KALENDARIUM
637 Informacje o przyszłych wydarzeniach - Barbara Żbikowska
638 Przegląd ważniejszych wydarzeń (15 czerwca - l5 lipca 1998 r.) - Barbara Żbikowska
WIADOMOŚCI KONCESYJNE
639 Przegląd koncesji wydanych w 1998 roku - Anna Bagińska, Andrzej Korcz, Lidia Piątkowska, Kinga Wojtczak, Ewa Zalewska, Barbara Żbikowska
642 Nasza promocja na Zjeździe AAPG w Salt Lake City, Utah, USA - Jacek Wróblewski
KONGRESY, SYMPOZJA I KONFERENCJE
643 III międzynarodowa (XV krajowa) konferencja naukowo techniczna-Zaopatrzenie w wodę miast i wsi - Poznań, 0l-03.06.1998 - Elżbieta Przytuła
644 Pasmo nasuwcze Sevier (USA) jako przykład ewolucji orogenu i związanego z nim basenu zapadliska przedgórskiego - pokonferencyjna wycieczka terenowa do rocznej konferencji Amerykańskiej Asocjacji Geologów Naftowych, Salt Lake City, 21-23.05.1998 - Piotr Krzywiec
647 Seminarium robocze dotyczące realizacji projektu zamawianego PBZ 14-09: Zrównoważony rozwój (eko rozwój) województwa skierniewickiego (analiza stanu środowiska - prognoza - program) - Nieborów, 21 22.05.1998 - Agnieszka Samsel
KRONIKA
649 Nowi członkowie Rady Geologicznej
650 Profesor Jan Kutek wśród członków Polskiej Akademii Nauk - Michał Szulczewski
651 Profesor Ryszard Gradziński członkiem rzeczywistym PAN - Krzysztof Birkenmajer
652 OFERTA NAUKI 98 na 70. Międzynarodowych Targach Poznańskich - Teresa Oryl, Barbara Żbikowska
654 Uwagi na temat danych i interpretacji przedstawionych przez Medusa 0il & Gas - Leszek Jankowski, Robert Kopciowski
655 Geotrip Day -Dzień Wycieczek Geologicznych (1997) w Polsce - Janina Otęska-Budzyn
656 Wycieczka terenowa w ramach ogólnoświatowego Dnia Wycieczek Geologicznych Geotrip Day-Rogoźnik - Michał Krobicki
657 Nowa wystawa w Muzeum Geologicznym PIG - Czy Ziemia się rozszerza? - Stefan Cwojdziński
658 Polarne wyprawy badawcze. Historia i teraźniejszość - wystawa w Akademii Górniczo-Hutniczej w stulecie polskich badań polarnych - Jacek Rajchel
WIADOMOŚCI GOSPODARCZE
660 Aktualia ropy naftowej i gazu ziemnego - Jerzy Zagórski
662 Miedź, nikiel, srebro, uran, węgiel kamienny, woda - Bronisław Orłowski
ARTYKUŁY INFORMACYJNE I METODYCZNE
665 Złoża rud północnej Szwecji i Finlandii - Janina Wiszniewska
674 Wydzielanie minerałów ciężkich za pomocą separatora magnetohydrostatycznego - Monika Kusiak, Mariusz Paszkowski
ARTYKUŁY PRZEGLĄDOWE I DONIESIENIA NAUKOWE
676 Anomalie sejsmiczne wywołane wielopoziomowymi złożami gazu w północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego - Kaja Pietsch, Dorota Dereń, Tomasz Gąsiorowski

O perspektywiczności północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego świadczyć może choćby, odkryte w latach sześćdziesiątych złoże gazu ziemnego Lubaczów-Uszkowce. Niestety, późniejsze wieloletnie badania w pólnocno-zachodnim przedłużeniu tej strefy nie dały spodziewanych efektów. Otwory, lokalizowane na podstawie zapisu sejsmicznego, nawiercały zwykle zawodnione piaskowce. Doprowadziło to do stwierdzenia, że obraz sejsmiczny nie odzwierciedla rzeczywistej budowy strukturalnej miocenu (Borys, 1996).
Wydaje się, że jedną z przyczyn niezgodności obrazu strukturalnego widocznego na sejsmicznych przekrojach czasowych z rzeczywistym układem granic może być obecność w profilu pionowym wielopoziomowych złóż gazu. Nasycenie porowatych piaskowców gazem powoduje bowiem zdecydowane zmniejszenie prędkości propagacji fal, co w konsekwencji może prowadzić do powstania małoamplitudowego ugięcia granic sejsmicznych w strefach złożowych i powstania nierzeczywistych dodatnich deniwelacji w strefach zawodnionych.
W niniejszym artykule starano się udowodnić powyższą tezę, bazując na modelowaniach teoretycznego pola falowego dla struktury Woli Obszańskiej. Model sejsmogeologiczny został opracowany w oparciu o profilowania geofizyki otworowej w odwiertach Wola Obszańska 9 i 10 oraz profile sejsmiczne 8-3-83K, 7-3-83K i l2-3-96K. Modelowania 2D wykonano programem STRUCT GMA oraz w systemie PROMAX Landmark.

684 Następne odkrycia stref zmineralizowanych ilmenitem w metagabrze Slęży, Dolny Śląsk - Mohamed Abdel Wahed, Michał P. Mierzejewski

Niedaleko szczytu Ślęży zostały odkryte przez M A. Waheda, współautora niniejszej publikacji, trzy strefy mineralizacji ilmenitowo-wanadowej (strefy B-B, C i D-D). Strefy te są ważnym uzupełnieniem strefy A A odkrytej w 1986 r. przez Jamrozika.
Układ tych stref, zaznaczony na ryc. 1 sugeruje, że mineralizacja wypełnia strukturę en echelon, wobec tego mineralizacja nastąpiła w czasie kiedy to wnętrze masywu gabrowego było jeszcze w stanie magmowy, albo też okruszcowanie ma charakter wtórny, hydrotermalny lub pneumatolityczny. Na zachodnim krańcu strefy B-B występuje wielki pegmatyt gabrowy z radialnie ułożonymi kryształami uralityzowanego diallagu, mającymi 50 m długości. Obecność tego wystąpienia przemawia za słusznością opinii o wtórnym charakterze mineralizacji. Zawartość Ti02 wynosi ponad 5% wag. wanadu zaś około 1700 ppm.

689 Chlorek wapnia w solankach górnodewońskich basenów ewaporatowych ryftogenu prypecko-dnieprowsko - donieckiego w świetle badań inkluzji w halicie - Oleg Y. Petrichenko, Vasylyna S. Shaidetska

Górnodewońskie utwory ewaporatowe zapadlisk: dnieprowsko-donieckiego (Ukraina) i prypeckiego (Białoruś) powstawały w wyniku parowania wód, które pochodziły z obszernego morza epikontynentalnego syneklizy moskiewskiej. Okresowe powstanie i rozwój czterech odrębnych basenów ewaporatowych zachodziło równocześnie z rozwojem głębokiej struktury ryftowej i przejawami intensywnego wulkanizmu. Liczne rezultaty analiz inkluzji fluidalnych w sedymentacyjnych formach halitu świadczą o tym, że solanki późnodewońskich basenów ewaporatowych w początku wytrącania halitu cechowały się wysoką zawartością Ca2+ (80,0-169,0 g/l). Jednocześnie, w miarę akumulacji miąższej (do 2000 m) serii osadówv ewaporatowych, zawartość Ca2+ w solankach stopniowo obniżała się do 50,0 g/l, a w niektórych wypadkach do 6,0 g/l (a nawet- l,5 g/l). Zmiana zawartości tego pierwiastka była odwrotnie proporcjonalna względem K+ i Br-, a niekiedy też Mg2+, co nie pozostaje w zgodzie z poglądem o związku genetycznym dominującej części Ca2+ z morskimi wodami, a także wskazuje na istnienie niezależnego od morskich wód, dodatkowego źródła dostawy tego pierwiastka. Takim dodatkowym źródłem były wcześniejsze solanki morskie, pogrzebane wśród utworów chemogenicno-terygenicznych, które - w miarę kompakcji osadów były wyładowywane do basenów. Świadczy o tym identyczny skład chemicny pogrzebanych morskich solanek utworów podsolnych i między.solnych utworów dewońskich obu zapadlisk i przydennych solanek basenów ewaporatowych ryftogenu w późnym dewonie. Stała obecność Ca2+ w solankach basenów na wszystkich etapach sedymentacji soli była wynikiem dostawy świeżych wód morskich o typie chemicznym Na-K-Mg-Ca-Cl, jaki został stwierdzony także w inkluzjach solanek w sedymentacyjnych formach halitu innych ewaporatów dewońskich.

699 Historia pogrzebania skał kambru na podstawie refleksyjności macerałów witrynitopodobnych w polskiej części platformy wschodnioeuropejskiej - Elżbieta Swadowska, Magdalena Sikorska

W badanych skałach kambryjskich materia organiczna występuje w postaci substancji typu sapropelowego (soczewki, podłużne skupienia lub masa wypełniająca) oraz macerałów witrynitopodobnych. Zaznacza się regionalna zmienność refleksyjności macerałów witrynitopodobnych wyrażająca się jęj wzrostem w kierunku południowo-zachodnim. Pomiary refleksyjności (Ro) wykorzystano do oszacowania wielkości paleogradientu termicznego dla skał kambru. Jego wartość była o l0°C/km wyższa od obecnego gradientu termicznego. Krzywe pogrzebania wskazują, że w zachodniej części badanego obszaru generowanie ropy miało miejsce w sylurze, podczas gdy we wschodniej części nie doszło do generowania węglowodorów.