W okręgu Marmarosz (rum. Maramureș) w Rumunii, w wiosce Breb, zlokalizowana jest jedna z siedmiu zlewni pilotażowych projektu WATERPROTECT. W dniach 2-3 października 2019 roku odbyły się tu warsztaty projektowe w ramach pakietu roboczego WP6-Upscalling, w którym przedstawicie projektu odwiedzają kolejno wszystkie zlewnie pilotażowe, dzieląc się swoimi doświadczeniami i omawiając lokalne problemy ochrony wód na terenach rolniczych.
Projekt WATERPROTECT (Innovative tools enabling drinking WATER PROTECTion in rural and urban environments - Innowacyjne narzędzia wspierające ochronę wód na terenach rolniczych) jest finansowany z funduszy unijnych w ramach programu Horyzont 2020. Projekt jest realizowany przez międzynarodowe konsorcjum, złożone z 28 podmiotów z 7 krajów, w skład którego wchodzi również Państwowy Instytut Geologiczny. Efektem projektu będzie wypracowanie najlepszych sposobów zarządzania zlewnią intensywnie użytkowaną rolniczo, na obszarze której stwierdzono zanieczyszczenie wód związkami azotu lub pestycydami.
Lokalizacja okręgu Marmarosz w Rumunii (Googe Maps)
Marmarosz to malowniczy region położony w północnej Rumunii, pomiędzy wysokimi masywami górskimi. To wyjątkowe położenie sprawiło, że przez długi czas był to obszar trudno dostępny, a to z kolei spowodowało, że nie rozwijał się on w tempie typowym dla innych obszarów kraju. Dzięki swemu położeniu, w okręgu Marmarosz wytworzyła się unikalna górska tradycja, z którą mieszkańcy wciąż są mocno związani i która przyciąga rzesze turystów z całego świata. W tym trudno dostępnym miejscu rolnictwo przez wieki było głównym źródłem utrzymania, a obecnie obserwowana jest transformacja w kierunku rozwoju turystyki, którą określa się mianem turystyki historycznej. Liczne osoby przyjeżdżają tu, żeby przeżyć podróż w czasie i doświadczyć stylu życia sprzed wieków. Intensyfikacja turystyki niesie ze sobą nowe wyzwania związane m.in. z koniecznością zapewnienia dużej ilości dobrej jakości wody. Jest to dość trudne w obszarze, gdzie mieszkańcy żyją z turystyki opartej na sposobie życia sprzed kilkudziesięciu lub więcej lat, kiedy kwestie ochrony środowiska i zasobów naturalnych nie miały jeszcze wysokiego priorytetu.
Typowy krajobraz zlewni pilotażowej Marmarosz w Rumunii
W spotkaniach projektu WATERPROTECT, oprócz realizatorów projektu, uczestniczą przedstawiciele lokalnych władz samorządowych, administracji szczebla lokalnego i regionalnego, instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie i realizację dyrektyw unijnych w zakresie ochrony wód, jak również przedstawiciele społeczności lokalnych. Polską stronę projektu reprezentowały podczas spotkania dr inż. Anna Kuczyńska i dr Małgorzata Woźnicka z PIG-PIB, które zostały poproszone o przedstawienie lokalnym interesariuszom projektu w Rumunii doświadczeń z realizacji projektu WATERPROTECT w polskiej zlewni pilotażowej.
Prezentacja wykonana przez dr Annę Kuczyńską naświetliła innowacyjne metody badawcze, uwzględniające analizy izotopowe oraz wykorzystanie technik termowizyjnych, które umożliwiły szczegółowe rozpoznanie polskiej zlewni pilotażowej (zlewnia rzeki Gowienica Miedwiańska w województwie zachodniopomorskim) i postawienie diagnozy odnośnie możliwości poprawienia efektywności wdrażanych w obszarze programów mających na celu poprawę jakości wód. Prezentacja spotkała się z bardzo pozytywnym przyjęciem, zakończonym licznymi szczegółowymi pytaniami i interesującą dyskusją. Szczególną uwagę przykuły liczne działania polskiego zespołu WATERPROTECT na rzecz poprawy świadomości ekologicznej rolników.
Dr Anna Kuczyńska prezentuje doświadczenia z realizacji projektu WATERPROTECT w polskiej zlewni pilotażowej
Uczestnicy spotkania zwiedzili obszar zlewni pilotażowej i poznali problemy, z jakimi borykają się mieszkańcy tego pięknego regionu. Oprócz licznych barier formalno - organizacyjnych, wskazywanych przez wielu interesariuszy, problemem jest brak świadomości społecznej z zakresu konieczności ochrony zasobów wód oraz zagrożeń, jakie niosą nieuporządkowana gospodarka ściekowo-kanalizacyjna i nierozważna gospodarka nawozami naturalnymi. Powyższe, jeśli nie zostanie szybko rozwiązane, stanowi istotne zagrożenie dla jakości mocno ograniczonych ilościowo zasobów wód dostępnych do wykorzystania na potrzeby lokalnej ludności oraz, co bardzo ważne, wzrastającej liczby turystów.|
Uczestnicy projektu WATERPROTECTpodczas wycieczki terenowej w zlewni pilotażowej Marmarosz
Następnego dnia odbyło się spotkanie projektowe grupy sterującej projektu WATERPROTECT. Dokonano podsumowania prac w poszczególnych pakietach roboczych (łącznie jest ich 8) wraz ze sprawozdaniem poszczególnych efektów rzeczowych opracowanych w okresie ostatnich 6 miesięcy realizacji projektu. Omówiono potrzeby liderów pakietów roboczych w zakresie dopełnienia zobowiązań dostarczenia efektów rzeczowych w terminie do końca projektu (2020 r.). Dyskutowano o tematyce konferencji zaplanowanych w ramach projektu, dla zapewnienia lepszej synchronizacji z innymi tematycznymi wydarzeniami.
Jedna z kilku studzienek inspekcyjnych na ujęciu w zlewni pilotażowej Marmarosz, bez zabezpieczenia przed ingerencją zewnętrzną
Wypływ gnojowicy bezpośrednio ze stodoły na teren zabudowy gospodarstwa w zlewni pilotażowej Marmarosz
Przykład gromadzenie obornika bezpośrednio przy budynku stodoły na terenie gospodarstwa, zlewnia pilotażowa Marmarosz, Rumunia
Tekst: Anna Kuczyńska
Zdjęcia: Anna Kuczyńska, Małgorzata Woźnicka
Projekt finansowany jest w ramach programu Unii Europejskiej Horyzont 2020 na podstawie umowy nr 727450.
Niniejsza publikacja odzwierciedla jedynie opinie autorów, a Komisja nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji, zawartych w publikacji.
Więcej informacji o realizacji projektu WATERPROTECT przeczytasz TUTAJ >>
Zaproszenie na sesję pdf "Ochrona wód na terenach użytkowanych rolniczo" (2.13 MB) , która odbędzie się na podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich Targach POL-ECO-SYSTEM, 10 października 2019 r. w godz. 12.45 - 14.45 (Pawilon nr VII)
