Do węglanowych surowców mineralnych należą różne odmiany wapieni i dolomitów, margle, kreda pisząca oraz kalcyt. Powstawały w różnych okresach geologicznych oraz w różnych warunkach oraz mogą się znacznie różnić właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Ich głównym składnikiem jest węglan wapnia, najczęściej w postaci minerału kalcytu. Wykorzystywane są w różnych gałęziach przemysłu np. w budownictwie jako składnik cementów, betonów i zapraw, w rolnictwie i ochronie środowiska jako nawozy, uzdatniacze i neutralizatory, a także w przemyśle papierniczym, szklarskim i ceramicznym, materiałów ogniotrwałych, a nawet cukiernictwie. 

Dolomity

Dolomity stosowane są w hutnictwie jako topniki oraz do produkcji mączek dolomitowych wykorzystywanych w budownictwie, w przemyśle gumowym, produkcji tworzyw sztucznych i chemii budowlanej (np. farb, klejów i lakierów) oraz w przemyśle papierniczym. Jest także popularnym nawozem, a w przypadku bardziej zwięzłych odmian, także kamieniem budowlanym i drogowym.

Złoża dolomitów przemysłowych występują na południu Polski, głównie w województwie śląskim. Udokumentowanych jest 11 złóż, z czego obecnie eksploatowane są cztery, a w dwóch zaniechano eksploatacji.

Kalcyt

Zapotrzebowanie na kalcyt spadło w ostatnich latach ze względu na łatwość pozyskania tego minerału z wapieni oraz opracowanie syntetycznych zamienników. Czyste kryształy kalcytu tzw. szpat islandzki przyczyniły się do rozwoju fizyki, optyki i geologii. Stosowano je w przyrządach optycznych i pomiarowych - np. w polaryzacyjnych mikroskopach petrograficznych. Kalcyt wykorzystywany jest jako dodatek do produkcji ceramiki szlachetnej.

Żyły kalcytu krystalicznego związane są z procesami hydrotermalnymi i powstają w obrębie wapieni i dolomitów. W Polsce złoża takiego kalcytu występują w województwie świętokrzyskim.

Kreda

Kreda to miękka i porowata skała wapienna, którą dzieli się na dwa typy, ze względu na warunki powstania:

• kreda jeziorna - powstała poprzez biochemiczne wytrącanie się osadu węglanowego na dnie jezior
• kreda pisząca - jest osadem morskim, powstałym głównie poprzez nagromadzenie się węglanowych skorupek mikroorganizmów: kokkolitów i otwornic.

Kreda znajduje zastosowanie w rolnictwie do wapnowania (odkwaszania) gleb oraz jako dodatek do pasz. Stosowana jest także w przemyśle gumowym, papierniczym, chemicznym, farmaceutycznym, kosmetycznym, ceramicznym, cementowym, do produkcji farb i lakierów, tworzyw sztucznych oraz materiałów budowlanych.

Złoża kredy jeziornej najliczniej występują w północnej i północno-zachodniej Polsce (złoża czwartorzędowe) oraz w rejonie Bełchatowa (złoża neogeńskie). Złoża kredy piszącej udokumentowane zostały na Lubelszczyźnie (złoża kredowe) oraz w północno wschodniej Polsce (jako kry w obrębie skał czwartorzędowych).

Wapienie i margle

Wapienie są podstawowym surowcem dla przemysłu cementowego i wapienniczego. Są to skały osadowe, zbudowane głównie z węglanu wapnia w postaci kalcytu lub aragonitu. Zależnie od pochodzenia mogą zawierać szczątki organiczne (np. muszle, skorupki), okruchy innych skał oraz minerały spojone cementem węglanowym. Gdy udział minerałów ilastych jest większy mamy do czynienia z marglami.

Złoża wapieni występują przede wszystkim w południowej i centralnej Polsce, głównie w regionach: świętokrzyskim, krakowsko-częstochowsko-wieluńskim, lubelskim i opolskim. Prawie 60% z nich jest wieku jurajskiego.

Ze skał wapiennych produkuje się m. in. nawozy, zaprawy murarskie i tynkarskie, betony i domieszki asfaltowe. Wykorzystuje się je jako dodatki w przemyśle chemicznym, szklarskim, a nawet spożywczym. Zwięzłe odmiany stosowane są jako kruszywo oraz kamień budowlany.