10 września 2019 r. w Brukseli odbyło się Walne Zgromadzenie członków Europejskiej Platformy Technologicznej na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Surowców Mineralnych (European Technology Platform on Sustainable Mineral Resources - ETP SMR). ETP SMR zrzesza 34 członków z 15 krajów, głównie europejskich – są to kluczowi przedstawiciele przemysłu, instytutów badawczych, służb geologicznych, środowiska akademickiego oraz branżowych stowarzyszeń krajowych i europejskich działających w obszarze surowców mineralnych. Z ramienia Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB w obradach uczestniczył mgr Dariusz Brzeziński z Programu Geologia Złożowa i Gospodarcza.
Europejska Platforma Technologiczna na rzecz Zrównoważonych Zasobów Mineralnych pełni rolę think-tanku w zakresie rozwiązywania problemów przemysłu surowcowego. Jest stowarzyszeniem podmiotów działających w przemyśle surowców mineralnych, począwszy od poszukiwań, po wydobycie, przetwarzanie, a kończąc na recyklingu.
ETP SMR została uruchomiona w marcu 2005 roku w celu stworzenia programu rozwoju nowoczesnego przemysłu surowców mineralnych i ustanowienia forum współpracy europejskiego przemysłu przeróbczego i metalurgicznego, skupiając najpoważniejszych partnerów działających w tym obszarze. Komisja Europejska we wrześniu 2008 r. uznała ETP SMR za równoprawną z innymi platformami w obszarze Nauki i Innowacji. ETP SMR stała się z biegiem lat wiarygodnym partnerem instytucji europejskich i w pełni wspiera działania Komisji Europejskiej m.in. w ramach partnerstwa innowacyjnego w zakresie surowców mineralnych (European Innovation Partnership on Raw Materials, EIP).
Misją ETP SMR jest opracowanie długoterminowych programów badań i innowacji w europejskim przemyśle surowców mineralnych oraz planów działania na poziomie UE i krajowym. Celem tych działań jest modernizacja i kształtowanie europejskiego przemysłu surowców mineralnych, będącego jednym z podstawowych filarów gospodarki europejskiej. ETP SMR koncentruje swoje działania na tworzeniu potencjału w zakresie zrównoważonych zasobów, dostępu do podstawowych i krytycznych surowców i ich podaży poprzez badania, rozwój i innowacje, co jest w pełni zgodne z proponowanym przez UE partnerstwem EIP opartym na trzech filarach: wspieraniu zrównoważonych dostaw w UE, pobudzaniu efektywnego gospodarowania zasobami i recyklingu oraz współpracy międzynarodowej.
W ramach ETP SMR zrealizowano trzy duże projekty PROMINE, I2Mine i VERAM. PROMINE to projekt w zakresie poszukiwania i efektywnego wykorzystania zasobów mineralnych w Europie, a jego głównym celem jest rozwój innowacyjnych koncepcji i procesów w zakresie strategicznych dostaw minerałów oraz nowych produktów mineralnych o wysokiej wartości dodanej. Projekt I2Mine (Innovative Technologies and Concepts for the Intelligent Deep Mine of the Future) zapoczątkował serię działań mających na celu realizację koncepcji przeniesienia całego zakładu górniczego i przeróbczego pod ziemię oraz radykalnej redukcji niekorzystnego wpływu działalności górniczej na środowisko.
Projekt VERAM (Vision and Roadmap for European Raw Materials) ma na celu zapewnienie funkcji parasola ochronnego i koordynacji działań badawczych i innowacyjnych związanych z surowcami na poziomie UE i państw członkowskich, jak również na poziomie regionalnym i lokalnym. Przewidywane są w nim m.in. działania doradcze dla Komisji Europejskiej i rządów krajowych w zakresie przyszłych potrzeb badawczych i narzędzi stymulujących innowacje i pomagających przezwyciężyć rozdrobnienie we wdrażaniu partnerstwa European Innovation Partnership on Raw Materials. Ostatecznym wynikiem tych działań będzie wspólna długoterminowa wizja i plan działania do roku 2050 w odniesieniu do odpowiednich surowców, w tym metali, minerałów i kruszyw oraz drewna.
W ramach dziesiątego Walnego Zgromadzenia ETP SMR, którego PIG-PIB jest pełnoprawnym członkiem, omówiono dotychczasowe działania podejmowane przez Komitet Wykonawczy, przedstawiono rozliczenia budżetu i jego nowe propozycje do roku 2020 oraz przeprowadzono wybory nowych władz Platformy. Nowym Prezesem został ponownie wybrany Pan Rafał Szkop (KGHM Polska Miedź S.A.), jego zastępcą Pan Slavko Solar (EuroGeoSurveys), a pozostałymi członkami: Kari Knuutila (Outotec), Damaris Fernandez (Trinity College Dublin) oraz Maria Thornhill (Norvegian University of Science & Technology).
Posiedzenie obejmowało również dyskusję na temat najnowszych działań Komisji Europejskiej w ramach polityk sektorowych oraz wypracowania stanowiska ETP SMR w sprawie nowego programu badawczego i innowacyjnego Komisji Europejskiej na lata 2021-2027 pod nazwą Horizon Europe. Warsztaty w formule brokerage workshop obejmowały przegląd najnowszych działań w sektorze surowcowym prowadzonych przez główne konsorcja i organizacje europejskie, takie jak: EIT RawMaterials, ERA-MIN i GeoERA Raw Materials, a także działań prowadzonych w ramach unijnego programu Horizon 2020 Raw Materials. Ponadto uczestnicy mieli możliwość podzielenia się swoimi potrzebami i pomysłami w celu rozszerzania istniejących konsorcjów lub tworzenia nowych form współpracy.
Tekst: Dariusz Brzeziński
Zdjęcia: www.veram2050.eu, www.ec.europa.eu, www.etpsmr.org
Źródło: www.etpsmr.org
