26 maja 2022 r. o godz. 12:02:19.3 UTC, tj. o godz. 07:02:19.3 czasu lokalnego, w rejonie sejsmologicznym Południowe Peru zaobserwowano bardzo silne trzęsienie ziemi. Jego epicentrum zlokalizowano około 72 km na NNW od Juliaca (populacja 245 tys. mieszkańców) oraz 9 km na WNW od Azángaro (populacja 13,2 tys. mieszkańców). Źródło wstrząsów według danych European Mediterranean Seismological Centre (EMSC) stwierdzono na głębokości 211 km.
Parametry zjawiska sejsmicznego z 26 maja 2022 r., godz. 12:02:19.3 UTC, region: Południowe Peru.
Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.2 z 26 maja 2022 r., godz. 12:02:19.3 UTC w regionie sejsmologicznym Południowe Peru (oprac. PSG, dane EMSC, mapa bazowa CIA).
W okresie ±5 dni od wystąpienia zjawiska głównego, tj. od 21 do 31 maja 2022 r., miały miejsce łącznie 4 zjawiska w rejonie sejsmologicznym Południowe Peru (stan na 31.05.2022 r., godz. 12:00 UTC). Dwa dni przed wystąpieniem wstrząsu głównego zaobserwowano wstrząs o magnitudzie M5.4.
Lista zjawisk sejsmicznych, które wystąpiły w regionie Południowe Peru w okresie od 21 do 31.05.2022 r. (oprac. PSG, wg danych EMSC).
Mapa prezentująca aktywność sejsmiczną regionu Południowe Peru z lokalizacją epicentrów zjawisk sejsmicznych zarejestrowanych w okresie od 21 do 31.05.2022 r. (oprac. PSG, dane EMSC, mapa bazowa: CIA).
Opisywane trzęsienie ziemi było skutkiem rozładowania naprężeń powstałych w strefie subdukcji płyty Nazca pod płytę południowoamerykańską (granica płyt zaznaczona na powyższym rysunku). W miejscu trzęsienia ziemi oceaniczna płyta Nazca przesuwa się w kierunku ENE względem płyty południowoamerykańskiej z prędkością około 71 mm/rok. Obszar ten nawiedzany jest przez trzęsienia ziemi, których głębokość rośnie wraz z oddalaniem się od wybrzeża Pacyfiku. W XXI wieku w bazie ISC zapisanych jest ponad 1000 zjawisk w promieniu 200 km od opisywanego. Spośród nich tylko 114 trzęsień miało magnitudę równą lub większą od M5.0, a 14 – magnitudę równą lub większą od M6. Opisywane zjawisko ma najwyższą magnitudę w historii, drugie zdarzenie M7.0 miało miejsce 3 marca 2019 roku.
Omawiane trzęsienie ziemi zarejestrowane zostało również w sieci PSG_Sejs_NET państwowej służby geologicznej. Na poniższym rysunku zaprezentowano zapisy falowe składowych Z, N, E wektora prędkości fal sejsmicznych zarejestrowane na stacjach PG14 (Hołowno, gm. Podedwórze, pow. parczewski) i DZIW (Dziwie, gm. Przedecz, pow. kolski) monitoringu sejsmicznego w laboratoriach geodynamicznych PSG. Odległość stacji PG14 od epicentrum wstrząsów wynosi około 11500 km (104°), natomiast od stacji DZIW około 11200 km (101°). Pierwsze wstąpienia fal sejsmicznych (P) zarejestrowano na stacji PG14 o godz. 12:15:56.3 UTC, tj. po upływie 13 min 37.0 s od momentu zdarzenia, natomiast na stacji DZIW o godz. 12:15:46.1 UTC, tj. po upływie 13 min 26.8 s.
Obraz falowy z zapisem rejestracji trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.2 z epicentrum w regionie Południowe Peru z 26 maja 2022 r., godz. 12:02:19.3 (UTC) zarejestrowane przez szerokopasmowe stacje sejsmologiczne PSG zlokalizowane w laboratoriach geodynamicznych w Hołownie (PG14) i w Dziwiu (DZIW). Na wykresie składowej zaznaczono pierwsze wstąpienia fali sejsmicznej P i S.
Trzęsienie ziemi odwzorowało się również w zapisie monitoringu składowej pionowej siły ciężkości w laboratorium geodynamicznym stacji PSG w Hołownie. Obraz falowy zjawiska został zarejestrowany grawimetrem pływowym gPhoneX nr 165. Zaprezentowane zostały trzy ścieżki z monitoringu pola grawitacyjnego zarejestrowane w trakcie przejścia przez punkt obserwacji fal sejsmicznych wygenerowanych w źródle trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.2. Pierwsza ścieżka (wykres A) pokazuje zmiany przyspieszenia pionowej składowej pola siły ciężkości, druga (wykres B) zmiany składowej pionowej prędkości gruntu, zaś ścieżka trzecia (wykres C) zmiany położenia (amplituda składowej pionowej) drgań podłoża w punkcie obserwacji.
Fragment zapisu z monitoringu grawimetrycznego pola siły ciężkości na stacji PSG PG14 w Hołownie (gm. Podedwórze, pow. parczewski) zarejestrowany w trakcie przejścia przez punkt obserwacji grawimetrycznych fal sejsmicznych wygenerowanych w ognisku trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.2 z 26.05.2022 r.
Informację przygotował zespół z Centrum Geozagrożeń: Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Przemysław Kowalski i Kamila Karkowska
Opracowanie: Maja Kowalska, Zakład Kartografii Geologicznej
