Drodzy Czytelnicy!
Kolejny numer Newslettera Państwowej Służby Geologicznej poświęcamy geologii dla budownictwa. Polecamy artykuły:
- Dane geologiczne – wsparciem rozwoju miast
- PIG-PIB zarządza największą w Polsce cyfrową bazą danych geologiczno-inżynierskich
- Ogólnopolskie Sympozjum WSPÓŁCZESNE PROBLEMY GEOLOGII INŻYNIERSKIEJ (WPGI)
- Wytyczne na potrzeby budownictwa drogowego dostępne w formie cyfrowej
- Centrum Badań Gruntów i Skał
- PIG-PIB pomoże w realizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego
Dane geologiczne – wsparciem rozwoju miast
Jednym z priorytetów rozwoju kraju jest takie planowanie miast, aby zapewnić ich mieszkańcom wysoką jakość życia, zdrowie i bezpieczeństwo. Jedną z dróg do osiągnięcia tego celu jest rozwój miast zgodnie z ideą Smart City.
Inteligentne miasta charakteryzuje dynamiczny i zrównoważony rozwój, efektywne planowanie przestrzenne oraz optymalne zagospodarowanie przestrzeni podziemnej. Powstają w nich nowe, w tym coraz częściej prowadzone pod powierzchnią ziemi, linie komunikacyjne i przesyłowe, a budynki mają coraz więcej kondygnacji podziemnych. Przestrzeń podziemna miast musi być zatem bardzo dobrze rozpoznana. Zarządzając miastem kluczowy jest więc prosty i szybki dostęp do wielu danych, w tym także geologicznych. Ważnym źródłem takich informacji jest Baza Danych Geologiczno-Inżynierskich (BDGI), której prowadzenie i rozwój jest zadaniem Państwowej Służby Geologicznej.
Informacje zgromadzone w BDGI to przede wszystkim dane otworowe oraz wyniki badań właściwości fizyczno-mechanicznych gruntów i skał występujących na obszarze Polski. Ich znajomość jest konieczna w pracach studyjnych i projektowych nad nowymi inwestycjami. Odpowiednie wykorzystanie tych informacji umożliwia podejmowanie decyzji związanych z projektowaniem szczegółowych badań podłoża, minimalizacją szkód w środowisku, przygotowaniem prognoz oraz ekonomicznych uwarunkowań inwestycji. W niniejszym newsletterze przedstawiamy informacje o funkcjonowaniu bazy, sposobach korzystania z wielu przydatnych narzędzi i możliwości generowania map. Zachęcam do przeglądania BDGI i korzystania z zawartych w niej danych.
dr Edyta Majer, Kierownik Zakładu Geologii Inżynierskiej PIG-PIB
PIG-PIB zarządza największą w Polsce cyfrową bazą danych geologiczno-inżynierskich
PIG-PIB zarządza Bazą Danych Geologiczno-Inżynierskich (BDGI) – największą w Polsce cyfrową bazą danych przydatnych w budownictwie, planowaniu przestrzennym i zarządzaniu kryzysowym. Wysoka jakość danych, szybki i nieodpłatny dostęp oraz intuicyjny interfejs sprawiają, że jest ona cennym i podstawowym źródłem wiedzy dla szerokiego grona interesariuszy.
Baza Danych Geologiczno-Inżynierskich gromadzi dane z ponad 400 tys. otworów wiertniczych. Dane te dotyczą rodzaju gruntów i skał, ich wieku i genezy oraz udokumentowanych wystąpień wód podziemnych. Ponadto baza zawiera wyniki badań właściwości fizyczno-mechanicznych gruntów i skał dla wybranych otworów.
Dane zgromadzone w BDGI pozwalają na wstępne ustalenie budowy geologicznej, warunków budowlanych i hydrogeologicznych oraz grupy nośności podłoża gruntowego w miejscu planowanej inwestycji. Pomocne są one także przy wyborze optymalnej lokalizacji dla dużych inwestycji kubaturowych (np. osiedli mieszkaniowych) czy też w procesie wytyczania tras obiektów liniowych i infrastruktury podziemnej (np. linii metra, linii drogowych i kolejowych, tuneli, gazociągów). BDGI dedykowana jest m.in. przedsiębiorstwom branży geologicznej i budowlanej, inwestorom, uczelniom wyższym, instytutom naukowo-badawczym oraz administracji geologicznej i samorządowej.
Baza Danych Geologiczno-Inżynierskich to źródło informacji, które umożliwia modelowanie i wizualizację warunków geologicznych pod największymi miastami Polski
BDGI, dostępna pod linkiem geologia.pgi.gov.pl (zakładka: Budownictwo), gromadzi dziś wszystkie informacje w jednym miejscu. Początkowo składała się z 9 różnych i niekompatybilnych ze sobą baz danych. Ich scalenie było ważnym i dużym przedsięwzięciem, którego efektem jest jeden wspólny schemat bazodanowy, z ujednoliconymi słownikami: litologicznym, stratygraficznym, genezy oraz serii geologiczno-inżynierskich, obejmujący cały zakres danych geologicznych zgromadzonych w bazie (ponad 400 tys. otworów wiertniczych, ponad 3200 arkuszy map geologiczno-inżynierskich w skali 1:10 000 i 1:100 000). Za utworzenie BDGI Instytut został wyróżniony międzynarodową nagrodą SAG (Special Achievement in GIS Award) na ESRI User Conference 2019 w San Diego (USA). Nagroda ta jest przyznawana za wybitne osiągnięcia w pracy z technologią GIS.
Do dziś w ramach BDGI wykonano 15 atlasów geologiczno-inżynierskich, dwa kolejne (dla Szczecina i Lublina-Świdnika) są w trakcie sporządzania i zostaną zrealizowane w 2021 roku, dla kolejnych 18 lokalizacji zaś opracowywane są studia wykonalności (pełna lista dostępna jest na stronie geoportal.pgi.gov.pl/atlasy_gi/projekt/realizacja). Atlasy dotyczą głównie miast o najintensywniejszym rozwoju przestrzennym. Obejmują także wybrane odcinki strefy brzegowej Bałtyku (m.in. rejony klifów gdyńskich i klifów kaszubskich), gdzie zachodzą intensywne procesy geodynamiczne. Zawartość atlasów wraz z pozostałymi danymi, których źródłem są dokumentacje geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne i złożowe, składają się na szczegółową bazę danych dla całego kraju.
W ramach realizacji projektu BDGI wykonano ponad 3200 arkuszy map geologiczno-inżynierskich w skali 1:10 000. Za pomocą kilku kliknięć są one dostępne do pobrania z serwerów Centralnej Bazy Danych Geologicznych – CBDG (geologia.pgi.gov.pl, zakładka: Budownictwo).
Podstawowymi narzędziami wykorzystywanymi w prowadzeniu BDGI są pakiety oprogramowania, które pełnią rolę interfejsu wprowadzania i zarządzania danymi z wierceń oraz służą do wygenerowania oraz zasymbolizowania warstw przestrzennych i ich publikacji w postaci arkuszy map. Przestrzenne warstwy informacyjne zgromadzone w BDGI obejmują szeroki zakres danych. Główne warstwy to:
- Mapa dokumentacyjna, skala: 1:10 000,
- Mapy serii geologiczno-inżynierskich na głębokości 1, 2, 4, i 5 m p.p.t., skala: 1:10 000,
- Mapa gruntów antropogenicznych, skala: 1:10 000,
- Mapa warunków budowlanych na głębokości 2 m p.p.t., skala: 1:10 000,
- Mapa głębokości do pierwszego zwierciadła wody podziemnej, skala: 1:10 000,
- Mapa zagospodarowania powierzchni, skala: 1:10 000,
- Mapa terenów zagrożonych i chronionych, skala: 1: 10 000,
- Mapa warunków górniczych, skala: 1:10 000,
- Mapa zagrożeń geologicznych, skala: 1:10 000,
- Mapa lokalizacyjna, skala: 1:100 000,
- Mapa geomorfologiczna, skala: 1:100 000,
- Mapa zakresu udokumentowania, skala: 1:100 000.
Jednym z istotnych elementów BDGI było opracowanie modelu danych z wierceń i danych przestrzennych. Dzięki takiemu podejściu wszystkie informacje zawarte w BDGI są zestandaryzowane w zakresie słowników stratygrafii, litologii oraz genezy gruntów i skał. Stosowanie jednolitego modelu danych umożliwia dalsze dynamiczne przetwarzanie informacji zgromadzonych w BDGI oraz zapewnia wysoką jakość danych poprzez m.in. eliminację błędów transkrypcji podczas wprowadzania archiwalnych otworów wiertniczych do bazy.
Ważnym obszarem, w którym można wykorzystać dane zgromadzone w BDGI jest stosowanie zaawansowanych, nowoczesnych technik wizualizacji 3D. Zastosowany model danych z wierceń i danych przestrzennych pozwala na przyszłą implementację nowoczesnych technologii BIM (Building Information Modeling) w skali pojedynczej inwestycji oraz na implementację CIM (City Information Modeling) w skali planowania całych miast. Dane te mogą stać się również ważnym elementem krajowej infrastruktury danych przestrzennych.
Dostęp do danych geologiczno-inżynierskich jest możliwy poprzez dwie aplikacje mapowe działające z poziomu przeglądarki sieciowej: Portal Centralnej Bazy Danych Geologicznych oraz GeoLOG. Większość danych przestrzennych jest dostępna w trybie nieedytowalnym bez logowania. Pozyskanie edytowalnych warstw i danych z otworów geologiczno-inżynierskich wymaga złożenia wniosku do Narodowego Archiwum Geologicznego (NAG).
Ogromne zasoby bazy danych geologicznych, mapy i informacje o wynikach badań PIG-PIB, w tym danych geologiczno-inżynierskich są na wyciągnięcie ręki, nieodpłatnie i bez logowania za pośrednictwem aplikacji GeoLOG, dostosowanej do interfejsu dotykowego urządzeń mobilnych
Portal CBDG. Widok aplikacji mapowej (Portal for ArcGIS) prezentujący warstwę otworów geologiczno-inżynierskich wraz z danymi opisowymi. Użytkownik może w sposób wygodny uzyskać informację o metryce poszczególnego punktu, jego tabeli atrybutów oraz pobrać profil otworu w postaci pliku pdf (geologia.pgi.gov.pl, zakładka „Budownictwo”)
Zainteresowanych tematyką odsyłamy także do strony geoportal.pgi.gov.pl/atlasy_gi/publikacje, na której są zamieszczone m.in. instrukcje, poradniki i wytyczne z zakresu geologii inżynierskiej, w tym m.in. "Zasady dokumentowania geologiczno-inżynierskiego" i monografia pt. "Warunki geologiczno-inżynierskie na obszarze Polski".
Wybrane publikacje, dostępne nieodpłatnie na stronach PIG-PIB. Na stronie obecnie do pobrania jest ponad 15 pozycji (geoportal.pgi.gov.pl/atlasy_gi/publikacje)
7. Ogólnopolskie Sympozjum WSPÓŁCZESNE PROBLEMY GEOLOGII INŻYNIERSKIEJ (WPGI)
Doskonałą okazją do uzupełnienia najnowszej wiedzy z dziedziny geologii inżynierskiej jest organizowane cyklicznie Ogólnopolskie Sympozjum WSPÓŁCZESNE PROBLEMY GEOLOGII INŻYNIERSKIEJ (WPGI), którego siódma edycja odbędzie się w dniach 14-17 września 2021 r. w Bydgoszczy.
Termin Sympozjum pierwotnie planowany był na 24-27 listopada 2020 r., jednak z powodu pandemii COVID-19 został przesunięty na rok 2021.
Organizatorem Sympozjum jest Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy przy wsparciu Polskiego Komitetu Geologii Inżynierskiej i Środowiska.
Tematyka Sympozjum dotyczyć będzie następujących zagadnień:
- racjonalne zagospodarowanie terenów zurbanizowanych i zdegradowanych: rekultywacja, remediacja, rewitalizacja,
- możliwości zagospodarowania przestrzeni podziemnej miast i aglomeracji, zwłaszcza w gęstej zabudowie,
- dobre i złe praktyki w dokumentowaniu i badaniach środowiska geologicznego, jako podłoża budowlanego,
- niepewność modelu geologicznego, a budowa sieci transportowej i przesyłowej oraz realizacja inwestycji budowlanych,
- wdrażanie nowoczesnych badań do praktyki dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich,
- cyfryzacja w geologii inżynierskiej: wdrożenie narzędzi elektronicznego modelowania danych budowlanych w standardzie BIM/geoBIM,
- wykorzystanie nowoczesnych technologii GIS,
- innowacyjne kierunki wykorzystanie środowiska geologicznego jako źródła energii odnawialnej w inwestycjach budowlanych.
W sprawach dotyczących Sympozjum prosimy kontaktować się mailowo: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Więcej informacji wkrótce.
Zobacz także
Wytyczne na potrzeby budownictwa drogowego dostępne w formie cyfrowej
Od czerwca 2019 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wprowadziła do stosowania Wytyczne badań podłoża budowlanego na potrzeby budownictwa drogowego. Wytyczne stanowią zbiór wymogów i są wykorzystywane do procedur zamówień publicznych dla inwestycji drogowych realizowanych na drogach krajowych i autostradach w przypadku budowy i przebudowy, a także remontu dróg pod warunkiem szczegółowej analizy zakresu inwestycji (zarządzenie nr 22/2019 r.).
- Wytyczne badań podłoża budowlanego w drogownictwie
- Wytyczne do oceny stateczności skarp i zboczy na potrzeby budownictwa drogowego
- Geomonitoring. Monitoring podłoża budowlanego i elementów konstrukcyjnych – tom 1
- Geomonitoring. Monitoring podłoża budowlanego i elementów konstrukcyjnych – tom 2
Zobacz ofertę Centrum Badań Gruntów i Skał
Artykuł: PIG-PIB pomoże w realizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego
18 sierpnia 2020 r.
