witek img 20230125 115501W dniu 25 stycznia 2023 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr. Witolda Wesołowskiego pt: „ Geopark Świętokrzyski jako część Światowej Sieci Geoparków UNESCO”.

Referat przybliżył odbiorcom tematykę związaną z historią Światowej Sieci Geoparków. Autor wystąpienia omówił czym jest geopark w rozumieniu wytycznych UNESCO i gdzie znajduję się w hierarchii obszarów wyróżnionych przez tą organizację np. czym się różni geopark od obiektu wpisanego na listę światowego dziedzictwa. Przedstawił również kluczowe obszary tematyczne jakimi zajmują się Geoparki UNESCO oraz poruszył zagadnienie geoturystyki, jako podstawy rozwoju takiego obszaru. W drugiej części wystąpienia przybliżył historię powstania Geoparku Świętokrzyskiego, począwszy od idei Chęcińsko-Kieleckiego Geologicznego Parku Krajobrazowego opracowanej w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB. Omówił poszczególne etapy aplikowanie do Światowej Sieci Geoparków UNESCO, łącznie z trudnościami od strony merytorycznej i organizacyjnej jakie trzeba było przezwyciężyć aby początkowa jedynie idea stała się realnym sukcesem. Wskazał również korzyści z członkostwa w Światowej Sieci dla promocji dziedzictwa geologicznego Gór Świętokrzyskich.

received 449156300759986 01W dniu 21 grudnia 2022 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr inż. Eweliny Bąk oraz mgr inż. Joanny Bruczyńskiej pt. „Hydrogeochemia wód siarczkowych południowej części niecki miechowskiej”.

Wody siarczkowe występujące w południowej części niecki miechowskiej stanowią obiekt badawczy o bardzo dużym znaczeniu poznawczym i utylitarnym. Występują one w wapieniach litotamniowych neogenu, marglach, łupkach, piaskach i piaskowcach kredy górnej oraz górnojurajskich wapieniach. Według definicji prawnej wody siarczkowe to lecznicze wody podziemne, zawierające co najmniej 1 mg/dm3 siarki dwuwartościowej. Przeprowadzone analizy potwierdziły zależność typu chemicznego wód od litologii poziomu wodonośnego, z którego wypływają i względem którego wykazują podobieństwo składu chemicznego. Badania fizykochemiczne wód z poszczególnych ujęć i źródeł wykazały, że wody te należą głównie do chlorkowo-sodowych, w mniejszym stopniu chlorkowo-siarczanowo-sodowych oraz sporadycznie siarczanowo-wapniowych. Formy występowania składników swoistych w wodach siarczkowych (specjacje) oraz stopień równowagi pomiędzy wodą a skałami zbiornikowymi badanego rejonu oceniono na podstawie modelowania hydrogeochemicznego.  W wodach tych dominującymi formami występowania siarki dwuwartościowej są HS- i H2S, a w przypadku siarki sześciowartościowej: SO42-, NaSO4-, MgSO4 oraz CaSO4. Przeprowadzone modelowanie hydrogeochemiczne umożliwiło określenie stanu nasycenia wód podziemnych względem wybranych minerałów obecnych w skałach zbiornikowych. Stwierdzono, że wszystkie analizowane wody siarczkowe są przesycone względem muskowitu, kaolinitu i pirytu. Ponadto wody poziomu kredowego wykazują przesycenie względem kwarcu, natomiast wody wypływające z utworów neogenu – kalcytu, kwarcu, chalcedonu. Wody poziomu jurajskiego przesycone są dodatkowo względem minerałów węglanowych.

karola7 grudnia 2022 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB wygłoszono referat „Środowisko sedymentacji i paleoekologia wapieni retu (olenek) w Piekoszowie, zachodnie obrzeżenie Gór Świętokrzyskich” autorstwa mgr inż. Karoliny Bieńko i dra hab. Wiesława Treli prof. PIG-PIB. Przedstawiono wykształcenie litologiczne i pozycję stratygraficzną utworów retu w nieczynnym kamieniołomie w Piekoszowie. Przytoczono pokrótce paleogeografię późnego oleneku w Górach Świętokrzyskich. Omówiono mikrofacje piekoszowskich wapieni. Składnikami szkieletowymi, w większości budującymi te osady, są fragmenty plech alg fylloidalnych, które prawie nie występują w triasowym zapisie sedymentacyjnym. Ich wystąpienie może dokumentować formę podobną do późnopaleozoicznych i współczesnych kopców algowych rozwiniętych na marginalnych obszarach platform węglanowych. Ekosystem morski późnego oleneku w zachodniej części GŚ przypominał współczesne podmorskie łąki algowe. Wystąpienie alg fylloidalnych w wapieniach w Piekoszowie może być brakującym ogniwem ewolucyjnym pomiędzy paleozoicznymi algami fylloidalnymi, a ich współczesnymi odpowiednikami.

W dniu 12.10.2022 r. odbył się kolejny, szkoleniowy wyjazd terenowy dedykowany młodym pracownikom Oddziału Świętokrzyskiego PIG-PIB, tym razem w rejon Jaworzni koło Kielc. Uczestnicy wyjazdu zapoznali się z budową geologiczną zachodniej części północnego skrzydła antykliny dymińskiej. W kamieniołomie Jaworznia prześledzono postwaryscyjską niezgodność erozyjno-kątową dwóch pięter strukturalnych: paleozoicznego i mezozoicznego (fot. 1). Piętro paleozoiczne reprezentowane jest przez wapienie należące do warstw sitkówczańskich formacji z Kowali (żywet-fran), a mezozoiczne przez osady terygeniczne formacji ze Szczukowic i formacji z Zagnańska (ind).

fot. 1

Fot. 1. Kontakt wapieni warstw sitkówczańskich formacji z Kowali z terygenicznymi osadami formacji ze Szczukowic