64 rocznica odkrycia polskiej miedzi

To był prawdziwy przełom. Cztery rdzenie wiertnicze z chalkozynem przesądziły o przyszłości rejonu Lubina i rozwoju polskiego przemysłu wydobywczego. Dzięki odkryciu dr. Jana Wyżykowskiego z Państwowego Instytutu Geologicznego Polska stała się miedziową potęgą.  

Rdzenie pochodziły z otworu poszukiwawczego S-1 w okolicy Sieroszowic na Dolnym Śląsku. Jan Wyżykowski przywiózł je 23 marca 1957 roku do Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Pierwsze badania laboratoryjne próbek przeprowadził młody petrograf Andrzej Rydzewski. To on potwierdził w rdzeniach obecność chalkozynu czyli siarczku miedzi. "Spojrzałem w mikroskop i nie miałem wątpliwości" – wspomina ten moment. Na podstawie jego ekspertyzy sporządzona została pierwsza informacja o złożu, która trafiła do Centralnego Urzędu Geologii.

miedz p

dr Jan Wyżykowski (1917-1974)

Sukces został okupiony latami ciężkiej pracy, poszukiwań i badań, które były prowadzone mimo nieprzychylności części środowiska geologicznego. Niektórzy badacze – jak wspomina po latach dr Andrzej Rydzewski – kwestionowali sens pracy Jana Wyżykowskiego. Uważali, że gdyby w tym rejonie występowała ruda miedzi, to jej wydobyciem jeszcze przed wojną zajęliby się Niemcy. Mieli także wątpliwości co do praktycznego wykorzystania złóż, zalegających na głębokości ponad 600 metrów. "Wiedza i praktyka wielu geologów to były lata przedwojenne, a wówczas ekonomia prac wydobywczych, np. cynku czy ołowiu, zezwalała na prace górnicze na głębokości do 400 m" – dodaje dr Rydzewski. Dzięki determinacji Jana Wyżykowskiego prac jednak nie przerwano.

miedz 1

15 lutego 1968 roku - hutnicy wyprodukowali pierwszy koncentrat miedzi ze złóż odkrytych przez dr. Jana Wyżykowskiego. Źródło: KGHM

Geolog udowodnił, że to on miał rację. W rezultacie krajobraz Lubina, Polkowic, Sieroszowic zmienił się nie do poznania. Rolnicza, niezbyt gęsto zaludniona część Dolnego Śląska przekształciła się w prężny ośrodek przemysłowy. Dlatego Wyżykowskiego uznaje się tam nie tylko za wielkiego odkrywcę, ale też za "ojca" tego regionu.

Dzisiaj holding KGHM Polska Miedź, który wyrósł na odkrytych przez niego złożach, należy do ścisłej światowej czołówki producentów miedzi i srebra. Posiada zakłady na trzech kontynentach i zatrudnia kilkadziesiąt tysięcy osób.

miedz 2

Górnicy i geolodzy przy pracy. Źródło: KGHM

miedz 3

Wydobycie rudy miedzi. Źródło: KGHM

Tekst: AR