W dniach 28 kwietnia – 2 maja 2025 r. w Wiedniu odbyła się coroczna, międzynarodowa konferencja Zgromadzenia Ogólnego Europejskiej Unii Nauk Geologicznych (The General Assembly 2025 of the European Geosciences Union (EGU)).
Uczestnicy wydarzenia przed wejściem do obiektu
Pawilon ze stoiskami promocyjnymi firm
W tym roku udział w wydarzeniu wzięło udział ponad 22 000 osób, a Państwowy Instytut Geologiczny reprezentowało grono licznych ekspertów z Zakładu Kartografii Geologicznej, Zakładu Polityki Surowcowej, Zakładu Rozpoznawania i Ochrony Wód Podziemnych oraz Oddziału Geologii Morza w Gdańsku. Pracownicy PIG-PIB mieli dogodną okazję do prezentacji wyników swoich prac i wymianę doświadczeń z naukowcami z całego świata.
Część przedstawicieli PIG-PIB
Podczas sesji referatowej pt. „Geoscientific Mapping, Modelling, Analysis and Visualization: From Complex data to Accessible Solution” zaprezentowaliśmy zagadnienia związane z opracowaniem słowników litologicznych (prezentacja pn. „The geological Gordian knot - lithological challenges in the world of geological mapping”). W sesji referatowej pt. „Water balance and integrated water managment in transboundary systems” przedstawiliśmy zagadnienia związane z oceną dynamiki poziomu wód podziemnych z wykorzystaniem satelitarnych pomiarów grawimetrycznych (prezentacja pn. „Remote sensing’s role in improving transboundary groundwater monitoring and sustainable management: The Bug Basin, Polish-Ukrainian-Belarusian Borderland”). W czasie sesji posterowej omówiliśmy wyniki prac związane z harmonizacją wizualizacji danych map przeglądowych testowaną i wdrażaną w PIG-PIB (poster pn. “Zoom in - zoom out challenge: Semantically and visually coherent overview geological maps of Poland”).
Referat dr hab. Tatiany Solovey z PIG-PIB
Katarzyna Jóźwik z PIG-PIB prezentuje swój poster
Nasi przedstawiciele wysłuchali szereg interesujących wystąpień oraz prowadzili rozmowy i konsultacje związane z udostępnianiem danych, sposobem ich prezentacji, wdrażaniem reguł FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable) oraz TRUST (Transparency, Responsibility, User focus, Sustainability and Technology). Odpowiednie zarządzanie cyfrowymi danymi naukowymi podczas całego cyklu ich życia jest niezwykle ważne, a aspekty z tym związane uwzględniane są zarówno w narodowych repozytoriach danych, jak i tych powstających w ramach europejskich i globalnych inicjatyw, będących elementami międzynarodowych infrastruktur badawczych. Równie ważne jest uregulowanie zasad wykorzystania danych przez interesariuszy z obszaru nauki, biznesu, polityki, i innych (najczęściej stosowanych i najbardziej polecanym rozwiązaniem jest zastosowanie powszechnie używanych na świecie licencji Creative Commons (CC)) oraz uznanie dziedzictwa kulturowego i praw oraz interesów rdzennych społeczności (tam, gdzie ma to zastosowanie) według tzw. zasad CARE (Collective Benefit, Authority to Control, Responsibility, Ethics).
Dr Urszula Pączek z PIG-PIB prezentuje swój poster
Dr Urszula Stępień z PIG-PIB prezentuje swój poster
Zaprezentowane inicjatywy i rozwiązania będą cennym źródłem wiedzy i inspiracji dla projektów prowadzonych w PIG-PIB.
Przedstawiciele Instytutu uczestniczyli także w sesji panelowej poświęconej wielkim modelom językowym (LLM - Large Language Model), podczas której zaprezentowano przykładowe wyniki badań z wykorzystaniem LLM, a także dyskutowano kwestie związane z korzyściami i ryzykiem stosowania modeli nie tylko w naukach geologicznych. Zwrócono uwagę na kwestie edukacji i poziomu wiedzy merytorycznej użytkowników LLM z obecnego pokolenia i przyszłych.
Podczas sesji posterowej promowane były różne rozwiązania bazujące na sztucznej inteligencji (AI – Artificial Inteligence). Uwagę przykuł czat GeoGPT i narzędzia wchodzące w skład tego dużego rozwiązania. Niektórzy uczestnicy konferencji zwracali uwagę, że w ich instytucjach używanie DeepSeek, na którym bazuje GeoGPT jest zabronione ze względów bezpieczeństwa. Uwagę przykuły też prezentacje dotyczące przygotowania i publikacji artykułów naukowych w kontekście rozwijających się narzędzi AI.
Uczestnicy wydarzenia
Pracownicy PIG-PIB uczestniczyli też w sesjach referatowych i posterowych dotyczących geologii złożowej, geochemii i mineralogii. Warte uwagi były sesje dotyczące geologii archaiku, nowoczesnych metoda datowania skał, genezy i ewolucji złóż magmowo-hydrotermalnych, czy geochemii pierwiastków śladowych w różnego typu systemach mineralnych. Na sesji poświęconej metodyce dokumentowania złóż kopalin (Innovative Approaches in Mineral Exploration: From Ore Forming Processes to New Exploration Methods) zaprezentowane zostały wyniki badań realizowanych przez PIG-PIB w ramach programu SEMACRET: New data on Fe-Ti±V mineralization from Ślęża and Strzegomiany-Kunów prospect, SW Poland: insights from geophysical surveys and geochemical exploration.
Wejście do pawilonu, w którym odbywało się wydarzenie
Również w obszarze szeroko pojętej geologii morza pojawiło się wiele ciekawych prezentacji i posterów dotyczących m.in. dynamiki i geozagrożeń strefy brzegowej w odniesieniu do obserwowanych zmian klimatu i geomorfologii podmorskiej. Szczególnie ciekawy był aspekt wykorzystania badań sejsmicznych, narzędzi geochronologicznych wykorzystywanych do rekonstrukcji środowiska, czy baz danych wystapień zdarzeń ekstremalnych. W sesji pt. “Coastal dynamics and processes under changing climate and human activities” zaprezentowaliśmy zadanie badawcze państwowej służby geologicznej dotyczące badań strefy brzegowej pt. “Innovative Holistic Approach to Studying and Managing the Coastal Zone Environment: A Case Study from the Southern Baltic Sea” . Natomiast w sesji pt. “Geological mapping in challenging environments: from ocean floors to outer space” na posterze pt. “A New Perspective on Marine Geomorphological Mapping through Advanced Data Visualization in the southern Baltic Sea area (preliminary results)” zaprezentowane zostało podejście do interpretacji geomorfologicznej dna Bałtyku przy zastosowaniu nowych narzędzi.
Dr hab. Grzegorz Uścinowicz wygłasza swój referat
Należy również wspomnieć o sesjach i warsztatach odbywających się pod szyldem “Diplomacy in Science” (Dyplomacja w Nauce), na których zwracano uwagę na to, jak ważna w dzisiejszych czasach jest współpraca naukowców z decydentami politycznymi oraz odpowiednia komunikacja pomiędzy nimi. EGU wspiera naukowców w tym zakresie oferując różnego rodzaje materiały szkoleniowe oraz programy mentoringowe, w tym staże w Brukseli i możliwość zapoznania się z działaniem i współpracę z Parlamentem Europejskim.
Publikacje pracowników PIG-PIB na EGU (autorstwo i współautorstwo):
- Urszula Stępień, Kristine Asch, Stefan Bergman, Matevz Novak, Marco Pantaloni, Hugues Bauer, Paul Hackmann, Hans-Georg Krenmayr: “The geological Gordian knot - lithological challenges in the world of geological mapping”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-9972
- Katarzyna Jóźwik, Stępień Urszula, Przasnyska Joanna: “Zoom in - zoom out challenge: Semantically and visually coherent overview geological maps of Poland”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-10206
- Hans Georg Krenmayr, Kristine Asch, Philippe Calcagno, Dana Čápová, Cecile Le Guern, Simon Lopez, Zoltán Németh, Kris Piessens, Urszula Stępień: “A framework for making available Europe’s treasure of geological basic information: A collaborative effort”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-11629
- Kristine Asch, Hugues Bauer, Stefan Bergman, Anne-Cécile Flindt, Paul Heckmann, Cécile Le Guern, Hans-Georg Krenmayr, Zoltán Németh, Matevž Novak, Marco Pantaloni, Kris Piessens, Robert Schäfer, Urszula Stępień: “One step beyond: The rocky path towards the new GSEU lithology vocabularies”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-12511
- Simon Lopez, Nicolas Clausolles, Christian Brogaard Pedersen, Philippe Calcagno, Montse Colomer, Chiara d'Ambrogi, Timothy Kearsey, Chris Heerema, Ignasi Herms, Monika Hölzel, Carlos Marin Lechado, Marton Palotaï, Laure Pizzella, Timo Spoerlein, Jan Stafleu, Urszula Stępień, Ondrej Svagera, Ewa Szynkaruk, Ricky Terrington, Marianne Wiese: “Towards a common geomodelling toolbox: sharing practices among European Geological Surveys”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-13319 - Grzegorz Uścinowicz: “Innovative Holistic Approach to Studying and Managing the Coastal Zone Environment: A Case Study from the Southern Baltic Sea”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-5494
- Urszula Pączek, Dorota Kaulbarsz, Tomasz Szarafin: “A New Perspective on Marine Geomorphological Mapping through Advanced Data Visualization in the southern Baltic Sea area (preliminary results)”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-5534
- Alexander Müller, Kristine Asch, Urszula Pączek, Dorota Kaulbarsz: “EMODnet geology and data harmonisation: Seafloor mapping of the Western Baltic Sea”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-20030 - Olga Rosowiecka, Tomasz Bieńko, Stanisław Mikulski, Remus Weekes: “New data on Fe-Ti±V mineralization from Ślęża and Strzegomiany-Kunów prospect, SW Poland: insights from geophysical surveys and geochemical exploration”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-16664 - Tatiana Solovey: “Remote sensing’s role in improving transboundary groundwater monitoring and sustainable management: The Bug Basin, Polish-Ukrainian-Belarusian Borderland”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-1338 - Justyna Śliwińska-Bronowicz, Tatiana Solovey, Rafał Janica, Agnieszka Brzezińska: "Climate-induced variations in water resources observed on a regional scale – a case study of Poland”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-3767
- Ilya Zaslavsky, Vytautas Samalavičius, Tatiana Solovey, Agnieszka Brzezińska, Rafał Janica, Justyna Śliwińska-Bronowicz, Anna Stradczuk, Jānis Bikše, Gintaras Žaržojus, Assemzhan Kunsakova: “Data-driven Modeling of Transboundary Aquifers in Conflict Zones: Challenges and Solutions from the GRANDE-U International Collaboration”
https://doi.org/10.5194/egusphere-egu25-7285
Tekst i zdjęcia: Urszula Stępień, Tomasz Bieńko, Katarzyna Jóźwik, Urszula Pączek, Tatiana Solovey, Grzegorz Uścinowicz
