Skały osadowe - Skały węglanowe

Spis treści

SKAŁY WĘGLANOWE

WapieńSkały węglanowe są zbudowane głównie z minerałów węglanowych, najczęściej z kalcytu (wapienie) i dolomitu (dolomity). Skały przejściowe między węglanowymi a ilastymi to margle; między węglanowymi a krzemionkowymi - opoki i gezy; a między węglanowymi i piaskowcami - wapienie i dolomity piaszczyste. Skały węglanowe tworzą się na drodze chemicznej lub biochemicznej.


Wapienie są zbudowane głównie z węglanowych szczątków organicznych i kalcytowego lub aragonitowego cementu (wapienie ziarniste). Niektóre odmiany bywają złożone głównie z fragmentów rozkruszonych skał wapiennych i niewielkiej ilości spoiwa, inne z kolei zawierają mało składników ziarnistych, a ich masę podstawową stanowi cement (wapienie krystaliczne).


Na podstawie obecności szczątków organicznych wyróżnia się wapienie otwornicowe, koralowcowe, liliowcowe (krynoidowe), mszywiołowe i inne; a na podstawie składników towarzyszących – wapienie dolomityczne, margliste, bitumiczne, glaukonitowe, itp. W zależności od środowiska sedymentacji wyróżnia się wapienie rafowe, przyrafowe, jeziorne, pelagiczne, kredę piszącą i inne.


Dolomity to skały złożone głównie z minerału dolomitu, który może w nich występować w postaci okruchów organicznych, fragmentów skalnych, ziarn i cementów. Podobnie, jak w wapieniach, wyróżnia się odmiany ziarniste i krystaliczne oraz odmiany, których nazwa związana jest z ich genezą, na przykład: dolomity diploporowe, organogeniczne, syngenetyczne, epigenetyczne. Niektóre nazwy dolomitów odnoszą się do składników towarzyszących, na przykład dolomity wapniste, bitumiczne, kruszconośne.


Wapienie i dolomity są cennymi surowcami, wykorzystywanymi w budownictwie, hutnictwie i przemyśle chemicznym.