni sił twórczych, jako współtwórca prawie całego powojennego dorobku kartograficznego Instytutu.

Źródło:  "Maria Tyska". Barbara Piechulska - Słowańska. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego Vol. XLV — 3/4: str. 451 - 454 Kraków 1975