Aktualności

Uruchomiliśmy nowoczesne repozytorium cyfrowe, które po raz pierwszy gromadzi w jednym miejscu kompleksowe zasoby polskiej kartografii geologicznej. Ponad sto lat pracy polskich – oraz współpracujących z nimi zagranicznych – kartografów zaowocowało kolekcją obejmującą ponad 30 000 produktów kartograficznych, obecnie łatwych do wyszukania, opisanych bogatymi metadanymi i dostępnych online. Repozytorium zostało utworzone i jest prowadzone w ramach Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG). Obejmuje zarówno aktualne materiały geologiczne, jak i zbiory archiwalne oraz historyczne: mapy, przekroje, szkice tematyczne, atlasy, teksty objaśniające oraz inne opracowania związane z geologią Polski. Aplikacja Repozytorium WPKG umożliwia szybkie odnalezienie interesujących materiałów dzięki zaawansowanej wyszukiwarce i rozbudowanym filtrom opartym m.in. na skali, autorach, słowach kluczowych czy typie opracowania. Po krótkiej rejestracji użytkownicy mają możliwość pobierania udostępnionych plików. Repozytorium to nie tylko nowoczesny sposób udostępniania zasobów archiwalnych – to także ważny krok w kierunku przyszłości cyfrowej geologii. System rozwija funkcje zarządzania treścią, kontroli duplikatów i jakości danych. W planach znajduje się również wdrożenie identyfikatorów DOI, co zapewni wyższy standard udostępniania oraz cytowania materiałów naukowych. Zapraszamy do korzystania z aplikacji oraz wspólnego odkrywania bogactwa geologicznego dziedzictwa Polski: https://repozytoriumwpkg.pgi.gov.pl

W dniach 17–22 sierpnia 2025 r. w Vancouver (Kanada) odbyła się 32. Międzynarodowa Konferencja Kartograficzna (International Cartographic Conference) – najważniejsze światowe forum naukowców, praktyków i instytucji związanych z kartografią. Wydarzenie zorganizowała Międzynarodowa Asocjacja Kartograficzna (International Cartographic Association - ICA) we współpracy z lokalnym komitetem, w którym kluczową rolę odgrywał Canadian Institute of Geomatics (CIG). Ponad 700 uczestników z całego świata – przedstawicieli nauki, administracji i biznesu wzięło udział w 11 sesjach plenarnych, 5 sesjach specjalnych, 98 technicznych i 4 posterowych, poświęconych najnowszym trendom w kartografii. Dyskutowano m.in. o sztucznej inteligencji w geoinformacji, projektowaniu map, geowizualizacji Arktyki, inkluzywnej kartografii czy dziedzictwie kartograficznym w erze cyfrowej. Podobnie, jak na wielu innych współczesnych wydarzeniach branżowych, sztuczna inteligencja (AI) zdominowała znaczną część referatów. Prelegenci podkreślali, że choć AI potrafi generować mapy na podstawie zapytań użytkowników, to wciąż popełnia liczne błędy – od nieintuicyjnego doboru barw, po nieuwzględnianie uwarunkowań kulturowych czy geopolitycznych. Eksperci zgodnie wskazywali, że przemyślana symbolizacja i kompozycja mapy pozostają kluczowe dla czytelności i zrozumienia przekazu, niezależnie od rosnących możliwości algorytmów. Przedstawiciele polskich instytucji akademickich i badawczych podczas 32. Międzynarodowej Konferencji Kartograficznej w Vancouver PIG-PIB reprezentowała Katarzyna Jóźwik z Zakładu Kartografii Geologicznej PIG-PIB, członkini polskiego Narodowego Komitetu ds. Międzynarodowej Asocjacji Kartograficznej. W sesji Thematic Cartography & Mapping przedstawiła referat pt. „Bridging Heritage and Innovation: The Digital Repository of Polish Geological Cartography”, prezentując inicjatywę stworzenia centralnego cyfrowego repozytorium kartografii geologicznej Polski. Repozytorium, opracowane w ramach projektu Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG), zawiera szczegółowe metadane, narzędzia wyszukiwania i mechanizmy zarządzania danymi. Udostępniając historyczne i współczesne dane geologiczne w sposób umożliwiający ich ponowne wykorzystanie, Repozytorium WPKG wspiera badania, edukację i procesy decyzyjne, zgodnie z zasadami FAIR oraz europejską Dyrektywą RE-USE i polską ustawą o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Katarzyna Jóźwik prezentuje cyfrowe repozytorium polskiej kartografii geologicznej Integralną częścią konferencji była Międzynarodowa Wystawa Kartograficzna (International Cartographic Exhibition), na której zaprezentowano 245 eksponatów – map, atlasów i produktów edukacyjnych z Europy, Azji, Afryki, Ameryki Północnej i Oceanii. Polską część ekspozycji wzbogacił wydruk 3D Ramowego Modelu Geologicznego Polski, przygotowany przez zespół PIG-PIB (Tomasz Gogołek, Zbigniew Małolepszy, Ewa Szynkaruk). Wydruk 3D Ramowego Modelu Geologicznego Polski przyciąga uwagę uczestników konferencji Międzynarodowe jury przyznało nagrody w kilku kategoriach. Wśród laureatów znaleźli się m.in.: Base Map (Szwajcaria) – najlepsza mapa papierowa i cyfrowa, Cartes Marines (Francja) – najlepszy atlas, Tactile maps of historic gardens (Polska) – zwycięzca w kategorii produktów fizycznych, Illustrated Map of Natural Place Names in Anhui – najlepszy produkt edukacyjny. Streszczenia prezentacji z tegorocznej konferencji dostępne są na stronie: https://icc2025.swoogo.com/icc2025/9358442 Międzynarodowa Konferencja Kartograficzna odbędzie się w dniach 18-23 lipca 2027 w Warszawie, lokalnemu komitetowi organizacyjnemu przewodniczyć będą Uniwersytet Warszawski oraz Politechnika Warszawska.   pdf Zobacz prezentację >> (8.62 MB)

W dniach 5–8 maja 2025 r. w Kopenhadze odbyła się jubileuszowa konferencja Geoscience Information Consortium (GIC) — międzynarodowego konsorcjum zrzeszającego służby i instytucje geologiczne z całego świata. Głównym celem GIC jest wymiana doświadczeń w zakresie strategii rozwoju systemów geologicznych oraz szeroko pojętej geoinformacji. W tegorocznej edycji udział wzięli przedstawiciele służb geologicznych z kilkudziesięciu państw, w tym z Polski. Jak co roku uczestnicy konferencji przedstawili tzw. raporty narodowe, w których podsumowali osiągnięcia, wyzwania oraz kluczowe inicjatywy w zakresie geoinformacji w swoich krajach. Państwowy Instytut Geologiczny – PIB (PIG-PIB) reprezentowany był przez Katarzynę Jóźwik z Zakładu Kartografii Geologicznej, która zaprezentowała polski raport narodowy. Raport przygotował zespół w składzie: zastępca dyrektora ds. państwowej służby geologicznej dr Olimpia Kozłowska, Katarzyna Jóźwik, Wojciech Paciura oraz Piotr Gałkowski. Uczestnicy spotkania w Kopenhadze W raporcie przedstawiono m.in. osiągnięcia PIG-PIB w zakresie modernizacji kluczowych systemów, wdrażania wspólnej infrastruktury GIS, poprawy jakości i dostępności danych, a także omówiono bieżące problemy oraz plany na przyszłość. Przedstawiono projekt Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG), podkreślając jego rolę jako centralnego punktu dostępowego do danych kartograficznych, a także zwracając uwagę na funkcjonalności oraz anglojęzyczną wersję aplikacji do zarządzania cyfrowym repozytorium WPKG. Katarzyna Jóźwik prezentuje raport narodowy  Wśród najbardziej interesujących tematów omawianych na konferencji znalazły się: kampania duńskiej służby geologicznej promująca generatywną sztuczną inteligencję (generative AI), obejmująca ankiety, warsztaty, inicjatywy wymiany wiedzy, badania nad wewnętrznym modelem GPT oraz katalog propozycji projektów z wykorzystaniem AI; zastosowania AI, takie jak automatyczne dostosowanie układu graficznego map do potrzeb użytkownika, generowanie metadanych zgodnych z ISO 19115, identyfikacja obiektów geologicznych na podstawie obrazów (GeoAI), ekstrakcja informacji z historycznych opracowań czy konwersja próbek i danych opisowych do danych ilościowych na potrzeby modelowania; strategia AI brytyjskiej służby geologicznej, zakładająca m.in. przejrzystość i powtarzalność wyników, etyczne wykorzystanie AI oraz zwiększanie produktywności przy uwzględnieniu efektywności energetycznej; zaawansowane wykorzystanie generatywnej AI do tworzenia map w Chinach oraz rosnące zastosowanie AI w innych krajach w kontekście mapowania i przewidywania występowania surowców krytycznych; krajowe i regionalne inicjatywy mające na celu uporządkowanie i zwiększenie dostępności danych o surowcach mineralnych; problematyka zapewnienia dostępu do zweryfikowanych, zaufanych danych („trusted data”), w tym rozwój rządowych platform; rozwój portali geologicznych w różnych krajach; wprowadzanie mechanizmów umożliwiających aktualizację danych geologicznych przez inne organy administracyjne; tworzenie systemów inwentaryzacji danych oraz strategii zarządzania nimi w całym cyklu życia, z uwzględnieniem długotrwałego przechowywania i udostępniania. Wśród kluczowych problemów zidentyfikowanych przez uczestników konferencji znalazły się: starzejąca się kadra i brak napływu młodych, wykwalifikowanych pracowników; trudności we wdrożeniu zasad FAIR (skrót od pierwszych liter angielskich słów: Findable - dane powinny być łatwe do odnalezienia, Accessible - dane powinny być dostępne, Interoperable - dane powinny być interoperacyjne, czyli możliwe do wykorzystania w różnych systemach i aplikacjach, Reusable - dane powinny być możliwe do ponownego użycia w innych badaniach); wzrost zagrożeń cybernetycznych; wpływ polityki rządowej na strukturę i budżet organizacji, prowadzący do braku stabilności. Podczas konferencji dokonano także wyboru nowego Sekretarza Generalnego GIC — stanowisko to objął David Lescinsky z Geoscience Australia, zastępując Jasnę Sinigoj. Zwieńczeniem wydarzenia była wycieczka terenowa na wschodnie wybrzeże wyspy Zelandia, gdzie znajduje się klif Stevns Klint — jedno z najlepiej zachowanych na świecie miejsc ukazujących warstwę przejściową między erą mezozoiczną (kreda) a kenozoiczną (paleogen). Warstwa ta, bogata w iryd związany z uderzeniem asteroidy, które doprowadziło do masowego wymierania, jest kluczowa dla badań nad granicą kreda–paleogen (K–Pg). Ze względu na swoje znaczenie naukowe Stevns Klint od 2014 r. znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Uczestnicy spotkania podczas wycieczki terenowej na klif Stevns Klint Klif Stevns Klint Tekst i zdjęcia: Katarzyna Jóźwik

W dniach 28 kwietnia – 2 maja 2025 r. w Wiedniu odbyła się coroczna, międzynarodowa konferencja Zgromadzenia Ogólnego Europejskiej Unii Nauk Geologicznych (The General Assembly 2025 of the European Geosciences Union (EGU)). Uczestnicy wydarzenia przed wejściem do obiektu Pawilon ze stoiskami promocyjnymi firm W tym roku udział w wydarzeniu wzięło udział ponad 22 000 osób, a Państwowy Instytut Geologiczny reprezentowało grono licznych ekspertów z Zakładu Kartografii Geologicznej, Zakładu Polityki Surowcowej, Zakładu Rozpoznawania i Ochrony Wód Podziemnych oraz Oddziału Geologii Morza w Gdańsku. Pracownicy PIG-PIB mieli dogodną okazję do prezentacji wyników swoich prac i wymianę doświadczeń z naukowcami z całego świata. Część przedstawicieli PIG-PIB Podczas sesji referatowej pt. „Geoscientific Mapping, Modelling, Analysis and Visualization: From Complex data to Accessible Solution” zaprezentowaliśmy zagadnienia związane z opracowaniem słowników litologicznych (prezentacja pn. „The geological Gordian knot - lithological challenges in the world of geological mapping”). W sesji referatowej pt. „Water balance and integrated water managment in transboundary systems” przedstawiliśmy zagadnienia związane z oceną dynamiki poziomu wód podziemnych z wykorzystaniem satelitarnych pomiarów grawimetrycznych (prezentacja pn. „Remote sensing’s role in improving transboundary groundwater monitoring and sustainable management: The Bug Basin, Polish-Ukrainian-Belarusian Borderland”). W czasie sesji posterowej omówiliśmy wyniki prac związane z harmonizacją wizualizacji danych map przeglądowych testowaną i wdrażaną w PIG-PIB (poster pn. “Zoom in - zoom out challenge: Semantically and visually coherent overview geological maps of Poland”). Referat dr hab. Tatiany Solovey z PIG-PIB Katarzyna Jóźwik z PIG-PIB prezentuje swój poster Nasi przedstawiciele wysłuchali szereg interesujących wystąpień oraz prowadzili rozmowy i konsultacje związane z udostępnianiem danych, sposobem ich prezentacji, wdrażaniem reguł FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable) oraz TRUST (Transparency, Responsibility, User focus, Sustainability and Technology). Odpowiednie zarządzanie cyfrowymi danymi naukowymi podczas całego cyklu ich życia jest niezwykle ważne, a aspekty z tym związane uwzględniane są zarówno w narodowych repozytoriach danych, jak i tych powstających w ramach europejskich i globalnych inicjatyw, będących elementami międzynarodowych infrastruktur badawczych. Równie ważne jest uregulowanie zasad wykorzystania danych przez interesariuszy z obszaru nauki, biznesu, polityki, i innych (najczęściej stosowanych i najbardziej polecanym rozwiązaniem jest zastosowanie powszechnie używanych na świecie licencji Creative Commons (CC)) oraz uznanie dziedzictwa kulturowego i praw oraz interesów rdzennych społeczności (tam, gdzie ma to zastosowanie) według tzw. zasad CARE (Collective Benefit, Authority to Control, Responsibility, Ethics). Dr Urszula Pączek z PIG-PIB prezentuje swój poster Dr Urszula Stępień z PIG-PIB prezentuje swój poster Zaprezentowane inicjatywy i rozwiązania będą cennym źródłem wiedzy i inspiracji dla projektów prowadzonych w PIG-PIB. Przedstawiciele Instytutu uczestniczyli także w sesji panelowej poświęconej wielkim modelom językowym (LLM - Large Language Model), podczas której zaprezentowano przykładowe wyniki badań z wykorzystaniem LLM, a także dyskutowano kwestie związane z korzyściami i ryzykiem stosowania modeli nie tylko w naukach geologicznych. Zwrócono uwagę na kwestie edukacji i poziomu wiedzy merytorycznej użytkowników LLM z obecnego pokolenia i przyszłych. Podczas sesji posterowej promowane były różne rozwiązania bazujące na sztucznej inteligencji (AI – Artificial Inteligence). Uwagę przykuł czat GeoGPT i narzędzia wchodzące w skład tego dużego rozwiązania. Niektórzy uczestnicy konferencji zwracali uwagę, że w ich instytucjach używanie DeepSeek, na którym bazuje GeoGPT jest zabronione ze względów bezpieczeństwa. Uwagę przykuły też prezentacje dotyczące przygotowania i publikacji artykułów naukowych w kontekście rozwijających się narzędzi AI. Uczestnicy wydarzenia Pracownicy PIG-PIB uczestniczyli też w sesjach referatowych i posterowych dotyczących geologii złożowej, geochemii i mineralogii. Warte uwagi były sesje dotyczące geologii archaiku, nowoczesnych metoda datowania skał, genezy i ewolucji złóż magmowo-hydrotermalnych, czy geochemii pierwiastków śladowych w różnego typu systemach mineralnych. Na sesji poświęconej metodyce dokumentowania złóż kopalin (Innovative Approaches in Mineral Exploration: From Ore Forming Processes to New Exploration Methods) zaprezentowane zostały wyniki badań realizowanych przez PIG-PIB w ramach programu SEMACRET: New data on Fe-Ti±V mineralization from Ślęża and Strzegomiany-Kunów prospect, SW Poland: insights from geophysical surveys and geochemical exploration. Wejście do pawilonu, w którym odbywało się wydarzenie Również w obszarze szeroko pojętej geologii morza pojawiło się wiele ciekawych prezentacji i posterów dotyczących m.in. dynamiki i geozagrożeń strefy brzegowej w odniesieniu do obserwowanych zmian klimatu i geomorfologii podmorskiej. Szczególnie ciekawy był aspekt wykorzystania badań sejsmicznych, narzędzi geochronologicznych wykorzystywanych do rekonstrukcji środowiska, czy baz danych wystapień zdarzeń ekstremalnych. W sesji pt. “Coastal dynamics and processes under changing climate and human activities” zaprezentowaliśmy zadanie badawcze państwowej służby geologicznej dotyczące badań strefy brzegowej pt. “Innovative Holistic Approach to Studying and Managing the Coastal Zone Environment: A Case Study from the Southern Baltic Sea” . Natomiast w sesji pt. “Geological mapping in challenging environments: from ocean floors to outer space” na posterze pt. “A New Perspective on Marine Geomorphological Mapping through Advanced Data Visualization in the southern Baltic Sea area (preliminary results)” zaprezentowane zostało podejście do interpretacji geomorfologicznej dna Bałtyku przy zastosowaniu nowych narzędzi. Dr hab. Grzegorz Uścinowicz wygłasza swój referat Należy również wspomnieć o sesjach i warsztatach odbywających się pod szyldem “Diplomacy in Science” (Dyplomacja w Nauce), na których zwracano uwagę na to, jak ważna w dzisiejszych czasach jest współpraca naukowców z decydentami politycznymi oraz odpowiednia komunikacja pomiędzy nimi. EGU wspiera naukowców w tym zakresie oferując różnego rodzaje materiały szkoleniowe oraz programy mentoringowe, w tym staże w Brukseli i możliwość zapoznania się z działaniem i współpracę z Parlamentem Europejskim. Publikacje pracowników PIG-PIB na EGU (autorstwo i współautorstwo): Urszula Stępień, Kristine Asch, Stefan Bergman, Matevz Novak, Marco Pantaloni, Hugues Bauer, Paul Hackmann, Hans-Georg Krenmayr: “The geological Gordian knot - lithological challenges in the world of geological mapping” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-9972 Katarzyna Jóźwik, Stępień Urszula, Przasnyska Joanna: “Zoom in - zoom out challenge: Semantically and visually coherent overview geological maps of Poland” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-10206 Hans Georg Krenmayr, Kristine Asch, Philippe Calcagno, Dana Čápová, Cecile Le Guern, Simon Lopez, Zoltán Németh, Kris Piessens, Urszula Stępień: “A framework for making available Europe’s treasure of geological basic information: A collaborative effort” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-11629 Kristine Asch, Hugues Bauer, Stefan Bergman, Anne-Cécile Flindt, Paul Heckmann, Cécile Le Guern, Hans-Georg Krenmayr, Zoltán Németh, Matevž Novak, Marco Pantaloni, Kris Piessens, Robert Schäfer, Urszula Stępień: “One step beyond: The rocky path towards the new GSEU lithology vocabularies” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-12511 Simon Lopez, Nicolas Clausolles, Christian Brogaard Pedersen, Philippe Calcagno, Montse Colomer, Chiara d'Ambrogi, Timothy Kearsey, Chris Heerema, Ignasi Herms, Monika Hölzel, Carlos Marin Lechado, Marton Palotaï, Laure Pizzella, Timo Spoerlein, Jan Stafleu, Urszula Stępień, Ondrej Svagera, Ewa Szynkaruk, Ricky Terrington, Marianne Wiese: “Towards a common geomodelling toolbox: sharing practices among European Geological Surveys” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-13319 Grzegorz Uścinowicz: “Innovative Holistic Approach to Studying and Managing the Coastal Zone Environment: A Case Study from the Southern Baltic Sea” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-5494 Urszula Pączek, Dorota Kaulbarsz, Tomasz Szarafin: “A New Perspective on Marine Geomorphological Mapping through Advanced Data Visualization in the southern Baltic Sea area (preliminary results)” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-5534 Alexander Müller, Kristine Asch, Urszula Pączek, Dorota Kaulbarsz: “EMODnet geology and data harmonisation: Seafloor mapping of the Western Baltic Sea” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-20030 Olga Rosowiecka, Tomasz Bieńko, Stanisław Mikulski, Remus Weekes: “New data on Fe-Ti±V mineralization from Ślęża and Strzegomiany-Kunów prospect, SW Poland: insights from geophysical surveys and geochemical exploration” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-16664  Tatiana Solovey: “Remote sensing’s role in improving transboundary groundwater monitoring and sustainable management: The Bug Basin, Polish-Ukrainian-Belarusian Borderland” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-1338 Justyna Śliwińska-Bronowicz, Tatiana Solovey, Rafał Janica, Agnieszka Brzezińska: "Climate-induced variations in water resources observed on a regional scale – a case study of Poland” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-3767 Ilya Zaslavsky, Vytautas Samalavičius, Tatiana Solovey, Agnieszka Brzezińska, Rafał Janica, Justyna Śliwińska-Bronowicz, Anna Stradczuk, Jānis Bikše, Gintaras Žaržojus, Assemzhan Kunsakova: “Data-driven Modeling of Transboundary Aquifers in Conflict Zones: Challenges and Solutions from the GRANDE-U International Collaboration” https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-7285 Marcel Thielmann, Marcin Dąbrowski: "Elongation inhibition in two-phase media due to surface tension effects" https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-16598 Malgorzata Nowak, Lucie Tajcmanova, Marcin Dąbrowski, Iris Buisman, David Wallis,  Jacek Szczepański: "The metamorphic history preserved in the UHP Snieznik eclogites (Sudetes, NE Bohemian Massif)" https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-12665   pdf Zobacz poster >> (3.94 MB) Tekst i zdjęcia: Urszula Stępień, Tomasz Bieńko, Katarzyna Jóźwik, Urszula Pączek, Tatiana Solovey, Grzegorz Uścinowicz

Międzynarodowy Kongres Geologiczny odbył się tym razem w koreańskim mieście Pusan, w monumentalnym centrum kongresowym BEXCO. Przygotowania do 37. edycji najważniejszego w świecie geologii wydarzenia trwały od 2020 roku i objęły m.in. trudny czas pandemii. Koreański komitet organizacyjny oraz międzynarodowy komitet naukowy stanęli na wysokości zadania, organizując udaną i wartościową imprezę, pod egidą International Union of Geological Sciences. Odbyła się w dniach 25-31 sierpnia 2024 r. pod hasłem The Great Travelers: Voyages to the Unifying Earth. Kongres zgromadził blisko 1 000 uczestników z ponad 100 krajów ze wszystkich kontynentów, którzy aktywnie – wykładami lub prezentacją posterów – dzielili się swoją wiedzą, doświadczeniem i wsparciem. Podczas wydarzenia odbyło się 41 paneli z licznymi sesjami tematycznymi w ich obrębie. Podczas ceremonii otwarcia Kongresu znakomity wykład na temat powstania, ewolucji, metod i znaczenia datowania radiometrycznego wygłosił George E. Gehrels. Były także okolicznościowe przemówienia organizatorów, szefa IUGS, przedstawicieli władz koreańskich. W części artystycznej wystąpił pusański teatr. Organizatorzy zapewnili zajęcia uczestnikom od wczesnych godzin porannych do późnego wieczora. Znakomita większość była oczywiście poświęcona sesjom referatowym i posterowym, jednak były one przeplatane wykładami plenarnymi, wycieczkami konferencyjnymi, pokazami filmów oraz promocją instytucji naukowych na stoiskach, w ramach GeoExpo. Polska geologia była licznie reprezentowana przez ponad 20 badaczy z kilku ośrodków w kraju, m in. z Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Szczecina i Sosnowca. W delegacji Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego znaleźli się: Katarzyna Jóźwik, Irena Wysocka i Piotr Szrek z Warszawy, Jarosław Zacharski z oddziału krakowskiego PIG-PIB oraz Rafał Laskowicz i Zbigniew Małolepszy z oddziału w Sosnowcu. Zaprezentowali oni szeroki wachlarz problematyki, w jakiej specjalizuje się Instytut.  Delegacja PIG-PIB Podczas sesji „Geoscience information, geological mapping and modeling” Katarzyna Jóźwik wygłosiła referat pt. „Polish Geological Cartography Platform: fostering geological map data accessibility, enhancing integration and harmonisation for informed decision making”, w którym przedstawiła główne założenia projektu pn. „Utworzenie Wspólnej Platformy Kartografii Geologicznej (WPKG)” oraz opowiedziała o tym, w jaki sposób, poprzez integrację danych z przeszłych i bieżących przedsięwzięć kartograficznych (także realizowanych w ramach współpracy zagranicznej) oraz wdrożenie zaawansowanej wyszukiwarki map i produktów kartograficznych, Platforma będzie wspierać użytkowników w wykonywanych przez nich obowiązkach służbowych oraz pracy naukowej. Katarzyna Jóźwik podczas wygłaszania referatu Katarzyna Jóźwik reprezentowała PIG-PIB również podczas walnego zgromadzenia Światowej Wspólnoty Służb Geologicznych (World Community of Geological Surveys – WCOGS). WCOGS jest społecznością krajowych i regionalnych służb geologicznych, która łączy ludzi i organizacje, generuje synergie i zapewnia wzajemne wsparcie w celu promowania globalnego dialogu związanego z naukami geologicznymi. Prowadzone podczas spotkania dyskusje dotyczyły naukowo-politycznej roli WCOGS, kluczowych obszarów współpracy oraz kierunków przyszłych działań. W ramach sesji „Geological Survey Organizations and Land Use Planning: From Geoscience Data to National Policy” Katarzyna Jóźwik zaprezentowała poster pt. „OneGeology's impact: shaping the development of digital cartography in the Polish Geological Survey”. Poster miał na celu pokazanie w jaki sposób zaangażowanie się w inicjatywę OneGeology w 2007 roku, co stało się punktem zwrotnym dla kartografii cyfrowej w PIG-PIB, inicjując stopniowe przejście od systemów zorientowanych na wydruk do tych, które koncentrują się na dostarczaniu danych przestrzennych i usług sieciowych na potrzeby geologii stosowanej. Irena Wysocka z Zakładu Geologii Środowiskowej w ramach sesji „Forensic Geology and Medical Geology” wygłosiła referat nt. „Anthropogenic gadolinium in surface and groundwaters of Poland” (współautorzy D. Kaczor-Kurzawa, A. Porowski, A. Szczypczyk, A. Konon), prezentując wyniki badań na temat zanieczyszczenia wód gadolinem, którego źródłem są stabilne związki kompleksowe tego pierwiastka wykorzystywane jako środki kontrastujące w obrazowaniu metodą magnetycznego rezonansu jądrowego. Ponadto, podczas sesji “Challenges and opportunities of global-scale mapping (4th Arthur Darnley Symposium)” I. Wysocka przedstawiła prezentację nt. “Cadmium content in soils of the Upper Silesia Region – an analysis based on geochemical mapping in Poland” (współautorzy A. Konon, A. Szczypczyk, P. Kostrz-Sikora), obejmującą wyniki zawartości kadmu w glebach regionu silnie dotkniętego działalnością antropogeniczną, uzyskane w ramach realizacji projektu „Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska w skali 1:25 000”. Pozyskane dane geochemiczne rozpatrywano w kontekście oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi i ryzyka środowiskowego w oparciu o aktualne rekomendacje organizacji europejskich oraz polskie prawo. Zbigniew Małolepszy wygłosił referat przygotowany na Kongres z Ewą Szynkaruk pod tytułem “Context is Everything: Leveraging a Common Reference Geological Model to Enhance Modeling Efficacy and Accuracy – A Case Study from Poland”. W czasie prezentacji po raz pierwszy na arenie międzynarodowej został zaprezentowany ramowy model geologiczny Polski https://geo3d.pgi.gov.pl/model_Poland/index.html Rafał Laskowicz zaprezentował poster pt. „Trójwymiarowe modele strukturalne i parametryczne skierowane na znalezienie obiektów poszukiwawczych dla różnego zastosowania związanego z pozyskaniem energii w północno wschodniej Polsce”, przedstawiający część prac wykonanych w ramach zadania „Integracja danych geologiczno-złożowych dotyczących systemów węglowodorowych Polski, ich uzupełnienie i analiza w kontekście bezpieczeństwa energetycznego – zadanie ciągłe psg” – obszar 2 oraz obszar 3. W ramach tych działań wykonano modele strukturalne i parametryczne obejmujące 9 149,5 km2 (obszar 2) i 15 745,5 km2 (obszar 3). Wykonane modele wybranych parametrów fizyko-chemicznych dały możliwość prześledzenia zmienności porowatości całkowitej, zailenia oraz zawartości substancji organicznej (TOC) między innymi wzdłuż powierzchni strukturalnej stropu paleozoiku (element paleozoicznego systemu naftowego Basenu Polskiego). Na posterze przedstawiono również wyniki przeprowadzonych analiz atrybutów sygnału sejsmicznego dla połączonych zdjęć sejsmicznych 3D znajdujących się na obszarze 3, które wskazały obszary podobieństwa do znajdującego się w obrębie połączonych zdjęć złoża gazu ziemnego Bajerze potwierdzając istnienie możliwych jego odpowiedników. Rafał Laskowicz i Jarosław Zacharski na tle posteru Jarosław Zacharski z Zakładu Geologii Regionalnej i Złożowej zaprezentował referat “Underground Resources and their Uses in the Energy Transition: Hydrocarbon exploration, geothermal energy, and natural gas, CO2 and H2 storage in the Polish Basin as a part of the Central European Permian–Mesozoic Basins”. Jarosław Zacharski podczas wygłaszania referatu Piotr Szrek z Zakładu Geologii Regionalnej i Złożowej podczas sesji "Geoheritage, Geopark, and Geotourism" wygłosił referat pt. "How to save a discovery in an active mine? Cooperation with the mine and its workers to protect the dinosaur heritage", dotyczący przyszłych działań na polu międzynarodowym, prowadzących do wpisania stanowiska Dinozaury z Borkowic na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Referat był przygotowany wspólnie z Grzegorzem Niedźwiedzkim. Prezentacja wywołała zamierzony skutek i proces będzie miał wsparcie komitetu naukowego UNESCO na kolejnych etapach formalnych, związanych również z realizacją zadania PSG. Piotr Szrek podczas prezentacji referatu   pdf Zobacz prezentację >> (3.85 MB) Tekst: Piotr Szrek Zdjęcia: Piotr Szrek, Jarosław Zacharski, Katarzyna Jóźwik Udział przedstawicieli PIG-PIB w Międzynarodowym Kongresie Geologicznym został sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

W dniach 17-22 czerwca przedstawicielka PIG-PIB Katarzyna Jóźwik z Zakładu Kartografii Geologicznej uczestniczyła w 9. Międzynarodowej Konferencji Kartografii i GIS (9th International Conference on Cartography and GIS) w Nessebarze w Bułgarii. Poprowadziła sesję plenarną pt. „GIS for Geology, Natural Sciences and Ecosystems” oraz przedstawiła poster pt. „Stakeholders Insights on the Geological Maps Accessibility and Usability in Poland”. W tegorocznej edycji konferencji udział wzięło 140 osób z 27 krajów. Znaleźli się wśród nich zarówno przedstawiciele świata nauki, jak i instytucji publicznych oraz biznesu i firm technologicznych. Konferencja zorganizowało Bułgarskie Stowarzyszenie Kartograficzne (Bulgarian Cartographic Association) we współpracy z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Kartograficznym (International Cartographic Association – ICA). Podstawowym celem odbywającej się co dwa lata konferencji jest gromadzenie wiedzy i wymiana doświadczeń na temat najnowszych osiągnięć w dziedzinie kartografii i GIS. Konferencję podzielono na 17 sesji tematycznych poświęconych, między innymi: projektowaniu i produkcji map, fotogrametrii i teledetekcji, modelowaniu kartograficznemu 3D, wizualizacji kartograficznej, kartografii internetowej i atlasom cyfrowym, analizie geoprzestrzennej i eksploracji danych (data mining), GIS dla geologii. Odbyło się także 5 sesji posterowych oraz 4 spotkania komisji tematycznych ICA. Uczestnicy 9. Międzynarodowej Konferencji Kartografii i GIS Przedstawicielka PIG-PIB uczestniczyła w spotkaniu komisji działającej pod egidą Międzynarodowego Stowarzyszenia Kartograficznego (ICA Commission on maps and the Internet). Komisja zajmuje się badaniem i identyfikacją trendów w zakresie map publikowanych w Internecie oraz map internetowych (to dwa różne przypadki), rozpowszechnianiem wiedzy i przygotowywaniem materiałów edukacyjnych i warsztatów w tym zakresie. - Poster, który prezentowałam, pokazywał wybrane wyniki ankiety przeprowadzonej w ramach projektu WPKG w celu identyfikacji potrzeb interesariuszy dotyczących dostępności i wykorzystania map geologicznych w kontekście dążenia PIG-PIB do dostosowania danych kartograficznych do międzynarodowych standardów i tzw. zasady FAIR. Zasada ta zakłada, że dane powinny być proste do znalezienia, łatwo dostępne (na otwartych licencjach i w powszechnie stosowanych formatach), interoperacyjne i gotowe do ponownego wykorzystania (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable). Prezentowana tematyka spotkała się z dużym zainteresowaniem uczestników konferencji, według których wyniki tego typu analiz powinny być prezentowane znacznie częściej i wykorzystywane jako podstawa do projektowania i wyboru sposobu publikacji map i danych kartograficznych – wyjaśniła Katarzyna Jóźwik. Katarzyna Jóźwik prezentuje poster Prowadzona przez nią sesja plenarna pt. „GIS for Geology, Natural Sciences and Ecosystems” wypełniona była wystąpieniami dotyczącymi wsparcia oprogramowania GIS w prowadzeniu analiz oraz wyznaczaniu obszarów o zróżnicowanej charakterystyce m.in. w zakresie map krajobrazowych i map zagrożeń ryzyka powodziowego. Dyskutowano m.in. o sposobach udostępniania map i danych przestrzennych użytkownikom zewnętrznym, wykorzystaniu ich do analiz numerycznego modelu terenu oraz danych geologicznych i hydrogeologicznych. - Na szczególną uwagę zasługuje kilka zagadnień poruszanych podczas konferencji. Na przykład kwestia zaufania do map w zależności od ich pochodzenia, czyli tego, w jaki sposób „udowodnić” użytkownikom, że nasze dane są aktualne, dokładne i merytorycznie poprawne. Wart zwrócenia uwagi był ponadto problem wykorzystania sztucznej inteligencji do tworzenia map. Na świecie coraz częściej stosuje się termin GeoAI w odniesieniu do „współpracy” sztucznej inteligencji (AI) z danymi geoprzestrzennymi. Zaprezentowane na konferencji przykłady wskazują jednak na brak dojrzałych rozwiązań w tym zakresie, w szczególności, jeśli chodzi o generowanie przez AI poligonów na mapach na podstawie zadanych wytycznych pisemnych, choć widać tutaj znaczny postęp w stosunku do lat poprzednich – powiedziała Katarzyna Jóźwik. Streszczenia wszystkich prezentacji i posterów dostępne są na stronie: https://easychair.org/smart-program/9ICCGIS2024/   pdf Zobacz poster >> (1.10 MB) Tekst: Artur Baranowski Udział przedstawiciela PIG-PIB w konferencji został sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i został zrealizowany w ramach zadania pn.  „Współpraca międzynarodowa w zakresie rozwoju i wdrażania standardów geoinformatycznych w geologii”