Czym jest WPKG?

Wspólna Platforma Kartografii Geologicznej (WPKG) to złożone przedsięwzięcie organizacyjne mające na celu usystematyzowanie, uporządkowanie i zgromadzenie w zbiorczym zasobie danych (bazie danych GIS i repozytorium plikowym) wszystkich produktów kartograficznych Państwowego Instytutu Geologicznego, a następnie ich udostępnienie w Internecie za pomocą nowoczesnych rozwiązań publikacyjnych umożliwiających przeglądanie i analizowanie danych online.

Cele projektu

  1. Zabezpieczenie od strony organizacyjnej, technicznej i informatycznej osiągnięcia spójnych efektów prac kartograficznych realizowanych w PIG-PIB.
  2. Powstanie jednej, opartej o najnowszą technologię, zaktualizowanej bazy danych kartografii geologicznej wraz z jej udostępnieniem poprzez wspólną platformę w postaci aplikacji webowej WPKG.
  3. WPKG obejmie:
    • Szczegółową Mapę Geologiczną Polski w skali 1:50 000,
    • Mapy Geologiczne Polski w skali 1:200 000, 1:500 000 i 1:1 000 000,
    • polską część Międzynarodowej Mapy Czwartorzędu Europy w skali 1:2 500 000 (IQUAME),
    • Mapę Hydrogeologiczną Polski,
    • Mapę Geośrodowiskową Polski
    i inne mapy seryjne, przeglądowe, regionalne i tematyczne.
  4. Aplikacja WPKG zintegruje udostępnianie map w postaci arkuszowej oraz w postaci ciągłych warstw danych przestrzennych poprzez utworzenie centralnego punktu dostępowego do wszystkich znanych zasobów kartografii geologicznej.
  5. W ramach przedsięwzięcia realizowane będą prace niezbędne do aktualizacji narzędzi i procesu przygotowywania Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000 (SMGP) do udostępniania.
grafika poglądowa, zajawka artykułu

Uruchomiliśmy nowoczesne repozytorium cyfrowe, które po raz pierwszy gromadzi w jednym miejscu kompleksowe zasoby polskiej kartografii geologicznej. Ponad sto lat pracy polskich – oraz współpracujących z nimi zagranicznych – kartografów zaowocowało kolekcją obejmującą ponad 30 000 produktów kartograficznych, obecnie łatwych do wyszukania, opisanych bogatymi metadanymi i dostępnych online. Repozytorium zostało utworzone i jest prowadzone w ramach Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG). Obejmuje zarówno aktualne materiały geologiczne, jak i zbiory archiwalne oraz historyczne: mapy, przekroje, szkice tematyczne, atlasy, teksty objaśniające oraz inne opracowania związane z geologią Polski. Aplikacja Repozytorium WPKG umożliwia szybkie odnalezienie interesujących materiałów dzięki zaawansowanej wyszukiwarce i rozbudowanym filtrom opartym m.in. na skali, autorach, słowach kluczowych czy typie opracowania. Po krótkiej rejestracji użytkownicy mają możliwość pobierania udostępnionych plików. Repozytorium to nie tylko nowoczesny sposób udostępniania zasobów archiwalnych – to także ważny krok w kierunku przyszłości cyfrowej geologii. System rozwija funkcje zarządzania treścią, kontroli duplikatów i jakości danych. W planach znajduje się również wdrożenie identyfikatorów DOI, co zapewni wyższy standard udostępniania oraz cytowania materiałów naukowych. Zapraszamy do korzystania z aplikacji oraz wspólnego odkrywania bogactwa geologicznego dziedzictwa Polski: https://repozytoriumwpkg.pgi.gov.pl

W dniach 17–22 sierpnia 2025 r. w Vancouver (Kanada) odbyła się 32. Międzynarodowa Konferencja Kartograficzna (International Cartographic Conference) – najważniejsze światowe forum naukowców, praktyków i instytucji związanych z kartografią. Wydarzenie zorganizowała Międzynarodowa Asocjacja Kartograficzna (International Cartographic Association - ICA) we współpracy z lokalnym komitetem, w którym kluczową rolę odgrywał Canadian Institute of Geomatics (CIG). Ponad 700 uczestników z całego świata – przedstawicieli nauki, administracji i biznesu wzięło udział w 11 sesjach plenarnych, 5 sesjach specjalnych, 98 technicznych i 4 posterowych, poświęconych najnowszym trendom w kartografii. Dyskutowano m.in. o sztucznej inteligencji w geoinformacji, projektowaniu map, geowizualizacji Arktyki, inkluzywnej kartografii czy dziedzictwie kartograficznym w erze cyfrowej. Podobnie, jak na wielu innych współczesnych wydarzeniach branżowych, sztuczna inteligencja (AI) zdominowała znaczną część referatów. Prelegenci podkreślali, że choć AI potrafi generować mapy na podstawie zapytań użytkowników, to wciąż popełnia liczne błędy – od nieintuicyjnego doboru barw, po nieuwzględnianie uwarunkowań kulturowych czy geopolitycznych. Eksperci zgodnie wskazywali, że przemyślana symbolizacja i kompozycja mapy pozostają kluczowe dla czytelności i zrozumienia przekazu, niezależnie od rosnących możliwości algorytmów. Przedstawiciele polskich instytucji akademickich i badawczych podczas 32. Międzynarodowej Konferencji Kartograficznej w Vancouver PIG-PIB reprezentowała Katarzyna Jóźwik z Zakładu Kartografii Geologicznej PIG-PIB, członkini polskiego Narodowego Komitetu ds. Międzynarodowej Asocjacji Kartograficznej. W sesji Thematic Cartography & Mapping przedstawiła referat pt. „Bridging Heritage and Innovation: The Digital Repository of Polish Geological Cartography”, prezentując inicjatywę stworzenia centralnego cyfrowego repozytorium kartografii geologicznej Polski. Repozytorium, opracowane w ramach projektu Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG), zawiera szczegółowe metadane, narzędzia wyszukiwania i mechanizmy zarządzania danymi. Udostępniając historyczne i współczesne dane geologiczne w sposób umożliwiający ich ponowne wykorzystanie, Repozytorium WPKG wspiera badania, edukację i procesy decyzyjne, zgodnie z zasadami FAIR oraz europejską Dyrektywą RE-USE i polską ustawą o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Katarzyna Jóźwik prezentuje cyfrowe repozytorium polskiej kartografii geologicznej Integralną częścią konferencji była Międzynarodowa Wystawa Kartograficzna (International Cartographic Exhibition), na której zaprezentowano 245 eksponatów – map, atlasów i produktów edukacyjnych z Europy, Azji, Afryki, Ameryki Północnej i Oceanii. Polską część ekspozycji wzbogacił wydruk 3D Ramowego Modelu Geologicznego Polski, przygotowany przez zespół PIG-PIB (Tomasz Gogołek, Zbigniew Małolepszy, Ewa Szynkaruk). Wydruk 3D Ramowego Modelu Geologicznego Polski przyciąga uwagę uczestników konferencji Międzynarodowe jury przyznało nagrody w kilku kategoriach. Wśród laureatów znaleźli się m.in.: Base Map (Szwajcaria) – najlepsza mapa papierowa i cyfrowa, Cartes Marines (Francja) – najlepszy atlas, Tactile maps of historic gardens (Polska) – zwycięzca w kategorii produktów fizycznych, Illustrated Map of Natural Place Names in Anhui – najlepszy produkt edukacyjny. Streszczenia prezentacji z tegorocznej konferencji dostępne są na stronie: https://icc2025.swoogo.com/icc2025/9358442 Międzynarodowa Konferencja Kartograficzna odbędzie się w dniach 18-23 lipca 2027 w Warszawie, lokalnemu komitetowi organizacyjnemu przewodniczyć będą Uniwersytet Warszawski oraz Politechnika Warszawska.   pdf Zobacz prezentację >> (8.62 MB)

W dniach 5–8 maja 2025 r. w Kopenhadze odbyła się jubileuszowa konferencja Geoscience Information Consortium (GIC) — międzynarodowego konsorcjum zrzeszającego służby i instytucje geologiczne z całego świata. Głównym celem GIC jest wymiana doświadczeń w zakresie strategii rozwoju systemów geologicznych oraz szeroko pojętej geoinformacji. W tegorocznej edycji udział wzięli przedstawiciele służb geologicznych z kilkudziesięciu państw, w tym z Polski. Jak co roku uczestnicy konferencji przedstawili tzw. raporty narodowe, w których podsumowali osiągnięcia, wyzwania oraz kluczowe inicjatywy w zakresie geoinformacji w swoich krajach. Państwowy Instytut Geologiczny – PIB (PIG-PIB) reprezentowany był przez Katarzynę Jóźwik z Zakładu Kartografii Geologicznej, która zaprezentowała polski raport narodowy. Raport przygotował zespół w składzie: zastępca dyrektora ds. państwowej służby geologicznej dr Olimpia Kozłowska, Katarzyna Jóźwik, Wojciech Paciura oraz Piotr Gałkowski. Uczestnicy spotkania w Kopenhadze W raporcie przedstawiono m.in. osiągnięcia PIG-PIB w zakresie modernizacji kluczowych systemów, wdrażania wspólnej infrastruktury GIS, poprawy jakości i dostępności danych, a także omówiono bieżące problemy oraz plany na przyszłość. Przedstawiono projekt Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG), podkreślając jego rolę jako centralnego punktu dostępowego do danych kartograficznych, a także zwracając uwagę na funkcjonalności oraz anglojęzyczną wersję aplikacji do zarządzania cyfrowym repozytorium WPKG. Katarzyna Jóźwik prezentuje raport narodowy  Wśród najbardziej interesujących tematów omawianych na konferencji znalazły się: kampania duńskiej służby geologicznej promująca generatywną sztuczną inteligencję (generative AI), obejmująca ankiety, warsztaty, inicjatywy wymiany wiedzy, badania nad wewnętrznym modelem GPT oraz katalog propozycji projektów z wykorzystaniem AI; zastosowania AI, takie jak automatyczne dostosowanie układu graficznego map do potrzeb użytkownika, generowanie metadanych zgodnych z ISO 19115, identyfikacja obiektów geologicznych na podstawie obrazów (GeoAI), ekstrakcja informacji z historycznych opracowań czy konwersja próbek i danych opisowych do danych ilościowych na potrzeby modelowania; strategia AI brytyjskiej służby geologicznej, zakładająca m.in. przejrzystość i powtarzalność wyników, etyczne wykorzystanie AI oraz zwiększanie produktywności przy uwzględnieniu efektywności energetycznej; zaawansowane wykorzystanie generatywnej AI do tworzenia map w Chinach oraz rosnące zastosowanie AI w innych krajach w kontekście mapowania i przewidywania występowania surowców krytycznych; krajowe i regionalne inicjatywy mające na celu uporządkowanie i zwiększenie dostępności danych o surowcach mineralnych; problematyka zapewnienia dostępu do zweryfikowanych, zaufanych danych („trusted data”), w tym rozwój rządowych platform; rozwój portali geologicznych w różnych krajach; wprowadzanie mechanizmów umożliwiających aktualizację danych geologicznych przez inne organy administracyjne; tworzenie systemów inwentaryzacji danych oraz strategii zarządzania nimi w całym cyklu życia, z uwzględnieniem długotrwałego przechowywania i udostępniania. Wśród kluczowych problemów zidentyfikowanych przez uczestników konferencji znalazły się: starzejąca się kadra i brak napływu młodych, wykwalifikowanych pracowników; trudności we wdrożeniu zasad FAIR (skrót od pierwszych liter angielskich słów: Findable - dane powinny być łatwe do odnalezienia, Accessible - dane powinny być dostępne, Interoperable - dane powinny być interoperacyjne, czyli możliwe do wykorzystania w różnych systemach i aplikacjach, Reusable - dane powinny być możliwe do ponownego użycia w innych badaniach); wzrost zagrożeń cybernetycznych; wpływ polityki rządowej na strukturę i budżet organizacji, prowadzący do braku stabilności. Podczas konferencji dokonano także wyboru nowego Sekretarza Generalnego GIC — stanowisko to objął David Lescinsky z Geoscience Australia, zastępując Jasnę Sinigoj. Zwieńczeniem wydarzenia była wycieczka terenowa na wschodnie wybrzeże wyspy Zelandia, gdzie znajduje się klif Stevns Klint — jedno z najlepiej zachowanych na świecie miejsc ukazujących warstwę przejściową między erą mezozoiczną (kreda) a kenozoiczną (paleogen). Warstwa ta, bogata w iryd związany z uderzeniem asteroidy, które doprowadziło do masowego wymierania, jest kluczowa dla badań nad granicą kreda–paleogen (K–Pg). Ze względu na swoje znaczenie naukowe Stevns Klint od 2014 r. znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Uczestnicy spotkania podczas wycieczki terenowej na klif Stevns Klint Klif Stevns Klint Tekst i zdjęcia: Katarzyna Jóźwik