Trzęsienie ziemi Pakistan

6 października 2021 r. o godz. 22:01:08.7 UTC, tj. 7.10.2021 r., godz. 03:01:08.7 czasu lokalnego, w północnej części prowincji Beludżystan w Pakistanie zanotowano trzęsienie ziemi o magnitudzie M5.9. Spowodowało ono duże straty materialne oraz śmierć ponad 20 osób; około 300 osób zostało rannych. Epicentrum zdarzenia zlokalizowano w Pakistanie, około 102 km na ENE od Quetta (733 tys. mieszkańców) oraz 18 km na NNE od Harnai (11 tys. mieszkańców). Źródło wstrząsów według danych European Mediterranean Seismological Centre (EMCS) stwierdzono na głębokości 10 km.

 

Parametry zjawiska sejsmicznego z 6 października 2021 r., godz. 22:01:08.7 UTC, region: Pakistan.

pakistan tab 1

 

pakistan mapa 1

Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie M5.9 z 6 października 2021 r., godz. 22:01:08.7 UTC w Pakistanie (oprac. PSG, mapa bazowa: CIA).

 

pakistan mapa 2

Lokalizacja epicentrum (na poziomie regionalnym i lokalnym) zjawiska sejsmicznego o magnitudzie M5.9 z 6 października 2021 r., godz. 22:01:08.7 UTC (oprac. EMSC)

 

Opisywane zjawisko było odczuwalne w silnym stopniu (na poziomie VI i VII w skali Mercallego) w obszarze epicentralnym. Na poniższym rysunku zaprezentowane zostały mapy zasięgu odczuwalności zdarzenia (źródła: USGS i EMSC). Na mapie przygotowanej przez EMSC naniesiono także lokalizacje respondentów EMSC raportujących o dostrzeżonym zjawisku i jego przebiegu. Zjawisko było najbardziej odczuwalne przez mieszkańców Harnai i tym obszarze najwięcej osób zostało rannych.

W wyniku trzęsienia ziemi zginęło ponad 20 osób, a około 300 zostało rannych. Jak podał USGS ze względu na to, że zjawisko to było płytkim zjawiskiem, może ono potencjalnie powodować większe zniszczenia. Według doniesień medialnych co najmniej jedna z kopalni węgla została poważnie uszkodzona (obszar, na którym wystąpiło trzęsienie ziemi jest obszarem górniczym), co było przyczyną śmierci kilku osób. Następstwem trzęsienia ziemi była także wzmożona aktywność osuwisk, która, jak podała Minister Prowincji Zia Langove, utrudnia działania służbom ratunkowym ze względu na zablokowanie dróg w okolicy. Region Beludżystan, w którym wystąpiło zjawiskojest najmniej zaludnioną i najsłabiej rozwiniętą prowincją Pakistanu, a zatem domy budowane w tym regionie są bardziej podatne na uszkodzenia spowodowane trzęsieniami ziemi. Część ofiar zginęła podczas wstrząsów, w wyniku zawalenia się dachów i ścian budynków.

 

pakistan mapa 3

Mapy zasięgu intensywności i odczuwalności trzęsienia ziemi o magnitudzie M5.9 z 6 października 2021 r., godz. 22:01:08.7 UTC z epicentrum zlokalizowanym na obszarze Pakistanu – oprac. USGS (lewy) oraz EMSC (prawy).

 

Szacowana liczba ludności wraz ze stopniem odczuwalności zjawiska M5.9 dla obszaru pokazanego na mapie około 300 km wokół epicentrum (oprac. USGS).

pakistan tab 2

 

Lista zjawisk sejsmicznych, które wystąpiły w okresie od 30 września do 12 października 2021 r. (± 6 dni względem daty wystąpienia zjawiska M5.9) została zaprezentowana w poniższej tabeli ,a ich lokalizacje przedstawione na mapie. W ciągu niecałych dwóch godzin po wystąpieniu wstrząsu głównego nastąpił wstrząs następczy o magnitudzie M4.6. Łącznie w okresie wspomnianych 13 dni wystąpiły trzy wstrząsy sejsmiczne.

 

Lista zjawisk sejsmicznych w regionie epicentralnym o magnitudzie M>=2.0 w okresie od 30 września do 12 października 2021 r. – oprac. PSG na podst. danych EMSC.

pakistan tab 3

Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie M5.9 (wstrząs główny z 6 października 2021 r. godz. 22:01:08.7 UTC) oraz epicentrów wstrząsów o magnitudzie M>=2.5, zarejestrowanych przed oraz po wstrząsie głównym w okresie od 30 września do 12 października 2021 r. (oprac. PSG, dane EMSC, mapa bazowa: CIA).

 

Wzdłuż zachodniego krańca Wyżyny Tybetańskiej, w pobliżu południowo-wschodniego Afganistanu i zachodniego Pakistanu, płyta indyjska przesuwa się ukośnie w stosunku do płyty euroazjatyckiej. W tym regionie występuje dużo płytkich niszczycielskich trzęsień ziemi. W tym regionie miało miejsce 30 maja 1935 r. w mieście Quetta, tragiczne w skutkach trzęsienie ziemi o magnitudzie M7.5 (dane EMSC), które przyczyniło się do śmierci kilkudziesięciu tysięcy ludzi (według różnych źródeł zginęło od 30 do 60 tys. osób).

Aktywność sejsmiczną w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 12 października 2021 r. podsumowuje poniższa tabela, w której przedstawiono statystyki dotyczące magnitudy zjawisk z tego okresu. Najsilniejsze zjawisko w tym okresie miało magnitudę M6.2 i miało miejsce w południowej części kraju, nad Morzem Arabskim. Aktywność sejsmiczna Pakistanu mierzona dobową liczbą zjawisk sejsmicznych jest zmienna w czasie, a liczba zjawisk w ciągu doby wynosi od 0 do 3 trzęsień. Lokalizacja wszystkich wstrząsów z tego okresu została pokazana na mapie.

 

Statystyka zjawisk sejsmicznych o magnitudzie M>=2.5 w okresie od 1 stycznia do 12 października 2021 r. na obszarze Pakistanu – oprac. PSG na podst. danych EMSC.

pakistan tab 4

 

pakistan wykr 1

Aktywność sejsmiczna obszaru mierzona dobową liczbą zjawisk sejsmicznych w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 12 października 2021 r. – oprac. PSG na podst. danych EMSC.

 

pakistan mapa 4

Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie M5.9 (wstrząs główny z 6 października 2021 r. godz. 22:01:08.7 UTC) oraz epicentrów wstrząsów o magnitudzie M>=2.5, zarejestrowanych w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 12 października 2021 r. (oprac. PSG, dane EMSC, mapa bazowa: CIA).

 

Opisywane trzęsienie ziemi zarejestrowane było również w sieci PSG_Sejs_NET państwowej służby geologicznej. Na rysunku pokazano zapisy falowe składowych Z, N, E wektora prędkości fal sejsmicznych zarejestrowane na stacji PG14 (Hołowno, gm. Podedwórze, pow. parczewski) monitoringu sejsmicznego w laboratorium geodynamicznym PSG. Odległość stacji PG14 od epicentrum wstrząsów wynosi około 4370 km (39.3°). Pierwsze wstąpienia fal sejsmicznych (P) zarejestrowane zostały na stacji PG14 o godz. 22:08:37.4 UTC, tj. po upływie 7 min 28.7 s od momentu zdarzenia.

 

pakistan sejsmo 1

Obraz falowy z zapisem rejestracji trzęsienia ziemi o magnitudzie M5.9 z epicentrum w Pakistanie z 6 października 2021 r., godz. 22:01:08.7 (UTC) zarejestrowane przez szerokopasmową stację sejsmologiczną PSG zlokalizowaną w laboratoriach geodynamicznym w Hołownie (PG14). Czerwonym kolorem zaznaczone zostały wstąpienia fal P i S.

 

Trzęsienie ziemi, którego epicentrum było zlokalizowane w Pakistanie odwzorowało się również w zapisie monitoringu składowej pionowej siły ciężkości w laboratorium geodynamicznym stacji PSG w Hołownie. Obraz falowy zjawiska został zarejestrowany grawimetrem pływowym gPhoneX nr 165.

Na rysunku zaprezentowane zostały trzy ścieżki z monitoringu pola grawitacyjnego zarejestrowane w trakcie przejścia przez punkt obserwacji fal sejsmicznych wygenerowanych w źródle trzęsienia ziemi z epicentrum zlokalizowanym w Pakistanie. Pierwsza ścieżka (wykres A) pokazuje zmiany przyspieszenia pionowej składowej pola siły ciężkości, druga (wykres B) zmiany składowej pionowej prędkości gruntu, zaś ścieżka trzecia (wykres C) zmiany położenia (amplituda składowej pionowej) drgań podłoża w punkcie obserwacji.

 

pakistan sejsmo 2

Fragment zapisu z monitoringu grawimetrycznego pola siły ciężkości na stacji PSG PG14 w Hołownie (gm. Podedwórze, pow. parczewski) zarejestrowany w trakcie przejścia przez punkt obserwacji grawimetrycznych fal sejsmicznych wygenerowanych w ognisku trzęsienia ziemi w Pakistanie. Czerwonym kolorem zaznaczone zostało pierwsze wstąpienie fali P.

 

Informację przygotował zespół z Centrum Geozagrożeń: Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Przemysław Kowalski i Kamila Karkowska
Opracowanie: Maja Kowalska, Zakład Kartografii Geologicznej