Polscy i ukraińscy naukowcy zaprezentowali pierwsze wyniki badań międzynarodowego projektu Szlaki bursztynowe.
Seminarium „Bursztyn na Wołyniu i Lubelszczyźnie” odbyło się 15 czerwca 2015 r. w Państwowym Instytucie Geologicznym – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie. Celem spotkania była prezentacja najnowszych wyników badań oraz podsumowanie efektów pierwszego roku polsko-ukraińskiej współpracy w ramach projektu Polskiej Akademii Nauk i Narodowej Akademii Nauk Ukrainy - Szlaki bursztynowe. Naukowo-metodyczne podstawy racjonalnego wykorzystania złóż bursztynu. Jest to wspólny projekt badawczy na lata 2015–2016. W projekcie ze strony ukraińskiej uczestniczy 8 osób, ze strony polskiej 9 osób.
Uroczystego otwarcia seminarium dokonał dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego dr hab. Andrzej Gąsiewicz, prof. PIG-PIB, podkreślając wagę poszukiwań i badań bursztynu.
Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego dr hab. Andrzej Gąsiewicz otwiera spotkanie; obok siedzi dr hab. Barbara Studencka
W seminarium uczestniczyło dwoje gości z Ukrainy - doc. dr Olena Remezova i prof. Oleksandr Komlev, dyrekcja PIG-PIB i wszyscy polscy uczestnicy projektu - prof. dr hab. Barbara Kosmowska-Ceranowicz, mgr Katarzyna Kwiatkowska, mgr Katarzyna Szczepaniak, dr Roksana Maćkowska i mgr Alicja Pielińska z Muzeum Ziemi PAN, dr Jacek Kasiński, dr Barbara Słodkowska i dr Regina Kramarska z Państwowego Instytutu Geologicznego oraz mgr Karol Zglinicki - doktorant z Wydziału Geologii UW. Do udziału w seminarium zostali także zaproszeni badacze bursztynu z innych ośrodków, w sumie grupa słuchaczy wynosiła ok. 35 osób.
Uczestnicy seminarium w sali im. Jana Czarnockiego w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie
Rozpoczynając część referatową mgr Alicja Pielińska z Muzeum Ziemi PAN przybliżyła genezę polsko-ukraińskiego projektu bursztynowego i główne założenia transgranicznej współpracy. Następnie dr Barbara Słodkowska przedstawiła relację z wyjazdu polskiej grupy realizatorów projektu na Ukrainę, który odbył się w lipcu 2015 r., w tym cele, trasę przejazdu i główne punkty aktywności naukowej i terenowej. Przewodnikiem i opiekunem tej wyprawy była doc. dr Olena Remezova z Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie. W problemy geologii i paleogeografii osadów bursztynonośnych Polski i Ukrainy wprowadził słuchaczy dr Jacek Kasiński prezentacją Eoceński basen bursztynonośny Morza Północnego.
Dalsza część seminarium została podzielona na dwa bloki tematyczne, pierwszy poświęcono złożom bursztynu na zachodniej Ukrainie, drugi – złożom na północnej Lubelszczyźnie. Jako pierwsi głos zabrali nasi goście. Doc. dr Olena Remezova opowiedziała o modelach geologiczno-genetycznych struktur geologicznych osadów bursztynonośnych, a prof. Oleksandr Komlev wygłosił referat nt. geomorfologicznych systemów wyszukiwania struktur geologicznych zawierających złoża bursztynu, diamentów, tytanu, fosforytów i innych cennych surowców. Następnie polscy uczestnicy wyjazdu naukowego przedstawili wstępne wyniki przeprowadzonych prac geologicznych – dr Jacek Kasiński z terenu Wołynia, a dr Regina Kramarska z obszaru Naddnieprza. Pierwsze wyniki badań palinologicznych osadów z Wołynia zaprezentowała dr Barbara Słodkowska i porównała je z wynikami analogicznych badań osadów z północnej Lubelszczyzny. Na koniec bloku mgr Karol Zglinicki przedstawił wstępne wyniki badań minerałów ciężkich z osadów Naddnieprza.
Kolejną część seminarium poświęcono badaniom osadów bursztynonośnych północnej Lubelszczyzny. Tło geologiczne występowania złóż bursztynu i wyniki prac geologiczno-rozpoznawczych prowadzonych na tym terenie przez PIG-PIB omówił dr Jacek Kasiński. Następnie dr Krzysztof Czuryłowicz zaprezentował geologiczne uwarunkowania nagromadzeń bursztynu w złożu Górka Lubartowska, a dr Lucjan Gazda przedstawił kosmiczny epizod i jego wpływ na zakończenie sedymentacji bursztynu lubelskiego.
Część referatową zakończyła fotograficzna kronika z wyprawy na Ukrainę, przygotowana przez dr Roksanę Maćkowską. Zawierała ona nie tylko stricte naukową dokumentację wyjazdu terenowego, ale również elementy turystyczno-krajoznawcze.
Podczas panelu dyskusyjnego najwięcej zainteresowania wzbudziły zagadnienia powstawania złóż bursztynu oraz poszukiwań bursztynodajnego drzewa i stosowanych w tym celu metod badawczych. Analizowano również tło geologiczno-strukturalne i paleogeografię eocenu i oligocenu na obszarze Ukrainy i Lubelszczyzny. Duże emocje wzbudziła także hipoteza o upadku meteorytu podczas sedymentacji bursztynu na terenie Lubelszczyzny.
Wizyta w Muzeum Geologicznym PIG - od lewej stoją: dr Lucjan Gazda z Politechniki Lubelskiej, dr Jacek Kasiński, dr Regina Kramarska i dr Barbara Słodkowska z PIG-PIB, doc. dr Olena Remezova z NANU w Kijowie, prof. dr Oleksandr Komlev z Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki i mgr Alicja Pielińska z Muzeum Ziemi PAN w Warszawie
W trakcie seminarium zaprezentowano także 9 posterów ściśle związanych z badaniami bursztynu na Ukrainie i Lubelszczyźnie.
Dyskusja zakończyła ogólnodostępną część spotkania. Po niej grupa realizatorów projektu Szlaki bursztynowe przystąpiła do wyznaczania zadań na przyszłość.
Tekst: Barbara Słodkowska
Zdjęcia: Paweł Urbański
