W dniach 20-22 czerwca 2023 r. Wrocław gościł uczestników trzeciego spotkania roboczego projektu SEMACRET („Sustainable exploration for orthomagmatic (critical) raw materials in the EU: Charting the road to the green energy transition”). W spotkaniu uczestniczyły 32 osoby. Głównym celem projektu jest zwiększenie elastyczności dostaw surowców (w tym również krytycznych) poprzez rozwój prac poszukiwawczych i badanie możliwości ich wydobycia w Unii Europejskiej.
Grono naszych pracowników gościło międzynarodowych partnerów z Finlandii, Czech, Portugalii, Wielkiej Brytanii, Włoch, Hiszpanii, RPA, Austrii, i Niemiec.
Uczestnicy spotkania w ramach projektu SEMACRET we Wrocławiu
Uwieńczeniem dwudniowych obrad wypełnionych prezentacjami, ale także dyskusjami w mniejszych zespołach roboczych, była wycieczka terenowa, której celem był masyw ofiolitowy Ślęży. Wspólnie odwiedziliśmy kamieniołom serpentynitu w Nasławicach oraz nieczynną kopalnię magnezytu w Wirach.
Miłym punktem wycieczki był wspólny lunch na polu kampingowym „Przełęcz Tąpadła”, gdzie prof. Stanisław Mikulski z PIG-PIB zaprezentował naszym gościom fragmenty rdzeni wiertniczych i kolekcję prób z obszaru masywu Ślęży.
Wycieczkę zakończył spacer po Ślęży, którego celem było odsłonięcie kontaktu masywu gabrowego z granitem.
Państwowy Instytut Geologiczny – PIB od czerwca 2022 r. bierze aktywny udział w europejskim projekcie badawczym pt. „Sustainable exploration for orthomagmatic (critical) raw materials in the EU: Charting the road to the green energy transition” - Zrównoważone poszukiwanie złóż surowców krytycznych ze skał magmowych w UE: Wyznaczenie sposobu przejścia na zieloną energię (SEMACRET).
W ramach projektu zaplanowano wykonanie szczegółowych badań geologicznych wybranych europejskich systemów ortomagmowych, zawierających nagromadzenia takich pierwiastków jak nikiel, miedź, chrom, tytan, wanad czy metale z grupy platynowców.
Badania będą prowadzone na terenie pięciu najbardziej perspektywicznych obszarów zmineralizowanych w Europie, którymi są:
- Akanvaara (V-Cr-PGE) w północnej Finlandii (Lapland Greenstone Belt),
- Beja (V-Ti) w Portugalii (Variscan Massif),
- Ransko (Ni-Cu-Co-PGE) w Czechach (Bohemian Massif),
- Suwałki (Fe-Ti, Masyw Suwalski) w Polsce,
- strefa Strzegomiany – Kunów (V-Ti, Ofiolit Ślęży) w Polsce.
W obszarach tych planowane są multidyscyplinarne badania prospekcyjne, m.in.:
- geofizyczne (naziemne oraz z wykorzystaniem dronów i helikopterów),
- geochemiczne (gleby, roślin i skał),
- petrologiczne,
- geochemiczne.
Końcowa interpretacja pozyskanego materiału badawczego, w połączeniu z informacjami archiwalnymi, ma doprowadzić finalnie do opracowania trójwymiarowych modeli rozprzestrzenienia mineralizacji w złożach.
Ciekawym aspektem projektu jest udział zespołu socjologów, którzy zbadają społeczną świadomość na temat znaczenia surowców krytycznych dla gospodarki oraz akceptację lokalnych społeczności dla prowadzenia badań poszukiwawczych i prac wydobywczych.
Efektami całego projektu, którego zakończenie przewiduje się na 2025 rok, mają być:
- skuteczne ukierunkowanie poszukiwań surowców mineralnych, skutkujące nowymi odkryciami w UE,
- dywersyfikacja dostaw surowców krytycznych z krajów trzecich,
- przejrzystość i porównywalność ocen poszukiwań zasobów mineralnych i potencjału wydobywczego w krajach UE,
- lepsze kształtowanie polityki dotyczącej dostaw surowców w UE,
- odporne, zrównoważone i zabezpieczone łańcuchy dostaw surowców (również krytycznych) dla ekosystemów przemysłowych UE, wspierających równoczesne transformacje ekologiczne i cyfrowe.
Projekt koordynowany jest przez Uniwersytet w Oulu (Finlandia) i zrzesza 17 międzynarodowych jednostek naukowo–badawczych oraz partnerów przemysłowych z różnych krajów europejskich, w tym: Uniwersytet Cardiff (Wielka Brytania), Uniwersytet Lizboński (Portugalia), Czeską Służbę Geologiczną (Republika Czeska), Narodowe Centrum Badań Naukowych CNRF (Francja), Uniwersytet Techniczny w Wiedniu (Austria), Uniwersytet w Mediolanie (Włochy), czy Park Przemysłowo-Technologiczny „Nave” (Hiszpania).
Międzynarodowe konsorcjum zostało powołane w ramach europejskiego grantu „Horizon Europe – the Framework Programme for Research and Innovation (2021-2027)”.
pdf
Broszura dotycząca projektu SEMACRET - Sustainable exploration for orthomagmatic (critical) raw materials in the EU: Charting the road to the green energy transition”
(14.79 MB)
Tekst: Olga Rosowiecka
