Baryt jest minerałem z grupy siarczanów, podobnie jak gips i anhydryt. Jest dość miękki (3-3,5 w skali Mohsa) i bezbarwny w czystej postaci. Może także przybierać barwy od białej po ciemnobrązową. Jego cechą charakterystyczną jest jego dość duży ciężar właściwy, po czym łatwo odróżnić go od np. skaleni.

Jest minerałem dość pospolitym w Polsce, rzadko jednak tworzy większe nagromadzenia. Powstaje głównie w wyniku procesów hydrotermalnych i z takich właśnie żył eksploatowany był w przeszłości na Dolnym Śląsku.

W chwili obecnej nie jest on wydobywany w Polsce.

Baryt jest intensywnie wykorzystywany przede wszystkim w wiertnictwie jako obciążenie płuczek. Stąd też intensywnie poszukiwany był i eksploatowany w czasach, gdy w Polsce prowadzone było najwięcej wierceń. Baryt jest także źródłem baru, dodawany jest jako wypełniacz do farb i papierów, a także jest składnikiem materiałów wygłuszających.