Inne źródła energii

UranocircytOprócz węgli, ropy i gazu do celów energetycznych mogą być wykorzystywane także inne surowce mineralne takie jak wody termalne, uran czy wodór.

 

Wody termalne

Wody termalne to wody podziemne, które na wypływie z ujęcia osiągają temperaturę przynajmniej 20 st. C. Oprócz balneologii i rekreacji, wody te z powodzeniem są wykorzystywane do celów ciepłowniczych, w tym także w Polsce. Zaletą energii geotermalnej jest brak emisji szkodliwych substancji do atmosfery oraz odnawialność zasobów. Wadą natomiast brak możliwości postawienia ciepłowni w dowolnym miejscu.

W naszym kraju wody termalne związane są z trzema jednostkami tektonicznymi: zachodnioeuropejską platformą paleozoiczną oraz Sudetami i Karpatami, wraz z ich przedgórzami. Ciepłownie geotermalne funkcjonują m.in. w Mszczonowie, Poddębicach, Bańskiej Niżnej czy w Stargardzie.

 

Uran

Uran jest szarym metalem, który w czystej postaci wykazuje słabą radioaktywność. Jest dość kowalny, o twardości około 6 w skali Mohsa. Łatwo reaguje z innymi pierwiastkami, szczególnie niemetalami. W elektrowniach atomowych wykorzystuje się jego dwa izotopy: 233 i 235.

Na Dolnym Śląsku uranu poszukiwali w latach XX niemieccy geolodzy. Ponowna intensyfikacja prac nastąpiła po drugiej wojnie światowej na polecenie Związku Radzieckiego. Uruchomiono wówczas kilka kopalń, z których większość zamknięto zaledwie kilka lat później. Najdłużej działała kopalnia w Kowarach, która funkcjonowała do 1973 r.

W Polsce uran występuje głównie w Sudetach, w krystaliniku karkonosko-izerskim, w postaci tzw. smółki uranowej (blendy uranowej), będącej czarną naciekową odmianą uraninitu. Oprócz smółki, obecna są także inne minerały uranu: autunit, torbernit i nasturan. Wystąpienia uranu znane są również z niecki śródsudeckiej, z rejonu Nowej Rudy, Gór Świętokrzyskich i Karpat, GZW, a także z Niżu Polskiego i obniżenia podlaskiego. Mimo tak dużego rozprzestrzenienia, wystąpienia te są zazwyczaj zbyt małe, rozproszone lub  zlokalizowane w utworach utrudniających lub uniemożliwiających opłacalną eksploatację.

 

Pluton

Pluton jest srebrzystobiałym metalem, który w czystej postaci przypomina nikiel. Bardzo szybko jednak ulega utlenieniu. Ma dość niską temperaturę topnienia przy jednoczesnej wyjątkowo wysokiej temperaturze wrzenia.

Pluton bardzo rzadko występuje w przyrodzie, jego śladowe ilości można znaleźć w rudach uranu, np. w naturalnych reaktorach jądrowych takich jak w Oklo w Gabonie. Większość plutonu dostępnego na Ziemi jest wynikiem działalności człowieka - otrzymywany jest poprzez bombardowanie uranu-238 jądrami deuteru. Jego ilość na powierzchni Ziemi znacznie wzrosła po próbach bomb atomowych.