Molibden

Molibden metaliczny jest srebrzysty, bardzo twardy i mało aktywny chemicznie. To szósty pierwiastek pod kątem wysokości temperatury topnienia.

 

Molibden znany i wykorzystywany był od dawna, ale poprawnie opisany jako pierwiastek został w 1778 roku przez Carla Wilhelma Scheele - tego samego który opisał także wolfram, bar, wodór i chlor. Nazwa molibdemu pochodzi od minerału molibdenitu, w którym został stwierdzony. Z kolei nazwa molibdenit oznacza ołów w starogreckim - był on często mylony z galeną, będącą minerałem rudnym ołowiu. Pierwszą kopalnię dedykowaną molibdenowi zbudowano pod koniec XIX wieku w Niemczech. Przez długi czas molibden nie miał znaczącego zastosowania. Dopiero rozwój techniki spowodował gwałtowny wzrost zainteresowania tym metalem na początku XX wieku.

 

Obecnie molibden stosowany jest przede wszystkim w metalurgii, głównie w produkcji stali, a także innych stopów. Wykorzystywany jest również w warunkach, w których występują bardzo wysokie temperatury np. w częściach samolotów, silników czy jako elementy ochronne. Niewielka część znajduje zastosowania w innych dziedzinach (jako pierwiastek lub związek): w medycynie, jako pigmenty, nawozy czy w przemyśle chemicznym jako katalizatory. Molibden jest jednym z pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmów żywych.

 

Molibden jest dość rzadkim minerałem w skorupie ziemskiej, jednak tworzy koncentracje znacznych rozmiarów, podobne do koncentracji miedzi, z którą może tworzyć wspólne złoża. Głównym minerałem rudnym jest molibdenit, występuje także w wulfenicie i powellicie. Produkcja molibdenu gwałtownie wzrosła od lat 20-tych XX wieku, od kilku lat utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Największym producentem są Chiny, kraj ten posiada także największe zasoby.

 

W Polsce molibden występuje przede wszystkim w złożu Myszków, gdzie współwystępuje z miedzią i wolframem. Zasoby bilansowe rud siarczkowo-tlenkowych wynoszą tu około 0,3 mln ton molibdenu, 0,24 mln ton wolframu i 0,8 mln ton miedzi. Molibden występuje także w rejonie Myszkowa, a przejawy mineralizacji znajdowane są także w Sudetach, gdzie nie zostały jednak dokładnie zbadane.