Zapadliska (leje zapadliskowe, ang. sinkholes)  – są jednym z rodzajów zagrożeń geologicznych na terenie Polski. Powodują szkody w infrastrukturze oraz gospodarce rolnej i leśnej. Przyczyniają się do znacznej degradacji terenów, na których występują oraz stwarzają zagrożenie dla ludzi i ich majątku.

Celem badań zapadlisk jest poznanie ich rozwoju oraz określenie zakresu i metod prac zabezpieczających i redukcji zagrożeń oraz ryzyka nimi spowodowanych. Badania te wykonuje się stosując klasyczne metody prac geologicznych oraz wykorzystując najnowocześniejsze techniki obrazowania powierzchni terenu i podłoża gruntowego.

Centrum Geozagrożeń PIG-PIB obecnie realizuje badania zapadlisk na obszarze oddziaływania dawnej KWK „Siersza” w Trzebini. Zadanie to wykonywane jest na prośbę Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Głównego Geologa Kraju dr Piotra Dziadzio, w ramach zadań państwowej służby geologicznej pn. „Wsparcie działań Ministra właściwego ds. środowiska oraz innych organów administracji państwowej w postaci: ekspertyz, opinii, analiz, raportów, recenzji, prezentacji i innych w zakresie geologii” oraz „Interferometryczny Monitoring Powierzchni Terenu Polski (InMoTeP) - etap II”. Oba zadania finansowane są ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Poniżej udostępniono „Raport trzeci z prac analitycznych o deformacjach terenu w Trzebini”. Opracowanie to obejmuje cały obszar oddziaływania byłej KWK „Siersza” i odzwierciedla stan prac przeprowadzonych przez PIG-PIB na dzień 14.07.2023 r.

Raport trzeci jest raportem końcowym i stanowi uzupełnienie poprzednich raportów o najnowsze wyniki badań przeprowadzonych przez PIG-PIB. Przedstawione w raporcie wyniki są efektem zestawienia dotychczas wykonanych prac inwentaryzacyjnych oraz szeregu analiz danych satelitarnych, danych z lotniczego oraz naziemnego skaningu laserowego, fotogrametrycznych, geologiczno-górniczych oraz pozostałych danych archiwalnych. Dzięki kompleksowej inwentaryzacji deformacji górniczych w obszarze oddziaływania dawnej KWK „Siersza” z wykorzystaniem nowoczesnych metod zdalnych i prac terenowych dziś już wiemy m. in., że zapadliska występują również poza granicami udokumentowanej płytkiej eksploatacji złóż węgla kamiennego oraz, że zagrożenie mogą stanowić również stare, zlikwidowane leje zapadliskowe. W raporcie wskazano zarówno miejsca występowania obecnych zapadlisk, jak i tych zlikwidowanych w przeszłości. Wskazano też miejsca, w których mogło dochodzić do eksploatacji nieudokumentowanej, czyli tam gdzie pokłady węgla znajdują się najpłycej, a nie ma dokumentów wskazujących na ich eksploatację. Na obszarze oddziaływania dawnej KWK „Siersza”, oprócz deformacji ciągłych i zapadlisk rozpoznano również szereg deformacji nieciągłych typu liniowego. Analiza zinwentaryzowanych deformacji z danymi geologiczno-górniczymi pozwoliła dać znacznie szerszy obraz zagrożeń.

Raport zawiera również najnowszą bazę danych zapadlisk w formacie SHP zawierającą podstawowe dane dotyczące zinwentaryzowanych zapadlisk. Dane te są dostępne w Portalu Mapowym PIG-PIB. Dodatkowo udostępniono pliki KMZ obrazujące niektóre wyniki zawarte w raportach.

Aby treści prezentowane w dotychczasowych raportach były zrozumiałe możliwie dla jak największej liczby osób zainteresowanych opracowano Słownik podstawowych pojęć i terminów stosowanych w raportach PIG- PIG dotyczących zapadlisk.

W wyniku dotychczasowych badań opracowano:

  pdf RAPORT WSTĘPNY Z PRAC ANALITYCZNYCH O DEFORMACJACH TERENU W TRZEBINI
(obszar cmentarza komunalnego przy ulicy Jana Pawła II w Trzebini i tereny przyległe)
PDF (5.58 MB)

  pdf RAPORT DRUGI Z PRAC ANALITYCZNYCH O DEFORMACJACH TERENU W TRZEBINI
PDF (8.54 MB)

pdf RAPORT KOŃCOWY TRZEBINIA
PDF (11.95 MB)

pdf Załącznik 1 (2.16 MB)    pdf Załącznik 2 (2.48 MB)    pdf Załącznik 3 (2.58 MB)    pdf Załącznik 4 (2.29 MB)    pdf Załącznik 5 (2.36 MB)

Lokalizacja zinwentaryzowanych w Raporcie zapadlisk znajduje się na Portalu Mapowym PIG-PIB:

Pliki KMZ do pobrania:

Zalecane przeglądanie w aplikacji Google Earth (pobierz instalator).