Ziemia krzemionkowa

Ziemia krzemionkowa bardzo często mylona jest z ziemią okrzemkową (diatomitem). Są to jednak dwie różne skały, o odmiennym pochodzeniu, nawet jeśli składają się z podobnej substancji, jaką jest krzemionka, najczęściej w postaci opalu. Diatomit to nagromadzenie pancerzyków mikroskopijnych organizmów zwanych okrzemkami, podczas gdy ziemia krzemionkowa powstaje w wyniku wietrzenia skał zwanych opokami i gezami. W Polsce wietrzeniu ulegały kredowe oraz kenozoiczne opoki. Węglan wapnia był usuwany ze skały przez wody opadowe, podczas gdy krzemionka pozostawała na miejscu, zachowując pierwotny kształt skały.

Ziemia krzemionkowa zawiera około 70-90% krzemionki. Wyglądem przypomina opokę, jest jednak od niej znacznie bardziej miękka. Zazwyczaj jest jasna, najczęściej biała. Charakteryzuje się dużą porowatością, bardzo niską gęstością oraz zdolnością chłonną. Jest odporna na działanie kwasów i wysokich temperatur.

Jest wykorzystywana w przemyśle chemicznym (jako nośnik katalizatorów), w rolnictwie (nawozy, środki ochrony roślin), a także jako materiał izolacyjny oraz w przemyśle spożywczym do rafinacji i filtracji olejów jadalnych. Ziemia krzemionkowa może być także stosowana w rafinacji olejów mineralnych, w przemyśle odlewniczym jako składnik mas formierskich, papierniczym jako zamiennik kaolinów oraz w produkcji wapna i cementów.

W Polsce ziemia krzemionkowa występuje w obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich oraz na Wyżynie Lubelskiej. Obecnie żadne ze złóż nie jest eksploatowanie - wydobycie w ostatnim czynnym złożu Lechówka II zakończono w 2014 r.