W dniach 9 -11 września 2019 r. w Kielcach odbyła się VII edycja Szkoły Górnictwa Odkrywkowego (SGO 2019), której celem było przekazanie najnowszej wiedzy o praktycznych zagadnieniach górnictwa odkrywkowego oraz wymiana doświadczeń w celu wypracowania tzw. „dobrych praktyk w górnictwie”. Podczas wydarzenia Państwowy Instytut Geologiczny - PIB reprezentowali: dr hab. prof. PIG-PIB Stanisław Wołkowicz, dr Olimpia Kozłowska i mgr Anna Gabryś-Godlewska.
Szkoła Górnictwa Odkrywkowego została zorganizowana przez Katedrę Inżynierii Górniczej i Bezpieczeństwa Pracy (Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie) oraz Fundację „Nauka i Tradycje Górnicze”, Sekcję Technologii Górniczej Komitetu Górnictwa Polskiej Akademii Nauk, Główną Komisję ds. Górnictwa Odkrywkowego Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa (SITG) i Stowarzyszenie Polskich Inżynierów Strzałowych.
W konferencji wzięło udział 320 uczestników. W tej imponującej liczbie było wielu przedstawicieli ministerstw z sekretarzem stanu w Ministerstwie Energii Adamem Gawędą na czele, przedsiębiorców i naukowców z branży geologiczno - górniczej, zajmujących się przede wszystkim górnictwem odkrywkowym, a także przedstawicieli firm zaplecza technicznego. Licznie reprezentowane było również środowisko prawników.
Wydarzenie zgromadziło liczne grono uczestników
Tematyka tej edycji Szkoły była różnorodna, a szczególny nacisk położony został na:
- bezpieczne wydobywanie kopalin i minimalizację zagrożeń naturalnych,
- politykę surowcową kraju i problematykę dostępu do złóż,
- najnowsze uregulowania prawne w odkrywkowej działalności górniczej,
- prowadzenie ruchu odkrywkowych zakładów górniczych,
- uzyskiwanie decyzji środowiskowych i koncesji wydobywczych,
- nowoczesne rozwiązania techniczne w kopalniach surowców skalnych i w kopalniach węgla brunatnego,
- rekultywację i rewitalizację terenów pogórniczych.
Tematem dużej grupy referatów było znaczenie górnictwa węgla brunatnego dla bezpieczeństwa energetycznego kraju, a także przewlekłość procesów koncesyjnych, związana z niejasnym i niespójnym ustawodawstwem. Szeroko prezentowana była tematyka rekultywacji i rewitalizacji terenów pogórniczych. Wskazywano konkretne, dobre przykłady zagospodarowania takich terenów z obszaru gospodarza Szkoły – Gór Świętokrzyskich. Duża grupa referatów poświęcona była problematyce bezpieczeństwa w odkrywkowych zakładach wydobywczych. Ogólna sytuacja nie jest zła, niemniej podstawowe przyczyny wypadków pozostają wciąż te same: nieprzestrzeganie przez pracowników zasad bezpieczeństwa, niekiedy wręcz zwykła lekkomyślność. Wiele czasu zajęły prezentacje licznych sponsorów, którzy zachwalali swoje produkty i najnowsze rozwiązania techniczne, stosowane w eksploatacji złóż surowców mineralnych oraz ich przeróbce. Temu samemu służył również pokaz maszyn firmy Caterpillar, mający miejsce w bardzo dobrze przygotowanej do tego Kopalni Dolomitu „Radkowice”.
Pokaz maszyn firmy Caterpillar w Kopalni Dolomitu „Radkowice”
Przedstawiciele PIG - PIB brali aktywny udział w Szkole Górnictwa Odkrywkowego. W otwierającej sesji plenarnej dr hab. prof. PIG-PIB Stanisław Wołkowicz wygłosił referat, którego współautorką była dr Krystyna Wołkowicz, zatytułowany „Państwowy Instytut Geologiczny 1919 – 2019: wielkie odkrycia i osiągnięcia – przez w 100 lat w służbie Niepodległej”, ze szczególnym uwzględnieniem złóż eksploatowanych odkrywkowo. W części wstępnej wykładu prelegent zwrócił uwagę na związki historyczne pomiędzy Państwowym Instytutem Geologicznym i Akademią Górniczo - Hutniczą. Obydwie instytucje zostały powołane do życia wiosną 1919 roku: Akademia Górnicza 8 kwietnia, a Państwowy Instytut Geologiczny 7 maja. Założycielem i pierwszym dyrektorem PIG był profesor Józef Morozewicz, który był również Przewodniczącym powołanego w 1913 roku Komitetu Organizacyjnego Akademii Górniczej. Drugi człon nazwy tej uczelni – Hutnicza dołożono formalnie dopiero w 1949 roku.
Prof. Stanisław Wołkowicz podczas wygłaszania referatu o historii i dokonaniach Państwowego Instytutu Geologicznego
Drugiego dnia Szkoły prof. Stanisław Wołkowicz wygłosił kolejny referat: „PIG/PAG vs administracja geologiczna: retoryka vs regulacje prawne”, w którym przedstawił swoje krytyczne spostrzeżenia w odniesieniu do aktualnego stanu prawnego w dziedzinie geologii w Polsce, zwłaszcza do propozycji zawartych w projekcie ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej, w nawiązaniu do niespójności i błędów znajdujących się w zapisach tego projektu, jego uzasadnienia, a także wystąpienia ówczesnego głównego geologa kraju, wygłoszonego w Sejmie 26 kwietnia 2019 r.
Prof. Stanisław Wołkowicz podczas wygłaszania referatu „PIG/PAG vs administracja geologiczna: retoryka vs regulacje prawne”
Niezmiernie miłym akcentem w czasie sesji głównej było przyznanie prof. Stanisławowi Wołkowiczowi honorowego tytułu Przyjaciel Górnictwa Odkrywkowego. W laudacji wygłoszonej przez Profesora Zbigniewa Kasztelewicza można było usłyszeć wiele zasłużonych komplementów skierowanych pod adresem odznaczonego profesora naszego Instytutu.
Prestiżowe wyróżnienie dla prof. Stanisława Wołkowicza. Tytuł "Przyjaciela Górnictwa Odkrywkowego" przyznawany jest osobom, które wspierają działalność branży górnictwa odkrywkowego. Wyróżnienie wręcza prof. Jerzy Lis - Prorektor Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie
Tekst: Olimpia Kozłowska, Anna Godlewska - Gabryś
Zdjęcia: S. Malik
