26 listopada 2019 r. w Albanii wystąpiło bardzo silne i tragiczne w skutkach trzęsienie ziemi. Wstrząsy odnotowano o godzinie 02:54:11 czasu UTC (czas lokalny 03:54:11). Magnitudę wstrząsu oceniono na M6.4. Jego epicentrum zlokalizowane było w strefie wybrzeża morskiego, 7 km na północ od albańskiego portu w Durrës (populacja około 175 tysięcy osób) i około 30 km na zachód od stolicy kraju Tirany (populacja 375 tysięcy osób) w miejscu określonym współrzędnymi geograficznymi 41.38N i 19.47E.
Lokalizacja tego zjawiska jest niemalże identyczna, jak trzęsienia ziemi z 21 września 2019 r. Według European Mediterranean Seismological Centre (EMSC) źródło wstrząsów znajdowało się na głębokości 10 km.
Parametry zjawiska sejsmicznego z dnia 26.11.2019 r., godz. 02:54:11 (UTC), region: Albania (baza danych EMSC)
Według informacji prasowych, zjawisko to było najsilniej odczuwalnym w Albanii trzęsieniem ziemi od ponad 50 lat. Wstrząsy spowodowały znaczące szkody materialne w postaci uszkodzeń i zniszczeń budynków oraz innych obiektów infrastruktury. Największe zniszczenia powstały w miejscowości Durrës, zlokalizowanej w bezpośredniej bliskości obszaru epicentralnego. W wyniku trzęsienia ziemi 28 osób zmarło, a ponad 650 zostało rannych, głównie na skutek zawalenia się budynków. Z uwagi na wcześniejsze, mocne wstrząsy (magnituda M4.4), odczuwalne około godziny wcześniej, wielu mieszkańców z okolic epicentrum opuściło swoje domy i w chwili wystąpienia wstrząsu głównego pozostawało na zewnątrz budynków, poza miejscami największego zagrożenia.
Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi z dnia 26.11.2019 r., godz. 02:54:11 (UTC)
Wstrząsy były odczuwalne w promieniu kilkuset kilometrów, także w krajach ościennych: Macedonii, Grecji, Serbii, Włoszech i w Szwajcarii.
Mapa zasięgu odczuwalności trzęsienia ziemi o magnitudzie M6.4 z dnia 26.11.2019 r. w regionie Albanii (oprac. EMSC na podstawie relacji świadków)
Wstrząs był na tyle silny, że zarejestrowany został na zapisach monitoringu aktywności sejsmicznej w sieci obserwacyjnej państwowej służby geologicznej PSG_Sejs_NET. Poniżej zaprezentowano obraz falowy, zarejestrowany na stacji sejsmicznej państwowej służby geologicznej PG14 (HOLO) zlokalizowanej w miejscowości Hołowno w powiecie parczewskim.
Fragment sejsmogramu zarejestrowanego na stacji PSG w Hołownie (PG14 HOLO) z zapisem obrazu falowego trzęsienia ziemi z dnia 26.11.2019 r, godz. 02:54:11 UTC (wstrząs główny poprzedzający liczne wstrząsy wtórne obserwowane w kolejnych godzinach)
Do momentu zebrania danych do niniejszego raportu, tj. do 28 listopada 2019 r., godz. 06:15:00 (UTC) na obszarze Albanii i w strefie wschodniego wybrzeża Adriatyku, w rejonie Durrës zarejestrowanych zostało 121 wstrząsów wtórnych o magnitudach pomiędzy M2 a M5.4 (dane EMSC). Najsilniejsze dwa wstrząsy wtórne zarejestrowane zostały w niewielkim odstępie czasu, zaledwie kilka minut po wstrząsie głównym. Pierwszy o magnitudzie M5.1 o godz. 02:59:24 (UTC), drugi o magnitudzie M5.3 o godz. 03:03:00 (UTC).
Lokalizacja epicentrów wstrząsów zarejestrowanych pomiędzy 26.11.2019 godz. 02:54:11 (UTC), a 28.11.2019 godz. 06:15:00 (UTC) na terytorium Albanii, w tym lokalizacja epicentrów 121 wstrząsów wtórnych, które wystąpiły w rejonie Durrës po wstrząsie głównym M6.4 w nocy dnia 26.11.2019 o godz. 02:54:11 UTC (oprac. PSG, dane EMSC, mapa bazowa CIA)
Statystyka wstrząsów sejsmicznych zarejestrowanych w bazie EMSC w rejonie Albanii w listopadzie 2019 r. (z wyłączeniem dna wschodniego Adriatyku w pasie albańskich wód terytorialnych)
Spośród 128 zarejestrowanych zjawisk (według stanu na godz. 06.00 UTC w dniu 28.11.2019 r.) – 57 zjawisk (44,5%) miało magnitudę poniżej poziomu odczuwalności przez człowieka, tj. M<=2.5. Próg ten przekroczyło 71 zdarzeń, co stanowiło 55.5 % ogólnej ich liczby. W przypadku 3 zjawisk magnituda osiągnęła wartość minimum M5.
Listopad 2019 r. w Europie charakteryzował się występowaniem licznych, silnych trzęsień ziemi powodujących znaczne zniszczenia i straty materialne, a także będących przyczyną ofiar śmiertelnych oraz wielu rannych. Poniżej w tabeli pokazano wykaz 10 regionów sejsmicznych z obszaru kontynentu europejskiego, w których zarejestrowanych zostało najwięcej zjawisk sejsmicznych. Albania wraz z całym regionem Morza Śródziemnego położona jest w części kuli ziemskiej o wyraźnej i intensywnej aktywności sejsmicznej. W listopadzie zanotowano tu najwięcej trzęsień ziemi. Na tej liście zaskakująca jest pozycja Szwajcarii.
Zestawienie europejskich regionów sejsmologicznych, w których wydarzyło się najwięcej zjawisk sejsmicznych w okresie 1 – 28 listopada 2019 (na podst. danych z bazy EMSC)
Poniżej w tabeli zaprezentowano listę trzęsień ziemi o magnitudzie równej i większej niż M5 na obszarze Europy, w kolejności od najmniejszej do największej. Pod względem liczebności silnych wstrząsów najwięcej takich zdarzeń zarejestrowanych zostało w regionie Albanii.
Wykaz zjawisk sejsmicznych o magnitudzie M>=5.0, zarejestrowanych na obszarze kontynentu europejskiego w listopadzie 2019 r. (na podst. danych z bazy EMSC)
Centrum Geozagrożeń
Projekt: Monitoring Geodynamiczny Polski
Notatkę przygotował zespół z Centrum Geozagrożeń i Programu Kartografia Geologiczna i Geologia Regionalna:
Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Maja Kowalska
