Europlanet Science Congress (EPSC) jest największym spotkaniem nauk planetarnych w Europie, które corocznie skupia społeczność badaczy kosmosu. Tegoroczna edycja EPSC2024 odbyła się w dniach 8–13 września na Uniwersytecie Freie w Berlinie i przyciągnęła 1200 uczestników z całego świata. Podczas tego wydarzenia reprezentant Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB dr inż. Bartosz Pieterek z Laboratorium Analiz w Mikroobszarze przedstawił referat pt. „Neotectonic activity at the Claritas Rupes scarp, Thaumasia region, Mars”.
Celem Europlanet Science Congress 2024 było omówienie szerokiego zakresu tematów naukowych związanych z nauką planetarną i misjami planetarnymi. Konferencja oferowała szeroki wachlarz wykładów, warsztatów i sesji plakatowych, jednocześnie zapewniając wyjątkową przestrzeń do nawiązywania kontaktów i wymiany doświadczeń.
Centrum kongresowe Uniwersytetu Freie w Berlinie podczas EPSC2024
Wystąpienie dr. Bartosza Pieterka otwierało sesję zatytułowaną „Planetary volcanism, tectonics, and seismicity” i przestawiało najnowsze wyniki badań dotyczące aktywności tektonicznej Marsa, które zostały opublikowane w międzynarodowym czasopiśmie Icarus (https://doi.org/10.1016/j.icarus.2024.116198).
Na podstawie zdjęć o wysokiej rozdzielczości wykonanych przez kamerę HiRISE na pokładzie Mars Reconnaissance Orbiter międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem dr. Bartosza Pieterka zbadał południowo-wschodnią część Tharsis, w obszarze o nazwie Claritas Fossae. W regionie tym dominuje topograficzna skarpa Claritas Rupes, która ma kilkaset kilometrów długości i do 2 kilometrów wysokości. Na stoku tej ogromnej formacji tektonicznej, która powstała ponad 3 miliardy lat temu, naukowcy odkryli grupę znacznie mniejszych skarp o długości setek metrów i maksymalnej wysokości kilku metrów. Wykazują one przestrzenny związek ze współczesnymi osuwiskami skalnymi, wskazując na obecność stosunkowo młodej aktywności tektonicznej w badanym rejonie. Jak pokazuje to badanie, wiele obszarów na Marsie kryje w sobie ciekawą historię geologiczną, która wciąż czeka na odkrycie.
Wizualizacja 3D skarpy Claritas Fossae w południowej części Tharsis, na której znajdują się opisane skarpy zapisujące młodą aktywność tektoniczną. Czarno-białe zdjęcie HiRISE ilustruje relację pomiędzy skarpami, a głazami spadającymi w dół głównej skarpy Claritas Rupes
Popularno-naukowe przedstawienie zagadnień poruszanych w artykule jest dostępne na portalu Urania (https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/gdzie-szukac-trzesien-na-marsie).
Kongres EPSC2024 objął pełne spektrum badań planetarnych i technologii kosmicznych w ramach ponad 60 sesji naukowych, z tematami obejmującymi obecne i nadchodzące misje, wykorzystanie dronów, sztuczną inteligencję (AI) i uczenie maszynowe w nauce planetarnej oraz obronę planetarną. Program uzupełniały wykłady plenarne, debaty i wydarzenia społecznościowe.
Sesja plakatowa odbywająca się w holu centrum kongresowego Uniwersytetu Freie w Berlinie
Materiały pokonferencyjne w tym abstrakty oraz nagrania wystąpień są dostępne na stronie internetowej: https://www.epsc2024.eu/
Tekst i zdjęcia: Bartosz Pieterek
