Dwutlenek węgla jest surowcem mineralnym występującym w środowisku geologicznym, kształtującym właściwości fizykochemiczne wód podziemnych oraz, w stężeniach powyżej 250 mg/dm3, decydującym o ich walorach leczniczych.
Bywa dokumentowany jako kopalina towarzysząca złożom szczaw i podobnie jak one należy do odnawialnych surowców mineralnych (Ciężkowski red. 2002). Jego źródłem są procesy endogeniczne zachodzące w głębokich warstwach skorupy ziemskiej. Z interpretacji wyników przeprowadzonych badań wynika, że na obszarze Sudetów jego obecność należy wiązać z procesami magmowymi zachodzącymi w płaszczu Ziemi, natomiast w Karpatach z procesami metamorficznymi lub diagenezą skał węglanowych zachodzącymi w skorupie Ziemi.
Na obszarze kraju zasoby eksploatacyjne CO2 zostały udokumentowane dla złóż wód leczniczych w Dusznikach-Zdroju i Krynicy-Zdroju oraz wód termalnych w Grabinie. Obecnie jego zasoby są wykorzystywane w skali półprzemysłowej w dwóch pierwszych z wymienionych miejscowości. Znajduje zastosowanie w kilku istotnych dziedzinach przemysłu, m.in. w hutnictwie, przemyśle spożywczym, chemicznym, chłodnictwie, ratownictwie oraz lecznictwie. Pochodzenie dwutlenku węgla ma szczególne znaczenie przy zastosowaniu w przemyśle spożywczym do nasycania napojów. Ciekły dwutlenek węgla wyprodukowany z naturalnego gazu odznacza się zdecydowanie lepszymi walorami smakowymi.
Pierwsza wytwórnia skroplonego dwutlenku węgla na ziemiach polskich powstała w 1924 r. w Dusznikach-Zdroju. Do II Wojny Światowej produkowano również tzw. suchy lód. Obecnie do eksploatacji dwutlenku węgla są przystosowane 4 otwory ujmujące szczawy – Pieniawa Chopina, Jan Kazimierz, B-4 i B-39. Oszacowane zasoby eksploatacyjne wynoszą tu ok. 5000 kg CO2/d. Dwutlenek węgla przesyłany jest rurociągiem do zakładu produkcyjnego, gdzie w celu skroplenia jest poddawany trzystopniowemu sprężaniu. W cyklu produkcyjnym skroplenie zachodzi w wyniku sprężenia gazu pod ciśnieniem ok. 60-70 atm. i schłodzenia w skraplarce o pojemności 150 l., z której gaz nalewany jest do butli o pojemności 30, 20, 10, 8, 6 i 2 kg. Możliwości produkcyjne zakładu wynoszą ok. 1450 kg/8h, zaś roczna produkcja ok. 1000 ton. Głównymi odbiorcami skroplonego dwutlenku węgla są rozlewnie wód mineralnych, producenci i konserwatorzy gaśnic śniegowych oraz butli spawalniczych. Ponadto wykorzystywany jest do napełniania aparatów do nasycania napojów gazowanych oraz tradycyjnie w lecznictwie – do kąpieli wodnych kwasowęglowych, kąpieli suchych i krioterapii.
Drugim zakładem produkującym ciekły dwutlenek węgla jest wytwórnia w Krynicy-Zdroju, która rozpoczęła działalność w 1933 r. Do produkcji wykorzystywano gaz wydobywany z otworu Zuber II. Produkcję suchego lodu zarzucono w poł. lat 50-tych XX w., natomiast produkcja ciekłego dwutlenku węgla prowadzona jest w sposób niemal ciągły do dzisiaj. Do zbiorników magazynowych krynickiej wytwórni CO2 gaz jest doprowadzany rurociągami z otworów Zuber I-IV. Zasoby eksploatacyjne CO2 dla czterech ujęć wynoszą 2334 m3/d. W procesie produkcji, podobnie jak w Dusznikach-Zdroju, gaz jest sprężany w trójstopniowej sprężarce pod ciśnieniem maksymalnym rzędu 7-9 MPa. Po skropleniu dwutlenek węgla jest oczyszczany w procesie filtracyjnym z siarkowodoru i magazynowany w zbiorniku. Roczna produkcja gazu wynosi ok. 200 t. Gaz jest nalewany do butli o pojemności od 1 do 30 kg. W uzdrowisku Krynica-Zdrój gaz jest wykorzystywany do celów leczniczych – suchych kąpieli CO2 i wannowych kąpieli kwasowęglowych oraz do nasycania butelkowanych wód mineralnych. Odbiorcy zewnętrzni wykorzystują go do celów spożywczych (m.in. w aparatach do saturacji piwa), krioterapii, chirurgii (wykonywanie odmy przy zabiegach laparoskopowych), napełniania gaśnic oraz w ogrodnictwie szklarniowym.
Udokumentowane zasoby eksploatacyjne dwutlenku węgla dla otworu Lech w Grabinie zostały określone na 200 m3/h. Zarówno wody jak i dwutlenek węgla udostępnione ujęciem nie były dotychczas wykorzystywane. Planowano uruchomienie eksperymentalnej hodowli glonów z wykorzystaniem dwutlenku węgla w celu opracowania technologii produkcji białka w warunkach kosmicznych.
