Przegląd Geologiczny (2002-02) tom 50

Z DZIAŁALNOŚCI ADMINISTRACJI GEOLOGICZNEJ
98 Propozycja promocji tworzenia złóż antropogenicznych - Henryk Jacek Jezierski
KALENDARIUM
100 Informacje o przyszłych wydarzeniach - Barbara Żbikowska
101 Przegląd ważniejszych wydarzeń - Barbara Żbikowska
KONGRESY, SYMPOZJA I KONFERENCJE
102 Gospodarka zasobami złóż węgla brunatnego w Polsce - posiedzenie plenarne Komitetu Górnictwa i Komitetu Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN - Bełchatów, 22.11.2001 - Marcin Piwocki
103 Jurassica II - Konferencja Polskiej Grupy Roboczej Systemu Jurajskiego Polskiego Towarzystwa Geologicznego - Starachowice, 27-29.09.2001 - Grzegorz Pieńkowski
105 VIII Konferencja Stratygrafia Plejstocenu Polski Jarnołtówek, 03-07.09.2001 - Andrzej Ber
KRONIKA
108 Międzynarodowe warsztaty na temat naukowych wierceń kontynentalnych - Maciej Bojanowski
109 Geologiczna wyprawa studentów AGH - Bajkał 2001 - Jacek Rajchel
110 Warsztaty problemowe nt. Dokumentowanie i eksploatacja złóż kopalin w skali powiatu - Sosnowiec, 12.10.2001 - Marek Gałka
111 Prezentacja Mapy geologiczno-gospodarczej Polski na przykładzie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego - Czarnków, 23.10.2001 - Katarzyna Strzemińska
RECENZJE
113 C.H. Moore - Carbonate reservoirs. Porosity evolution and diagenesis in a sequence stratigraphic frame- work - Marek Narkiewicz
113 P. Müller, Z. Novák et al. - Geologie Brna a okolí - Piotr Migoń
WIADOMO|CI GOSPODARCZE
114 Aktualia ropy naftowej i gazu ziemnego - Jerzy Zagórski
117 Ind pod koniec XX wieku - Andrzej Paulo, Bożena Strzelska-Smakowska
ARTYKUŁY INFORMACYJNE
121 Wpływ skali opracowań geologicznych na ich oceny - Witold Cezariusz Kowalski
RECENZOWANE ARTYKUŁY NAUKOWE
124 Współczynnik prekonsolidacji (OCR) w gruntach zaburzonych glacitektonicznie Środkowego Nadodrza - Jerzy Kotowski, Andrzej Kraiński

W publikacjach dotyczących współczynnika prekonsolidacji (OCR) są analizowane przede wszystkim grunty, które nie uległy zaburzeniom glacitektonicznym. Obliczenie wartości OCR jest wykonywane w zależności OCR = F'p : Fz D (ciśnienie prekonsolidacji : naprężenie pionowe pierwotne). Ciśnienie prekonsolidacji (F'p) określane jest metodami graficznymi z edometrycznej krzywej ściśliwości. Natomiast naprężenie pionowe pierwotne (Fz D) jest wyznaczane z zależności Fz D = z D (iloczyn głębokości pobrania próbki i gęstości objętościowej gruntu). Powinno być przy tym wyznaczane efektywne naprężenie pionowe pierwotne, a więc uwzględniające ciśnienie wody w porach gruntu.
127 Zastosowanie analizy czynnikowej w celu określenia antropogenicznych przemian jakości wód podziemnych - Krzysztof Dragon

Przedstawiono możliwości zastosowania analizy czynnikowej do identyfikacji procesów hydrogeochemicznych, kształtujących chemizm wód podziemnych. Szczególną uwagę zwrócono na przemiany chemizmu wód podziemnych związane z wpływem zanieczyszczeń antropogenicznych. Obiektem badań był fragment wielkopolskiej doliny kopalnej (pomiędzy rzekami Obrą i Wartą). Wyniki analizy czynnikowej potwierdzają wcześniej sygnalizowane przejawy antropogenicznego zanieczyszczenia wód podziemnych tej struktury.
132 Niekonwencjonalne przykłady wykorzystania darniowych rud żelaza - Janusz Skoczylas

Odkrycie, wydobycie, przetworzenie i zastosowanie darniowych rud żelaza przyczyniło się do powstania państwa polskiego. Na kanwie tej opinii, prezentowanej w "Najkrótszej historii Polski", autor przedstawia przykłady zastosowania w przeszłości rud darniowych jako materiału budowlanego, jako surowca mającego zastosowanie w rolnictwie i przemyśle chemicznym.
135 Zmienność skażenia cezem-137 środowiska Polski południowo-wschodniej - badania w małej skali - Wojciech Zgłobicki

W pracy przedstawiono wyniki badań nad przestrzenną zmiennością skażenia gleb cezem-137. Szczegółowe studia prowadzone były w niewielkiej, rolniczej zlewni położonej w północnej części Wyżyny Lubelskiej. Na podstawie wyników analiz 85 próbek glebowych stwierdzono występowanie znacznego zróżnicowania sumarycznego ładunku izotopu w zlewni. Jako główny czynnik redystrybucji cezu w krajobrazie rolniczym wskazano procesy denudacyjne.
139 Budowa geologiczna strefy Siar w rejonie Mutnego na tle profilu litostratygraficznego płaszczowiny magurskiej między Zwardoniem a Suchą Beskidzką (polskie Karpaty fliszowe) - Rafał Chodyń

W zachodnich Karpatach fliszowych na obszarze pomiędzy Żywcem i Suchą Beskidzką strefa Siar stanowi zewnętrzny fragment płaszczowiny magurskiej i nasuwa się na jednostkę przedmagurską i płaszczowinę śląską. Szczegółowe zdjęcie geologiczne okolic Mutnego uwzględniło nową interpretację strukturalną, z drugiej strony profil litostratygraficzny obszaru badań został skorygowany. Strefa Siar jest reprezentowanatu przez: warstwy inoceramowe (senon-paleocen), piaskowce z Mutnego (paleocen), pstre łupki formacji z Łabowej (eocen środkowy), warstwy hieroglifowe (środkowy-górny eocen), warstwy podmagurskie (środkowy eocen-dolny oligocen?), piaskowce magurskie w facji glaukonitowej (górny eocen-oligocen) oraz warstwy nadmagurskie (oligocen). Utwory te w płaszczowinie magurskiej w badanym terenie tworzą łuski Pewli Wielkiej, Mutnego i Pewli Małej. Badania wykazały iż w warstwach inoceramowych i w piaskowcach z Mutnego występują klasty szarych margli. Tworzenie się tych klastów związane jest przypuszczalnie z aktywnością tektoniczną południowego skłonu kordyliery Raczy.
148 Struktury tektoniczne w osadach reliktowego lodowca skalnego na wschodnim stoku Ślęży (Przedgórze Sudeckie) - Roman Żurawek

W osadach reliktowego lodowca skalnego, odsłoniętych we wkopie badawczym na wschodnim stoku Ślęży na Przedgórzu Sudeckim, stwierdzono występowanie licznych i różnorodnych struktur tektonicznych. Wśród nich rozpoznano fałdy ze ścinania przechodzące w fałdy złuskowane, zrotowane bloczki i związane z nimi fałdy oblekające, deformacje osadów drobnofrakcyjnych powstałe wskutek przebijania się przez nie grubych klastów ("struktury efektu Dopplera"), rozciągnięte zwietrzałe klasty gabra ("struktury kijankowe"), "struktury budinażowe oraz spękania tensyjne. Struktury te powstały w wyniku deformacji synkinematycznych i świadczą o heterogenicznym ścinaniu osadów w schyłkowej fazie aktywności lodowca skalnego. Jednocześnie wskazują one kierunek i zwrot sił odpowiedzialnych za ścinanie oraz świadczą o włączaniu do aktywnego lodowca skalnego m.in. gabra o różnym stopniu zwietrzenia chemicznego. Brak struktur tektonicznych jedynie w przypowierzchniowej warstwie osadu jest przesłanką dla uznania tej warstwy za przemieszczany pasywnie "płaszcz lodowca skalnego".
155 Przykładowy model informacyjny dla wybranego odcinka autostrady A1 - Katarzyna Pochocka-Szwarc, Mirosław Kamiński

Wykorzystując analizę zdjęcia satelitarnego, metodę GIS opracowano wzorcowy model danych przestrzennych na przykładzie wybranego odcinka projektowanej autostrady A1. Stworzono kilka warstw tematycznych informujących o poszczególnych obiektach terenowych, o strukturze użytkowania gruntów, o budowie geologiczną utworów powierzchniowych, o wybranych zagrożenia hydrogeologiczne i antropopresji z elementami ochrony środowiska. Przedstawiono potencjalne zagrożenia hydrogeologiczne jakie występują na terenie przez który przebiegać będzie projektowany odcinek autostrady. Opracowanie takiego modelu informacyjnego jest stosunkowo tanią i szybką analizą danych przestrzennych potrzebną dla zapoznania się inwestorów, wykonawców z terenem w którym ma powstać dana inwestycja.
161 PIERWSZA KRAJOWA KONFERENCJA MIĘDZY- NARODOWEGO PROGRAMU NAUKOWYCH WIERCEŃ KONTYNENTALNYCH (ICDP)
pod redakcją Marka Lewandowskiego
162 Elementy strukturalne polskich Karpat a program głębokich wierceń (ICDP) - Krzysztof Birkenmajer
163 Propozycje badań geochemiczno-mineralogicznych dla skał magmowych - Justyna Ciesielczuk
163 Karpaty-Orawa: rola pióropuszy płaszcza w obszarach orogenicznych, problematyka subdukcji, szwu kontynentalnego oraz podłoża kadomsko-paleozoicznego (bloki małopolski i górnośląski pod Karpatami) - Jan Golonka, Marek Cieszkowski, Marek Michalik, Nestor Oszczypko, Andrzej Ślączka, Ewa Słaby, Adam Górka, Michał Krobicki, Tadeusz Słomka, Mihal Potfaj
165 Proponowana lokalizacja głębokiego otworu badawczego na terenie Polski - Jerzy Jankowski
165 Nowoczesne pomiary geofizyczne w otworach badawczych - Jadwiga Jarzyna
166 Geologiczne kontrowersje projektu wiercenia konty- nentalnego (ICDP) w okolicach Gliwic (w morawsko- śląsko-krakowskich waryscydach, na labilnym skłonie Tetydy, w rowie przedkarpackim i w niecce górniczej) - Dominik Jura
168 Wiercenia ICDP w Polsce - głos w dyskusji - Piotr Karnkowski
168 Głęboki otwór badawczy w Sudetach - przesłanki i niektóre argumenty - Ryszard Kryza
169 Propozycja lokalizacji głębokiego wiercenia w rejonie Karpat wewnętrznych - Jerzy Lefeld
171 Wiercenia badawcze ICDP a problematyka czwartorzędu w Polsce - Teresa Madeyska, Jerzy Nawrocki
172 Strefa Koszalin-Chojnice - klucz do wyznaczenia granicy Baltiki i Avalonii na obszarze TESZ - Stanisław Mazur
174 Eksperymentalne badania otworowe geologicznych skutków pływów skorupy ziemskiej - Stanisław Ostaficzuk
175 Głęboki badawczy otwór wiertniczy w strefie transeuropejskiego szwu tektonicznego na Pomorzu Zachodnim - Jędrzej Pokorski, Krzysztof Jaworowski
176 Program wierceń ICDP w Polsce - głos w dyskusji - Zygmunt Śliwiński
176 Problematyka jurajska w Polsce a wiercenia ICDP - Andrzej Wierzbowski, Grzegorz Pieńkowski
177 Wiercenia badawcze ICDP na Górnym i Dolnym Śląsku - Andrzej Żelaźniewicz
178 Propozycja lokalizacji głębokich otworów badawczych na obszarze Karpat polskich - Kazimierz Żytko