W krainie białych skał - ścieżka geoturystyczna w Górach Towarnych

Ścieżka geologiczna w krainie białych skał zlokalizowana jest na północnym krańcu Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd w gminie Olsztyn k. Częstochowy. Prezentuje typowe dla okolicy, a bardzo atrakcyjne przyrodniczo formy krajobrazu krasowego, takie jak wapienne wzgórza z ostańcami, jaskinie, naturalne schrony i nisze skalne, leje krasowe i uwały, a także efekty zlodowacenia środkowopolskiego, które zwłaszcza w północnej części Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd wpłynęło na dzisiejszą morfologię obszaru. Fragment ścieżki przebiega przez leśny Rezerwat Zielona Góra.

 

panorama olsztyn Panorama ścieżki z punktu widokowego w Górach Towarnych Małych

 

Ścieżka biegnie w północnej części monokliny śląsko-krakowskiej. Jej szlak prowadzi przez ciąg górnojurajskich wzgórz wapiennych, pomiędzy którymi znajdują się utwory późniejsze. Należą do nich eluwia piaszczyste glin zwałowych i żwiry wodnolodowcowe pozostawione przez wody wypływające spod topniejącego lądolodu zlodowacenia południowopolskiego (plejstocen), piaski tarasów zalewowych i nadzalewowych rzek płynących tu w holocenie, luźne piaski różnego pochodzenia przywiane i przywiewane przez wiatr w jeszcze późniejszych czasach.

Wierzchołki wzgórz wapiennych zwieńczone są ostańcami skalnymi, zbudowanymi z wapieni skalistych – odporniejszych na wietrzenie od otaczających je onegdaj wapieni płytowych lub marglistych. Dzięki temu pozostały one jako ostańce górując nad otaczającym terenem zrównanym i wygładzonym w wyniku procesów fizykochemicznych oraz działalności lądolodu.

 

wietrzenie

Wietrzenie

 

Wśród procesów wietrzeniowych na obecny wygląd i budowę omawianego obszaru największy wpływ miały zjawiska krasowe polegające na chemicznym rozpuszczaniu skał wapiennych przez wody atmosferyczne (m.in. opadowe) i równoczesnym fizycznym wypłukiwaniu przez wodę materiału skalnego. Wynikiem tych procesów są liczne, możliwe do zaobserwowania w ramach niniejszej ścieżki, formy krasu powierzchniowego i podziemnego. Do tych pierwszych należą ostańce skalne, żłobki i jamki krasowe widoczne na powierzchni skał wapiennych, a także leje, uwały i jeziorka krasowe. Bogato również reprezentowany jest kras podziemny; w zespole skał Góry Towarze Duże znajdują się jaskinie: Cabanowa, Towarna, Niedźwiedzia i Dzwonnica, a w skałkach podszczytowych Zielonej Góry – Jaskinia w Zielonej Górze. Nie są to jaskinie udostępnione dla ruchu turystycznego, jednak posiadając podstawowy sprzęt, taki jak kask i latarka, można ich partie przyotworowe zwiedzić, podziwiając ocalałą jeszcze przed zniszczeniem szatę naciekową.