Sporządzenie krajowego bilansu zasobów kopalin

• Sporządzanie krajowego bilansu zasobów złóż kopalin

Bilans zasobów złóż kopalin jest opracowywany i publikowany nieprzerwanie od roku 1953. Obecnie realizowany jest jako ustawowe zadanie ciągłe w ramach 3 letniej umowy (2015-2017) finansowane ze źródeł NFOŚiGW. 

Celem jest określenie krajowej bazy zasobowej złóż kopalin, rocznych zmian zasobów kopaliny w złożu i wykorzystania surowców mineralnych. Na podstawie bieżąco przetwarzanych w systemie MIDAS danych z dokumentacji geologicznych złóż kopalin oraz informacji od przedsiębiorców sporządzany jest krajowy bilans zasobów złóż kopalin.  Opracowanie służyć ma właściwemu prowadzeniu polityki surowcowej i koncesyjnej przez organy administracji geologicznej na szczeblu centralnym, wojewódzkim oraz powiatowym.

Opracowanie oraz system, w którym gromadzone i przetwarzane są dane niezbędne do corocznego sporządzania „Bilansu…” jest wykorzystywane przez okręgowe urzędy górnicze do kontroli działalności górniczej oraz przez inwestorów krajowych i zagranicznych zainteresowanych uzyskaniem koncesji regulowanej ustawą i prowadzeniem działalności w zakresie przetwarzania i obrotu surowcami mineralnymi.Materiał jest wykorzystywany przez Ministerstwa, Główny Urząd Statystyczny, administrację rządową i samorządową.

Informacje z systemu dotyczące granic złóż kopalin prezentowane bieżąco na stronie internetowej m.in. w postaci plików shp są wykorzystywane przez m.in. organy i instytucje samorządowe oraz wojewódzkie do realizacji zadań związanych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym.

• Sporządzanie bilansu perspektywicznych zasobów kopalin Polski

Celem jest określenie w cyklach kilkuletnich (co 5 lat), na podstawie aktualnych kryteriów klasyfikacji zasobów oraz nowych danych o budowie geologicznej kraju, zasobów perspektywicznych Polski dla poszczególnych rodzajów kopalin. Opracowanie okresowych prognoz surowcowych jest niezbędne do prawidłowego kształtowania polityki państwa w zakresie bezpieczeństwa surowcowego poprzez m.in. koncesjonowanie robót geologicznych w celu poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin.

Opracowanie będzie wykorzystywane przez jednostki planistyczne ministrów związanych z gospodarką i rozwojem regionalnym oraz przez samorządy. Wyniki pracy będą mieć charakter danych wspomagających przy kierunkowaniu i wyborze dalszych prac geologicznych, w procesie koncesjonowania prac poszukiwawczych i rozpoznawczych. Uzyskane wyniki będą wykorzystywane m.in. przy opracowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego, w celu ochrony stref występowania zasobów perspektywicznych kluczowych grup kopalin przed innymi formami zagospodarowania uniemożliwiającymi ich przyszłe wykorzystanie.

Prowadzenie rejestru obszarów górniczych

Celem zadania jest bieżące prowadzenie archiwum wszystkich dokumentów dotyczących obszarów górniczych w Polsce. Wraz z prowadzeniem rejestru w postaci zbioru dokumentów papierowych odbywa się bieżąca aktualizacja i utrzymanie bazy danych dotyczącej obszarów górniczych w kraju, wyznaczonych wraz z nimi terenów górniczych, koncesji i przedsiębiorców eksploatujących na ich podstawie kopaliny ze złóż, wraz z graficznym obrazem konturów zarówno obszarów jak i terenów górniczych.

Prowadzenie rejestru służy właściwemu prowadzeniu polityki surowcowej i koncesyjnej przez organy administracji geologicznej na szczeblu centralnym, wojewódzkim oraz powiatowym. Informacje zawarte w rejestrze są niezbędne dla organów wojewódzkich i samorządowych w celu należytego realizowania zadań związanych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym. Prowadzony Rejestr Obszarów Górniczych jest również wykorzystywany przez okręgowe urzędy górnicze do kontroli działalności górniczej prowadzonej przez przedsiębiorców oraz jako pomoc przy określaniu nielegalnej eksploatacji.

Przetwarzanie danych geologicznych

• Obsługa systemu informacji geologicznej INFOGEOSKARB.

Celem prowadzenia systemu informacji geologicznej INFOGEOSKARB jest gromadzenie danych o uprawnieniach do korzystania z informacji geologicznej zawartej w dokumentacjach geologicznych złóż kopalin oraz dokumentacjach hydrogeologicznych, a także o ile to możliwe kosztach jej pozyskania i udostępniania.

W obecnym stanie system został niemal całkowicie wypełniony dostępnymi danymi archiwalnymi i wymaga ich kompleksowej harmonizacji. Wymagane jest bieżące wprowadzanie danych, przede wszystkim o nowych i zmienianych dokumentacjach geologicznych złóż kopalin oraz dokumentacjach hydrogeologicznych i dokumentacjach geologiczno – inwestycyjnych dotyczących złóż węglowodorów, spływających na bieżąco do Narodowego Archiwum Geologicznego Państwowego Instytutu Geologicznego  - Państwowego Instytutu Badawczego.

• Przetwarzanie podstawowych informacji o wierceniach z zatwierdzonych dokumentacji złożowych i dokumentacji niekończących się udokumentowaniem złoża.

Celem przedsięwzięcia jest bieżące uzupełnianie zasobów podsystemu „Otwory wiertnicze” o podstawowe dane przestrzenne i opisowe o wierceniach z przekazywanych do NAG PIG-PIB zatwierdzonych dokumentacji złożowych i dokumentacji niekończących się udokumentowaniem złoża kopaliny. Wprowadzanie na bieżąco informacji o otworach i w miarę możliwości informacji o otworach archiwalnych będzie miało na celu zdecydowaną poprawę jakości prezentowanych i zgromadzonych danych. Wprowadzone informacje będą na bieżąco udostępniane w postaci serwisów internetowych i plików shp dostępnych publicznie na stronie internetowej Instytutu.

• Aktualizacja map koncesji z uwzględnieniem aktualnych granic złóż objętych własnością górniczą.

Celem aktualizacji map koncesji geologicznych z uwzględnieniem aktualnych granic złóż objętych własnością górniczą jest przedstawienie i udostępnienie aktualnych danych o koncesjach geologicznych w Polsce. Wykonanie opracowania służyć ma właściwemu prowadzeniu polityki surowcowej i koncesyjnej przez organy administracji geologicznej głównie na szczeblu centralnym. Opracowanie jest również wykorzystywane przez okręgowe urzędy górnicze do kontroli działalności górniczej, a także przez inwestorów krajowych i zagranicznych prowadzących działalność regulowaną ustawą.

• System gromadzenia, przetwarzania, archiwizowania i udostępniania danych geologiczno-inżynierskich (SPDGI).

Jednym z realizowanych zadań jest projekt pn. Prowadzenie i aktualizacja Bazy Danych Geologiczno-Inżynierskich (BDGI) wraz ze sporządzeniem Atlasu geologiczno-inżynierskiego wybranych obszarów kraju w skali 1:10 00. 

Działania państwowej służby geologicznej związane z rozwijaniem bazy BDGI i systemu SPDGI są zgodne z ideą „Smart City” – czyli miast, które wykorzystują technologie informacyjno-komunikacyjne, w celu zwiększenia interaktywności i wydajności infrastruktury miejskiej i jej komponentów składowych, a także do podniesienia świadomości mieszkańców.

Powstająca baza BDGI jest cennym zasobem informacji geologicznej, który został umieszczony na serwerach CBDG w formacie danych Oracle. W ramach projektu są wytwarzane narzędzia informatyczne, tzw. System Przetwarzania Danych Geologiczno-Inżynierskich SPDGI, rozumiany jako kompleksowe  rozwiązanie informatyczne  w  obrębie  PIG-PIB,  zgodne ze strategią Geoinformacji  oraz  zharmonizowane  z  istniejącą infrastrukturą  IT  oraz  CBDG, obejmujące  aplikacje,  oprogramowanie,  licencje,  sprzęt  komputerowy  oraz  procedury  organizacyjne pozwalające na gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie danych geologiczno-inżynierskich.

Główne elementy systemu to interfejs wprowadzania danych otworowych BDGI – dedykowane, wytworzone specjalnie na potrzeby  projektu BDGI narzędzie informatyczne, oparte o program GEOSTAR 7 BDGI, służące do gromadzenia, zarządzania i udostępniania otworów geologiczno-inżynierskich oraz moduł produkcji kartograficznej – rozwiązanie informatyczne wykorzystywane przez projekt BDGI do zarządzania symbolizacją, objaśnieniami i ramkami map geologiczno-inżynierskich oraz do generowania plików pdf i wydruków kompozycji map geologiczno-inżynierskich.

Mapy udostępniane w ramach systemu SPDGI to graficzna analiza informacji uzyskana z syntezy danych geologiczno-inżynierskich. Zastosowanie metod cyfrowych na ogromnym zasobie danych o podłożu pozwala na ocenę warunków geologiczno-inżynierskich, przede wszystkim dla potrzeb planowania przestrzennego i projektowania inwestycji. Informacje zawarte w atlasach umożliwiają także podejmowanie decyzji związanych z projektowaniem szczegółowych badań podłoża, minimalizacją szkód w środowisku i przygotowaniem prognoz oraz ekonomicznych aspektów inwestycji.

Realizacja zadania umożliwia zrównoważone gospodarowanie przestrzenią podziemną miast poprzez udostępnianie danych geologiczno-inżynierskich z bazy BDGI przez system SPDGI obywatelom, administracji rządowej i samorządowej, urzędom publicznym oraz podmiotom gospodarczym.

Szczegółowa informacja geologiczna jaką oferuje Baza Danych Geologiczno-inżynierskich, przedstawiana w skali 1:10 000 jest gromadzona głównie dla najbardziej zurbanizowanych i podlegających dynamicznemu rozwojowi obszarów kraju, obecnie 11 aglomeracji. 

Uzupełnieniem bazy BDGI, która zawiera informację o litologii, genezie i stratygrafii wydzieleń otworów geologiczno-inżynierskich i geotechnicznych wraz z ich klasyfikacją w serie geologiczno-inżynierskie, z przedstawieniami graficznymi w postaci kart otworów, przekrojów i map  jest Baza Danych Właściwości Fizyczno-Mechanicznych Gruntów i Skał (BDWFM). Jest to zadanie państwowej służby geologicznej, które obejmuje wprowadzenie 55 000 archiwalnych wyników badań laboratoryjnych gruntów i skał jako uzupełnienie bazy danych otworów geologiczno-inżynierskich BDGI.

Realizowane przedsięwzięcie wykorzystuje dane zgromadzone w Narodowym Archiwum Geologicznym, zasila centralną bazę danych geologicznych CBDG w zakresie wyników badań parametrów fizyczno-mechanicznych i hydraulicznych głównych typów litogenetycznych gruntów i skał Polski, np. współczynnik filtracji, parametry uziarnienia, parametry odkształceniowe itp.

Baza BDWFM będzie podstawą do prowadzenia regionalnych ocen właściwości geologiczno-inżynierskich oraz podstawowym źródłem informacji do parametryzacji płytkich modeli geologicznych 2D i 3D.

• Profile Głębokich Otworów Wiertniczych PIG.

Celem zadania jest kompleksowe opracowanie, uaktualnienie oraz opublikowanie w formie wydruku wszystkich dostępnych wyników prac geologicznych wykonanych w trakcie głębienia 11 głębokich profili otworów wiertniczych, uzupełnionych o najnowsze wyniki badań.

Opracowane dane zostaną również przygotowane w odpowiednim formacie i wprowadzone do podsystemu „Otwory” Centralnej Bazy Danych Geologicznych, wydrukowane w formie 10 zeszytów serii wydawniczej pt.:”Profile głębokich otworów wiertniczych Państwowego Instytutu Geologicznego” oraz umieszczone na stronie internetowej Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego.

Opracowane dane ze względu na szerokie spektrum i aktualność, będą wykorzystywane w zależności od potrzeb zarówno przez podmioty państwowe, jak i prywatne w dziedzinach dotyczących bezpieczeństwa surowcowego i energetycznego państwa, optymalizacji doboru i lokalizacji inwestycji w ramach zagospodarowania przestrzennego, jak również ochrony środowiska naturalnego.