Żelazo jest czwartym w kolejności pierwiastkiem pod względem częstości występowania w skorupie ziemskiej, po tlenie, krzemie i glinie. Metal ten miał kluczowe znaczenie dla naszej cywilizacji. Poszukiwania tego tak często wykorzystywanego pierwiastka prowadziły do sięgania coraz głębiej. Średnia głębokość kopalń stale wzrastała. Dopiero odkrycie płytko leżących złóż w Australii, Mauretanii i możliwość dotarcia do złóż Brazylii zahamowała ten trend. W ciągu kilkunastu lat zamknięto wiele kopalń, także tych w Polsce.

RUDY ŻELAZA W POLSCE

Na terenie naszego kraju występują dwa typy rud żelaza: osadowe i magmowe.

Złoża osadowe występują w rejonach: częstochowskim, kieleckim i łęczyckim, w postaci pokładów syderytów i piasków żelazistych, Najstarsze kopalnie istniały już w czasach rzymskich, najprawdopodobniej  I–III w. n.e., na obszarze staropolskim (północne obrzeżenie Gór Świętokrzyskich).

Jednym z ważniejszych przedwojennych osiągnięć PIG było odkrycie złoża rud żelaza – ziemistego pirytu, hematytu i syderytu w Rudkach koło Nowej Słupi. Dokonał tego prof. Jan Samsonowicz w 1922 r. Już trzy lata później podjęto tam eksploatację, którą kontynuowano przez prawie 50 lat (1925–1973). Wydobywaną rudę wykorzystywano zarówno do produkcji żelaza, jak i kwasu siarkowego. W rejonie częstochowskim zaniechano wydobycia rud żelaza w 1982 r., a w łęczyckim w 1989 r. z powodu nierentowności kopalń. Syderyty cechowały się małą grubością pokładów (20– 30 cm), a w piaski żelaziste miały bardzo niską zawartością żelaza (około 15 % Fe).

Rudy magmowe występują w suwalskim masywie anortozytowym, w złożach Krzemianka i Udryń. Są to wanadonośne rudy tytano-magnetytowe. Charakteryzują się dużą głębokością występowania (850 m – 2300 m) oraz skomplikowaną budową soczewowo-warstwową, ze zróżnicowaną zawartością składników użytecznych. Ze względu na głębokość występowania i problemy z technologią przeróbki rudy, złoża suwalskie zaliczono do pozabilansowych.

Podstawowym składem mineralnym rudy jest tytanomagnetyt i ilmenit. Ruda tytanu występuje w postaci ulvöspinelu i ilmenitu. Wanad natomiast, będący istotnym składnikiem rud, stanowi domieszkę w magnetycie. W rudach tych występują także siarczkowe minerały miedzi, niklu i kobaltu.

Zapotrzebowanie przemysłu na żelazo pokrywane jest importem rud i koncentratów z Ukrainy, Rosji, Republiki Południowej Afryki, Brazylii i Szwecji.