Państwowy Instytut Geologiczny – PIB we współpracy z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN opracował „Poradnik racjonalnego gospodarowania zasobami geotermalnymi”, zawierający kompleksowe wytyczne dotyczące planowania, realizacji i eksploatacji inwestycji geotermalnych w Polsce.
Energia geotermalna, stanowiąca praktycznie niewyczerpalne źródło ciepła, coraz częściej postrzegana jest jako istotny element transformacji energetycznej. Rosnące zainteresowanie wykorzystaniem wód termalnych wynika zarówno z potrzeby poprawy jakości powietrza i ochrony środowiska, jak i z dążenia do wzmocnienia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego. Wraz z tym trendem pojawia się konieczność udostępniania inwestorom i samorządom narzędzi ułatwiających podejmowanie racjonalnych i świadomych decyzji.
W odpowiedzi na te potrzeby ukazała się nowa publikacja – „Poradnik racjonalnego gospodarowania zasobami geotermalnymi”, wykonany w ramach zadania „Potencjał energetyczny, surowcowy i zagospodarowanie wód termalnych, leczniczych i solanek w Polsce (2024–2026)” i sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Opracowanie stanowi świeże kompendium wiedzy o zasadach poszukiwania, dokumentowania i zagospodarowania zasobów wód termalnych w Polsce.
Publikacja została podzielona na kilka bloków tematycznych, które krok po kroku prowadzą czytelnika przez proces realizacji inwestycji geotermalnej. W części pierwszej omówiono podstawy prawne związane z planowaniem i dokumentowaniem zasobów wód termalnych, a także obowiązki inwestora wynikające z przepisów prawa geologicznego i górniczego. Kolejny rozdział zawiera praktyczne wytyczne dotyczące prac przygotowawczych, projektowania i wiercenia otworu geotermalnego, a także sposobów dokumentowania i oceny zasobów. W tej części szczególny nacisk położono również na zagadnienia eksploatacyjne – bezpieczne i efektywne ujmowanie wód termalnych, technologie wtłaczania wód zużytych do górotworu oraz rozwiązania pozwalające minimalizować negatywny wpływ na środowisko.
Rozdział ekonomiczny obejmuje kwestie związane z kosztami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi, ryzykiem nieosiągnięcia parametrów złożowych oraz rolą mechanizmów finansowych i ubezpieczeniowych, które mogą wspierać inwestorów w realizacji projektów geotermalnych. Szczególną uwagę zwrócono na potrzebę utworzenia funduszu ubezpieczenia od ryzyka geologicznego, który pozwoliłby ograniczyć niepewność związaną z pierwszym etapem inwestycji. W ostatniej części zaprezentowano dotychczasowe kierunki wykorzystania wód termalnych w Polsce i na świecie, wskazując na dobre praktyki, przykłady instalacji kaskadowych oraz perspektywy rozwoju sektora geotermalnego.
Poradnik nie ogranicza się wyłącznie do praktycznych wskazówek, lecz pełni także funkcję edukacyjną. Może być źródłem wiedzy nie tylko dla inwestorów i samorządów, ale również dla uczniów szkół branżowych, studentów i kadry akademickiej, którzy chcą poszerzyć wiedzę o racjonalnym wykorzystaniu zasobów geotermalnych. Zawarte w nim rekomendacje, ilustracje, schematy i przykłady ułatwiają zrozumienie procesów towarzyszących inwestycjom oraz pokazują, jak zwiększyć ich efektywność ekonomiczną i środowiskową.
Autorzy podkreślają, że mimo wysokich nakładów początkowych i wieloetapowego charakteru, inwestycje geotermalne niosą ze sobą wymierne i trwałe korzyści – poprawę jakości powietrza, dywersyfikację źródeł ciepła, stabilizację cen energii oraz pozytywny wpływ na lokalną gospodarkę.
Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią opracowania!
Poradnik racjonalnego gospodarowania zasobami geotermalnymi
Tekst: Paulina Kopera
