Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy realizuje zadanie państwowej służby geologicznej pn. „Bilans zasobów antropogenicznych Polski – etap I”. Celem projektu jest rozpoczęcie systematycznego bilansowania zasobów antropogenicznych zdeponowanych na hałdach pogórniczych jako potencjalnego źródła surowców mineralnych.
Działania pilotażowe prowadzone są w województwie śląskim – regionie, w którym znajduje się nagromadzenie tego typu obiektów.
Państwowa Służba Geologiczna prowadzi własne odwierty badawcze. Jednym z pierwszych miejsc takich działań była powęglowa hałda Marta Waleska, zajmująca powierzchnię 18 ha i sięgająca 40 metrów wysokości. Powstała w latach 1994-2007 w wyniku składowania skał płonnych, mułów i odpadów poprodukcyjnych z pobliskiej Kopalni Węgla Kamiennego „Bolesław Śmiały”.
W latach 2013–2022 Państwowa Służba Geologiczna przeprowadziła inwentaryzację 1382 obiektów pogórniczych na terenie Polski. Szacuje się, że zdeponowano w nich ponad 1 miliard metrów sześciennych odpadów przemysłowych, w których mogą znajdować się cenne surowce naturalne. Hałdy i zwałowiska powstałe w wyniku wieloletniej działalności górniczej mogą zawierać metale, pierwiastki energetyczne, surowce dla budownictwa, drogownictwa, kolejnictwa oraz przemysłu ceramicznego. Ich ponowne zagospodarowanie wpisuje się w rosnące zapotrzebowanie na surowce przy jednoczesnym ograniczonym dostępie do zasobów naturalnych.
Dotychczasowe badania w Polsce koncentrowały się na analizie pojedynczych hałd. Realizacja obecnego projektu pozwoli na przejście od lokalnych działań do kompleksowego bilansowania zasobów antropogenicznych w skali województwa, a docelowo – w skali całego kraju. Kluczowym elementem tych działań będzie szczegółowe rozpoznanie geologiczne, niezbędne do oceny jakości i ilości zdeponowanych surowców.
Towarzyszyliśmy z kamerą geologom przy pracy na hałdzie Marta Waleska. Zachęcamy do obejrzenia filmu:
