O minerałach, skałach i surowcach krytycznych podczas dwóch sesji Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego w Bielawie

W dniach 19-22 października 2023 r. w Bielawie na Dolnym Śląsku odbyła się XXVIII Sesja Sekcji Petrologii Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego pod hasłem “Oceanic lithosphere: rocks, minerals, and critical resources”. Wydarzenie było jednocześnie IX Sesją PTMin. Głównym organizatorem tegorocznej konferencji był Instytut Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu we współpracy z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Wrocławskim oraz Państwowym Instytutem Geologicznym – PIB.

Wśród członków Komitetu Naukowego znaleźli się pracownicy Instytutu: Zastępca dyrektora ds. badań i rozwoju oraz Sekretarz Naukowy dr hab. Piotr Szrek, dr hab. Zbigniew Cymerman z Oddziału Dolnośląskiego, prof. dr hab. Stanisław Mikulski z Zakładu Geologii Złożowej i Gospodarczej oraz dr Michał Tomczak z Oddziału Pomorskiego w Szczecinie. W skład Komitetu Organizacyjnego weszli: mgr Agata Kozłowska-Roman z Zakładu Geologii Regionalnej i dr Michał Tomczak. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego został dr Jakub Ciążela z Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu.

Kompleks hotelowy w którym odbyła się konferencja, położony jest w Bielawie, u podnóża malowniczych Gór Sowich na Przedgórzu Sudeckim, w sąsiedztwie ofiolitu śródsudeckiego. Wybór miejsca konferencji był zatem nieprzypadkowy.

grupa ludzi pozujących do zdjęcia na zewnątrz

Zdjęcie zbiorowe uczestników

W tym roku uczestnicy sesji mieli zaszczyt wysłuchać następujących referatów przewodnich wygłoszonych przez zaproszonych przez organizatorów gości:

  • "Deep-sea minerals: a big challenge for the world sustainable future” - Francisco Javier González, Geological Survey of Spain, Geomar Research Group,

  • "Rare mineral assemblages in manganese-rich metasediments of the Stavelot Massif, Belgium" - Frédéric Hatert,

  • "How fast-spreading oceanic crust is created: benefits from large-scale sampling in the Oman ophiolite in combination with cores drilled by the ICDP Oman Drilling Project" - Jürgen Koepke, Dominik Mock, Sven Merseburger, Dieter Garbe Schönberg,

  • "Sources and fates of water oceans on primordial Earth, Mars, (maybe) Venus and beyond the solar system" - Stephen J. Mojzsis,

  • "Origin and tectonic setting of the Alpine-Apennine ophiolites" - Riccardo Tribuzio,

  • "Quantum Crystallographic Studies of Minerals under Pressure" - Krzysztof Woźniak, Michał L. Chodkiewicz, Roman Gajda, Marcin Stachowicz, Jan Parafiniuk, Vitali B. Prakapenka, Przemysław Dera.

Pierwsza, inauguracyjna sesja była w całości poświęcona badaniom siarczków masywnych na Atlantyku, prowadzonym przez Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy. Pierwszy referat wygłosił Francisco Javier Gonzalez, gość specjalny, zaproszony do udziału w konferencji przez PIG-PIB. W dalszej kolejności w imieniu Ministerstwa Klimatu i Środowiska referował Bartosz Jasiński, a tematem wystąpienia była strategia Polski w kontekście poszukiwań złóż głębokomorskich oraz negocjacji przepisów eksploatacyjnych na forum Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego (Strategy of the Republic of Poland for the research of the seabed and negotiations for exploitation regulations in the Area).

Następnie eksperci z PIG-PIB wygłosili dwa referaty: Michał Tomczak przedstawił dotychczasowe wyniki badań prowadzonych przez PIG-PIB na Atlantyku, których celem jest rozpoznanie obszaru objętego koncesją poszukiwawczą siarczków masywnych (Regional to prospective exploration – survey program for seafloor massive sulphides deposits within the Polish contracted area on the Mid-Atlantic Ridge), a Agata Kozłowska-Roman objaśniła geologię polskiego obszaru poszukiwawczego i analizę morfostrukturalną pod kątem wyznaczenia miejsc perspektywicznych (Geological settings of the Polish massive sulfides exploration area in the Mid-Atlantic Ridge – morpho-structural analysis from regional scale to perspective deposits areas).

mężczyzna w garniturze przemawia na tle ekranu z prezentacją

Dr Michał Tomczak podczas sesji inauguracyjnej poświęconej badaniom oceanicznym przedstawia dotychczasowe wyniki przeprowadzonych przez PIG-PIB badań na Atlantyku, mających na celu rozpoznanie obszaru objętego koncesją poszukiwawczą siarczków masywnych

Kobieta elegancko ubrana przemawia na tle ekranu z prezentacją

Agata Kozłowska-Roman podczas sesji inauguracyjnej poświęconej badaniom oceanicznym omawia geologię Polskiego obszaru poszukiwawczego i analizę morfostrukturalną pod kątem wyznaczenia miejsc perspektywicznych

Sesję zakończył Jakub Ciążela z Instytutu Nauk Geologicznych PAN we referatem na temat warunków dla występowania złóż siarczków masywnych w strefach wolnego spreadingu (Conditions for larger SMS deposits along slow-spread mid-ocean ridges: implications for the Polish contract area at the MAR).

W trakcie sesji tematycznych zostały zaprezentowane następujące badania prowadzone m.in. przez ekspertów z PIG-PIB:

  • "The Góry Suche Rhyolitic Tuffs, a large-scale, caldera-related ignimbrite deposit in the Intra-Sudetic Basin: U-Pb SHRIMP zircon dating, regional correlations and stratigraphic implications" - Marek Awdankiewicz, Magdalena Pańczyk, Izabela Ploch, Paweł Raczyński, Honorata Awdankiewicz, Anna Górecka-Nowak, Wojciech Pawlak, Tadeusz Peryt,

  • "Conditions for larger SMS deposits along slow-spread mid-ocean ridges: implications for the Polish contract area at the MAR" - Jakub Ciążela, Agata Kozłowska-Roman, Michał Tomczak, Eman Elsherif, Piotr Wojtulek,

  • "Lead isotopic composition of the oxidized materials from the North Sudetic Basin, Poland and its implications for metal-provenance and environmental research" - Katarzyna Derkowska, Anna Pietranik, Jakub Kierczak, Paweł Derkowska, Vojtěch Ettler, Martin Mihaljevič,

  • "Geological settings of the Polish massive sulfides exploration area in the Mid-Atlantic Ridge – morpho-structural analysis from regional scale to perspective deposits areas" - Agata Kozłowska-Roman, Michał Tomczak, Jakub Ciążela, Mateusz Damrat,

  • "Regional to prospective exploration – survey program for seafloor massive sulphides deposits within the Polish contracted area on the Mid-Atlantic Ridge" - Michał Tomczak, Agata kozłowska-Roman, Jakub Ciążela, Łukasz Smajdor, Mateusz Damrat.

Eksperci PIG-PIB mieli również okazję przedstawić wyniki badań w sesji posterowej:

  • "Chemical composition of currently forming carbonate tufas in the Pieniny Klippen Belt area - preliminary results" - Jakub Bazarnik, Piotr Lenik, Grażyna Stańczak,

  • "Preliminary results on the petrology of mica schists from the AMINv K-1 borehole in Kobierzyce (Lower Silesia, SW Poland)" - Kamil Bulcewicz, Rafał Sikora, Jacek Szczepański, Piotr Lenik, Grzegorz Zieliński,

  • "Traces of Alpine convergence in the External Western Carpathians based on detrital rutile U-Pb geochronology" - Ludwik De Doliwa Zieliński, Jakub Bazarnik, Ellen Kooijman, Karolina Kośmińska, Tomáš Potočný, Stanisław Mazur, Jarosław Majka,

  • "Massive Cu mineralization from Lublin-Sieroszowice copper district - new data on the mineralogy and geochemistry of the veins" - Katarzyna Derkowska, Piotr Wojtulek, Jakub Kierczak, Liliana Augustyniak,

  • "Phosphate minerals in the Baszkówka meteorite" - Paweł Derkowski,

  • "Ore minerals of the Central Sudetic Ophiolite: preliminary insight from field observations and petrographic study" - Eman Elsherif, Jakub Ciążela, Piotr Wojtulek, Maciej Fitt, Magdalena Pańczyk, Wojciech Stawikowski, Anna Kukuła, Marta Prell,

  • "Insights into the paragenesis of recently forming weathering minerals in acid mine drainage: a case study from world-class polymetallic deposits of the Carpathian Mountains" - Anna Januszewska, Łukasz Kruszewski, Rafał Siuda,

  • "Preliminary results of U-Pb isotope studies of detrital zircons from the Cretaceous sedimentary rocks of the Outer Western Carpathians in Poland" - Magdalena Pańczyk, Jerzy Nawrocki, Tomasz Malata, Piotr Dziadzio, Leszek Balicki, Dominik Gurba,

  • "Newly discovered LCP- rich volcanoes in Claritas Fossae shed new light on the evolution of Martian magma" - Bartosz Pieterek, Petr Brož, Ernst Hauber, Katrin Stephan, Andrzej Muszyński,

  • "The polygenetic character of Martian fissure eruptions and their progressive subsurface flow channelization" - Bartosz Pieterek, Thomas Jones,

  • "P-T path of a garnet-bearing mica schist from the Kongsvegen Group, Svalbard" - Olga Turek, Karolina Kośmińska, Jarosław Majka, Jakub Bazarnik, Grzegorz Ziemniak.

kilka osób stoi przed posterem

Dr. Magdalena Pańczyk-Nawrocka podczas sesji posterowej

Streszczenia prezentacji i opis wycieczki terenowej, zamieszczone są w tomie Mineralogia Special Papers vol. 51, dostępnym w wersji elektronicznej na stronie konferencji >>.

21 października 2023 r. na zebraniu członków Sekcji Petrologii PTMin. został wybrany nowy Zarząd, którego Prezesem jednogłośnie został dr hab. Jacek Szczepański, prof. UWr a członkami zarządu dr hab. Sławomir Ilnicki, prof. UW, dr inż. Karolina Kośmińska, dr Jakub Ciążela, dr hab. Julita Biernacka, prof. UAM i dr hab. Justyna Ciesielczuk, prof. UŚ.

W trakcie uroczystej kolacji zostały wręczone Nagrody im. Ryszarda Kryzy przyznawane przez zarząd Sekcji Petrologii PTMin dla studentów lub doktorantów za najlepszą prezentację ustną i poster. W tym roku sponsorem nagród była firma Bureau Veritas, która od wielu lat wspiera Sesje Sekcji Petrologii. Granty badawcze w wysokości 5 tysięcy otrzymali:

  • za najlepszą prezentację ustną – Maciej Fitt z ING PAN we Wrocławiu,

  • za najlepszy poster – Bartosz Pieterek z UAM w Poznaniu/PIG-PIB.

Ostatniego dnia konferencji zorganizowano wycieczkę terenową, ukazującą różnorodność geologiczną okolicy. Przewodnim tematem tegorocznej wycieczki był ofiolit śródsudecki. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z odsłonięciami reprezentującymi wszystkie warstwy litosfery oceanicznej, od perydotytów płaszcza, przez gabra, dajki i bazalty po osady oceaniczne.

sala konferencji podczas prezentacji, ekran z prezentacją, mównica i mówca oraz audytorium na sali, wsłuchane w słowa przemawiającego

Uczestnicy sesji podczas prelekcji

Konferencja odbywa się zawsze w październiku i jest organizowana przez różne ośrodki naukowe. W przyszłym roku zostanie przygotowana przez Akademię Górniczą w Krakowie w Tatrach, ale na Słowacji, a głównym organizatorem będzie dr hab. inż. Jarosław Majka ze wsparciem ekspertów PIG-PIB zajmujących się tematyką karpacką. Już teraz serdecznie na nią zapraszamy w imieniu Organizatorów.

grupa sześciu osób pozuje do zdjęcia na tle drzew

Zdjęcie grupowe zespołu ds. Badań Oceanicznych z Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz PIG-PIB wraz z Francisco Javier Gonzalezem z Hiszpańskiej Służby Geologicznej

Podczas tegorocznej konferencji dopisali liczni sponsorzy. Przed aulą wykładową powstały małe targi laboratoryjne ukierunkowane na badania mineralogiczno-petrologiczno-geochemiczne wraz z kompleksowym przygotowaniem próbek.

zdjęcie grupowe uczestników na zewnątrz, pośród gór

Część uczestników wydarzenia podczas wycieczki terenowej
 

Tekst: Magdalena Pańczyk, Agata Kozłowska-Roman, Michał Tomczak
Zdjęcia: Jakub Bazarnik, Michał Tomczak, Łukasz Kruszewski

podstawowa wersja logo

Konferencja była współrealizowana w ramach zadania „Analiza uwarunkowań i współpraca z zakresie bezpieczeństwa surowcowego Polski” i dofinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Nr umowy 310/2021/Wn-07/FG-SM-DN/D)”