Dendrogeomorfologia – botaniczny klucz do analizy osuwisk

W ostatnich latach pojawiło się wiele opracowań naukowych na temat wykorzystania dendogeomorfologii do monitorowania i datowania osuwisk. Metoda polega na analizie rocznych przyrostów drzew tzw. słojów czy pierścieni,  z obszarów osuwiskowych. Drzewa przejawiają wysoką wrażliwość na ruchy stoków, które porastają. Rosnąc na niestabilnym podłożu zostają przechylone, a powracając do pozycji pionowej tworzą charakterystyczne dekoncentryczne przyrosty roczne.

sloje drzewa male

pixabay.com

W publikacji Karela Šilhána (2019) opisano wyniki analiz dendrogeomorfologicznych z trzech katastrofalnych osuwisk z czeskiej części Karpat Zachodnich: Brodská z 1997 r., Hluboče z 2006 r. i Girová z 2010 r. Analizowano częstotliwość, intensywność i rozkład przestrzenny ruchu na zboczach w oparciu o próby pobrane ze 150 drzew . Stwierdzono, że osuwisko w Girovej zostało poprzedzone zwiększeniem częstotliwości i intensywności ruchów, a osuwisko w Brodskiej poprzedzone było bardzo niską częstotliwością ruchów o niskiej intensywności. Natomiast osuwisko w Hluboče poprzedził znaczny wzrost intensywności ruchów w strefie źródłowej, ale ich częstotliwość stopniowo spadała.

pijany las maly

pixabay.com

Metody dendrogeomorfologiczne mogą być skutecznymi narzędziami do analizy ruchu mas skalnych w okresie poprzedzającym powstanie osuwisk. Odczytując ślady deformacji słoi drzew, które rosną na aktywnych zboczach można odczytać czas, zasięg i aktywność osuwisk.

Zespół Centrum Geozagrożeń (oprac. msid)

 

Źródło:

Karel Šilhán, 2019. Tree ring evidence of slope movements preceding catastrophic landslides. Landslides. https://doi.org/10.1007/s10346-019-01300-w