16 marca 2022 r. o godz. 14:36:32.4 UTC, tj. o godz. 23:36:32.4 czasu lokalnego w Japonii, w rejonie sejsmologicznym Near East Coast of Honshu miało miejsce silne trzęsienie ziemi. Jego magnitudę określono na M7.3. Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi w bieżącym miesiącu (stan na 24 marca 2022 r.). Epicentrum tego zdarzenia zlokalizowano około 81 km na SSE od Ishinomaki (populacja 117 tys. mieszkańców) oraz 61 km na NE od Namie (populacja 21,8 tys. mieszkańców). Źródło wstrząsów według danych European Mediterranean Seismological Centre (EMSC) określono na głębokości 49 km.
Parametry zjawiska sejsmicznego z 16 marca 2022 r., godz. 14:36:32.4 UTC, region: Near East Coast of Honshu.
Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.3 z 16.03.2022 r., godz. 14:36:32.4 UTC w regionie sejsmologicznym Near East Coast of Honshu (oprac. PSG, dane EMSC, mapa bazowa: OSM).
W okresie od 1 do 24 marca 2022 r. w rejonie sejsmologicznym Near East Coast of Honshu miały miejsce 83 zjawiska. Główny wstrząs sejsmiczny (M7.3) opisywanego trzęsienia ziemi został poprzedzony dość silnym wstrząsem M6.4, który zaobserwowano około 2 minuty wcześniej. Po wystąpieniu wstrząsu głównego, znacznie wzrosła aktywność sejsmiczna w regionie.
Statystyka zjawisk sejsmicznych z lokalizacją epicentrów w regionie sejsmologicznym Near East Coast of Honshu zarejestrowanych w dniach 1-24.03.2022 r. wg danych EMSC.
Liczba zjawisk sejsmicznych zarejestrowanych w regionie Near East Coast of Honshu w dniach 1-24.03.2022 r. (oprac. PSG, wg danych EMSC).
Lista zjawisk sejsmicznych o magnitudzie M5.5+, które wystąpiły w regionie Near East Coast of Honshu w dniach 1-24.03.2022 r. (oprac. PSG, wg danych EMSC).
Mapa prezentująca aktywność sejsmiczną regionu Near East Coast of Honshu z lokalizacją epicentrów zjawisk sejsmicznych zarejestrowanych w dniach 1-24.03.2022 r. (oprac. PSG, dane EMSC, mapa bazowa: OSM).
Trzęsienie ziemi w Japonii było wynikiem uskoku odwróconego w strefie subdukcji między płytami pacyficzną a północnoamerykańską. W miejscu wystąpienia trzęsienia, płyta pacyficzna porusza się na zachód w stosunku do płyty północnoamerykańskiej z prędkością około 70 mm/rok. W ciągu ostatniego stulecia w promieniu 250 km od omawianego trzęsienia ziemi miały miejsce 33 trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.0+, a 7 z nich zaobserwowano w okresie od 11 marca 2011 r., kiedy w regionie zanotowano trzęsienie o magnitudzie M9.1. Trzęsienie M9.1 wywołało fale tsunami, które spowodowały rozległe zniszczenia na wybrzeżu Japonii.
Opisywane trzęsienie ziemi zarejestrowane zostało również w sieci PSG_Sejs_NET państwowej służby geologicznej. Na rysunku zaprezentowano zapisy falowe składowych Z, N, E wektora prędkości fal sejsmicznych zarejestrowane na stacjach PG14 (Hołowno, gm. Podedwórze, pow. parczewski) i PG15 (Dziwie, gm. Przedecz, pow. kolski) monitoringu sejsmicznego w laboratoriach geodynamicznych PSG. Odległość stacji PG14 od epicentrum wstrząsów wynosi około 8440 km (76°), natomiast od stacji DZIW około 8600 km (77°). Pierwsze wstąpienia fal sejsmicznych (P) zarejestrowane zostały na stacji PG14 o godz. 14:48:13.6 UTC, tj. po upływie 11 min 41.2 s od momentu zdarzenia, natomiast na stacji DZIW o godz. 14:48:22.7 UTC, tj. po upływie 11 min 50.3 s.
Obraz falowy z zapisem rejestracji trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.3 z epicentrum w regionie Near East Coast of Honshu z 16.03.2022 r., godz. 14:36:32.4 (UTC) zarejestrowane przez szerokopasmowe stacje sejsmologiczne PSG zlokalizowane w laboratoriach geodynamicznych w Hołownie (PG14) i w Dziwiu (DZIW). Na wykresie składowej zaznaczono pierwsze wstąpienia fali sejsmicznej P i S.
Trzęsienie ziemi odwzorowało się również w zapisie monitoringu składowej pionowej siły ciężkości w laboratorium geodynamicznym stacji PSG w Hołownie. Obraz falowy zjawiska został zarejestrowany grawimetrem pływowym gPhoneX nr 165. Zaprezentowane zostały 3 ścieżki z monitoringu pola grawitacyjnego zarejestrowane w trakcie przejścia przez punkt obserwacji fal sejsmicznych wygenerowanych w źródle trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.3. Pierwsza ścieżka (wykres A) pokazuje zmiany przyspieszenia pionowej składowej pola siły ciężkości, druga (wykres B) zmiany składowej pionowej prędkości gruntu, zaś ścieżka trzecia (wykres C) zmiany położenia (amplituda składowej pionowej) drgań podłoża w punkcie obserwacji.
Fragment zapisu z monitoringu grawimetrycznego pola siły ciężkości na stacji PSG PG14 w Hołownie (gm. Podedwórze, pow. parczewski) zarejestrowany w trakcie przejścia przez punkt obserwacji grawimetrycznych fal sejsmicznych wygenerowanych w ognisku trzęsienia ziemi o magnitudzie M7.3 z 16.03.2022 r.
Informację przygotował zespół z Centrum Geozagrożeń: Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Przemysław Kowalski i Kamila Karkowska
Opracowanie: Maja Kowalska, Zakład Kartografii Geologicznej
