System powiadamiania o zjawiskach sejsmicznych

 

System powiadamiania o zdarzeniach sejsmicznych bazuje na ciągłym monitoringu aktywności sejsmicznej skorupy ziemskiej w oparciu o dane pochodzące z stacji sejsmologicznych pracujących w sieci PSG_Sejs_Net. Aktualnie w sieci funkcjonują 2 stałe stacje szerokopasmowe, zlokalizowane w Dziwiu (gm. Przedecz, pow. kolski) oraz w Hołownie (gm. Podedwórze, pow. parczewski), oraz 30 krótkookresowych, mobilnych stacji sejsmicznych. Spośród nich 10 stacji stanowi własność Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB wykonującego zadania państwowej służby geologicznej, zaś pozostałe, choć formalnie stanowią własność Instytutu Geofizyki (IGF) Polskiej Akademii Nauk to, na mocy wzajemnego porozumienia obu wspomnianych instytucji, również wykorzystywane są w sieci monitoringu geodynamicznego psg.

W rutynowym trybie funkcjonowania, odczyt i rejestracja aktywności sejsmicznej w sieci PSG_Sejs_Net odbywa się automatycznie. Dane z sejsmometrów są wstępnie zapisywane w systemach odczytu danych każdej ze stacji, a następnie transmitowane przez łącza teleinformatyczne do serwera danych w Warszawie. Przesłane dane są na bieżąco analizowane przez wyspecjalizowane oprogramowanie pod kątem wykrywania cech świadczących o zajściu zdarzenia sejsmicznego. Detekcja zdarzeń odbywa się za pomocą programu Autopick identyfikującego pierwsze wstąpienia fal sejsmicznych oraz programu Autolock lokalizującego zjawisko sejsmiczne. W przypadku identyfikacji takiego zdarzenia w zapisach co najmniej sześciu stacji, obliczane są parametry zidentyfikowanego zdarzenia sejsmicznego tj.:

  • współrzędne lokalizacji epicentrum wstrząsu,
  • głębokość hipocentrum,
  • magnituda wstrząsu,
  • czas wystąpienia zdarzenia (UTC).

Jeśli współrzędne geograficzne zdarzenia sejsmicznego wskażą na terytorium Polski lub obszary przygraniczne (przedział pomiędzy 49oN a 55oN oraz 14oE a 24oE), to wówczas system analityczny generuje raport powiadamiający o zajściu zdarzenia sejsmicznego i jego parametrach.

Funkcjonowanie systemu analitycznego, identyfikacja zdarzeń sejsmicznych oraz generowanie raportów jest automatyczne. Każde zidentyfikowane zdarzenie otrzymuje unikatowy identyfikator i jest rejestrowane w bazie danych.

Automatyzacja procesu analizy zapisów sejsmicznych stacji pozwala na identyfikację zjawisk o magnitudzie M>=1. Próg odczuwalności wstrząsu na powierzchni Ziemi wyznaczony jest magnitudą M>2.5.

W przypadkach, gdy błędy automatycznego obliczenia parametrów wstrząsu przekraczają ustalone wartości krytyczne, procedura obliczeń parametrów jest powtarzana dla zmienionej konfiguracji stacji, na których zidentyfikowane zostało zdarzenie sejsmiczne. W takich przypadkach automatycznie generowany jest raport korygujący.

Ostateczna weryfikacja ważniejszych zjawisk zarejestrowanych w systemie automatycznego alertowania sieci PSG_Sejs_NET dokonywana jest manualnie.

Wszystkie zdarzenia sejsmiczne, które są identyfikowane w sieci monitoringu sejsmologicznego PSG_Sejs_NET, są rejestrowane w bazie danych.