Nowe wydawnictwo z serii "Prace PIG"

Z serii "Prace PIG" ukazał się nowy tom nr 206 zatytułowany: "Morza plejstoceńskie elbląskie i z Próchnika na wzniesieniu elbląskim". Autorką pracy jest Aurelia Makowska, emerytowany pracownik Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB.

W artykule omówiono trzy nowe odsłonięcia terenowe plejstoceńskich osadów morskich na Wzniesieniu Elbląskim w Kadynach i w Próchniku oraz niepublikowane dotąd wyniki ich datowania metodami TL, OSL i 14C. Na podstawie analizy tych danych oraz sytuacji geologicznej osadów morskich, w porównaniu z opublikowanymi już danymi o plejstoceńskich osadach morskich z tego obszaru, potwierdzono wcześniejsze wnioski o tym, że są one różnowiekowe, zarówno interglacjalne, jak i interstadialne.

Wyniki nowych badań uwiarygodniają także uprzednie ustalenia, że znajdują się w jednej z międzymorenowych serii zaburzonego glacitektonicznie kompleksu osadów zlodowacenia Wisły nazwanej formacją Kadyn, gdzie są odmiennie usytuowane. Najwięcej miejsca zajmują tam interglacjalne iły elbląskie z Kadyn i z innych stanowisk omawianego obszaru. Są one nieporównywalne z niżej leżącymi na tym obszarze i niezaburzonymi lub mało zaburzonymi glacitektonicznie osadami eemskiego morza tychnowskiego, ponieważ to ostatnie jest morzem strefy luzytańskiej, a iły elbląskie reprezentują morza borealne i arktyczne. Według nowych danych można jednak przypuszczać, że są one głębokowodnymi osadami morza eemskiego, pochodzącymi z północnych obszarów niecki bałtyckiej i w odróżnieniu od osadów płytszego morza tychnowskiego, które występują tu w swej pierwotnej pozycji stratygraficznej, są jedynie porwakami glacjalnymi przeniesionymi na obszar Wzniesienia Elbląskiego przez loby lodowcowe ostatniego stadiału zlodowacenia Wisły.

Z kolei osady morskie z Próchnika różnią się od iłów elbląskich wieloma cechami – są od nich młodsze i na podstawie datowań można przyjąć, że są związane sedymentacyjnie z międzymorenową formacją Kadyn, w której występują. Są one osadami nieznanego dotąd w tym rejonie chłodnego morza, które zajmowało południową część niecki bałtyckiej w starszym interstadiale zlodowacenia Wisły. Ustalenia te wpływają na zmianę rangi interglacjału krastudzkiego (elbląskiego) w podziale stratygraficznym osadów zlodowacenia Wisły, opierającym się na badaniach prowadzonych w latach 70–90 XX wieku na obszarze Pomorza Nad­wiślańskiego, na wcześniej określony w tej pozycji stratygraficznej interstadiał gniewu.

Pełen tekst: www.pgi.gov.pl/dokumenty-pig-pib-all/publikacje-2/prace-pig/7396-prace-206.html

okladka

Seria wydawnicza "Prace Państwowego Instytutu Geologicznego" ma długoletnią tradycję - pierwszy numer ukazał się w 1921 roku. Do końca 2010 r. opublikowano 195 tomów. W serii publikowane są oryginalne i przeglądowe prace o charakterze monograficznym. "Prace Państwowego Instytutu Geologicznego" są publikowane zarówno w formie drukowanej, jak i elektronicznej (pliki pdf dostępne on-line). Wersja drukowana jest wersją pierwotną i oryginalną.

Według rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 31.07.2019 r.  za publikację w "Pracach PIG" przyznawane jest 20 punktów.

red