Gips i anhydryt

Gips i anhydryt to minerały siarczanowe - siarczany wapnia. Powstają przede wszystkim jako produkt ewaporacji wody morskiej oraz słonych jezior, ale również z wietrzenia innych minerałów i działalności procesów hydrotermalnych. Często występują wspólnie, gdyż łatwo przechodzą jeden w drugi.

 

Gipsy i anhydryty są szeroko stosowane w budownictwie do produkcji tynków, okładzin oraz jako materiał wiążący. Gips do produkcji materiału wiążącego - tzw. gipsu palonego - wykorzystywany był już w starożytności. Dzięki niemu powstało wiele budowli starożytnego Egiptu, Rzymu, Grecji i krajów orientalnych. Gips znajduje również zastosowanie w rzeźbiarstwie (szczególnie jego drobnoziarnista odmiana - alabaster) oraz modelarstwie, a także w stomatologii i chirurgii.

 

Złoża mioceńskich gipsów o znaczeniu gospodarczym zlokalizowane są głównie wzdłuż północnego obrzeżenia Zapadliska Przedkarpackiego (szczególnie w dolinie Nidy). Udokumentowane złoża permskich gipsów i anhydrytów występują również na Dolnym Śląsku. Gipsy można także pozyskiwać w wyniku odsiarczania spalin w elektrowniach.

 

Gips

Gips to uwodniony siarczan wapnia. Jest on miękkim minerałem (2 w skali Mohsa), w swojej czystej postaci bezbarwnym, o doskonałej łupliwości. Najczęściej w przyrodzie występuje w postaci zabarwionej: od jasnoszarej i kremowej do ciemnobrązowej. Popularne wśród kolekcjonerów są włókniste odmiany: biała (selenit) oraz różowa.

 

Anhydryt

Anhydryt to bezwodny siarczan wapnia. Jest on nieco twardszy od gipsu (ok 3-3,5 w skali Mohsa), ale także o doskonałej łupliwości. Podobnie jak gips, w czystej postaci jest bezbarwny, ale może występować w szerokiej gamie kolorów: białym, szarym, niebieskim czy różowym.